พระอาจารย์ท่านเคยปรารถถึง อารมณ์พระอรหันต์ว่า
ไม่ติดในสุข
ไม่กังวลในทุกข์
วางเฉยในร่างกาย
ยอมรับกฎของกรรม

เถรีเคยได้ยินหลวงพ่อท่านเปรยให้ฟังว่า "การพอใจในการนวดก็จัดว่าเป็นกามอีกอย่างหนึ่ง"

พระท่านหนึ่งที่เป็นสายหลวงปู่มั่น (จำไม่ได้แล้วว่าเป็นท่านใด) เคยกล่าวว่า "อะไรทั้งหมดที่ท่านศึกษาในหนังสือ มันขึ้นต่อจิตทั้งนั้น ถ้าท่านยังไม่อบรมจิตของท่านให้มีความรู้มีความสะอาดแล้ว ท่านจะมีความสงสัยอยู่เรื่อยไป..."

วันที่ ๓ ตุลาคม ๒๕๕๑ ณ กุฏิหลวงปู่สาย มีครอบครัวหนึ่งนำซองกฐินมาถวายหลวงพ่อเล็ก หน้าซองกฐินเขาเขียนข้อความอะไรบางอย่างไว้ หลวงพ่อเล็กท่านหยิบมาอ่าน แล้วก็ถามว่า "นี่ลายมือใคร?" ท่านก็ยิ้ม แล้วก็พูดบอกลักษณะนิสัยเจ้าของลายมือนี้ว่าเป็นคนอย่างไร

หลังจากนั้น ท่านจึงกล่าวว่า "ลายมือสามารถบอกถึงใจได้ จริง ๆ แล้วก็คือ การที่ใจส่งไปยังสมอง แล้วสมองก็ส่งออกมาเป็นลายมือที่บอกถึงใจ ไม่ใช่เรื่องของทิพจักขุญาณแต่อย่างใด นักวิทยาศาสตร์ชาวต่างชาติเขาก็ทำการศึกษาค้นคว้าในเรื่องนี้กัน"

หลวงพ่อเล็กเคยบอกว่า "บุคคลที่เป็นนักปฏิบัติ ถ้าจะเอาดีได้แล้วศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญาต้องเสมอกัน"

ถามหลวงพ่อเล็กว่า "ทำอย่างไรจึงจะประคองสติในเวลานอนได้"
หลวงพ่อท่านก็บอกว่า "ให้ดูลมหายใจเข้าออก หรือไม่ก็ให้ฟังเสียงธรรมะโดยฟังให้เข้าใจทุกประโยคทุกคำ
สติมันจะถอยลงมาอยู่ที่ระดับหนึ่ง (ท่านทำมือลดลงให้ดู) แล้วมันจะหยุดอยู่แค่นั้นของมันไปเรื่อย ๆ จะไม่ตัดหลับ"

พระอาจารย์ท่านเมตตาสอนว่า หลวงปู่ฝั้น อาจาโร ท่านสอน"ดีนอกเอาไปเดี๋ยวก็หล่นหาย เอาดีในซิ.."
ดีในของท่านคือ "พุทโธ" ท่านว่า คำเดียวคุ้มได้ทั้งสามโลก..

ก่อนวันงานวันพิธีโสฬส มีท่านหนึ่งขอธรรมะจากหลวงพ่อ
"หลวงพ่อคะ ขอธรรมะง่าย ๆ สำหรับลูกเจ้าค่ะ"
หลวงพ่อท่านก็บอกว่า "อ๋อ รักษาศีล เจริญสมาธิ ใช้ปัญญาให้เห็นไตรลักษณ์เท่านั้นแหละ"

หลวงพ่อก็กล่าวว่า "ทำทั้งชาติเลย" (หัวเราะ)
"จะเอาง่าย ๆ ก็เลยให้ ง่ายแต่ทำยาก"

หลวงพ่อบอกว่า "ถ้าถามว่าสิ่งใดที่อาตมามีอยู่แล้วถือว่าสำคัญที่สุด อาตมาถือว่าพระบรมสารีริกธาตุเขี้ยวแก้วที่มีอยู่นั้นสำคัญที่สุด"

หลวงพ่อกล่าวถึงในเรื่องจาคะว่า "สมาธิทรงตัวสูงมากเท่าไร กำลังการสละออกของเราก็ยิ่งสูงมากขึ้นเท่านั้น สามารถที่จะให้ได้ตลอดเวลา แม้แต่ชีวิต เลือดเนื้อ ร่างกาย ถ้ามีคนต้องการมันก็สละให้ได้"

ท่านยังได้กล่าวเพิ่มเติมว่า "แม้ร่างกายถ้าเราสละถึงที่สุด ชีวิตนี้ก็สละได้เพื่อถวายเป็นพุทธบูชา ธรรมบูชา สังฆบูชา ถ้าอย่างนั้นตัวจาคานุสติคือการสละออกของเรา จะมีผลเต็มที่คือท้ายสุดเข้าสู่พระนิพพาน"

หลวงพ่อท่านบอกว่า "รักกับโลภ เป็นตัวเดียวกัน เพราะรักจึงอยากมีอยากได้ มันทำให้จิตใจของเราถูกหน่วงเหนี่ยว ยึดแน่นอยู่กับทรัพย์สินและร่างกายของตนเองและผู้อื่น ดังนั้น มันยิ่งหน่วงเหนี่ยวเรามากเท่าไหร่ เราก็สละออกยากเท่านั้น แต่ถ้าเราสละได้มันจะเกิดปีติ คือ ปลื้มใจ อิ่มใจ"

หลวงพ่อสอนว่า " ในเมื่อเราสละวัตถุสิ่งของได้ เราก็สละอารมณ์ไม่ดีในใจของเราได้ ค่อย ๆ ละมันออกไปด้วยกำลังของสมาธิ"

หลวงพ่อบอกว่า "การปฏิบัตินั้นเราจะทิ้งของเก่าไม่ได้ อันไหนเคยทำได้แล้ว ต้องทบทวนเอาไว้เสมอ ๆ เพื่อความคล่องตัว"

หลวงพ่อสมปองเคยปรารภว่า อยากจะบันทึกคำสอนของหลวงพ่อพระราชพรหมยานไว้ให้ชนรุ่นหลังได้ศึกษากัน คิดถึงแม้กระทั่ง จะบันทึกไว้บนแผ่นศิลาแล้วเก็บรักษาไว้ให้ชนรุ่นหลัง เพื่อชนรุ่นหลังจะได้รู้ว่า หลวงพ่อสอนอย่างไร คณะของหลวงพ่อจึงไปนิพพานกันหมด

โดยส่วนตัวผมมั่นคงในพระรัตนตรัยเต็มหัวใจ รอดพ้นจากเหตุการณ์ไม่คาดฝันก็หลายครั้ง แต่ในทุกครั้งผมจะนึกถึงกฏแห่งกรรมไว้ก่อน เพราะองค์สมเด็จพระบรมศาสดาทรงตรัสสอนว่า สัตว์โลกทั้งหลายเป็นไปตามกรรม ไม่มีใครหลีกพ้นกฏแห่งกรรมได้ แม้แต่ตถาคตเอง" (อ้างอิงมาจากหนังสือคุณลุงหมอสมศักดิ์) คิดเสมอว่าถ้าถึงที่ตายก็พร้อมตาย เพราะมั่นใจใน ทาน ศีล ภาวนา(แม้จะเล็กน้อย) ว่าได้ทำมาเต็มหัวใจแล้วเท่าที่จะทำได้ แม้จะไม่เต็มกำลังบารมี ๑๐ ที่สมควรจะมี

แต่ละเนื้อความที่พระอาจารย์บอกสอนไว้นั้น ท่านเมตตากล่าวซ้ำให้ฟังกันนับครั้งไม่ถ้วนครับ

หลวงพ่อเล็กบอกว่า "จิตของคนเราถ้าไม่ควบคุมเอาไว้ภายในให้ดี มันจะส่งส่ายออกนอกตามความเคยชิน แล้วเที่ยวไปเสวยอารมณ์ต่าง ๆ ซึ่งมักจะคิดกันว่าดี ความจริงมันแส่ไปหาทุกข์ให้ตัวเองทั้งนั้น"

โอวาทหลวงพ่อสมเด็จพระพุฒาจารย์ วัดสระเกศ "ศรัทธานะดี แต่ต้องมีปัญญาประกอบด้วย"

หลวงพ่อบอกว่า "บรรพชิตพึงพิจารณาเนือง ๆ ว่า ความเป็นอยู่ของเราเนื่องด้วยผู้อื่น เราต้องทำตนเป็นผู้เลี้ยงง่าย

ภิกษุสงฆ์ต้องทำตัวเหมือนผึ้ง ดื่มน้ำหวานแล้วบินไปโดยดอกไม้ไม่ชอกช้ำ"

ถ้านิมิตเห็นงู หลวงพ่อเล็กบอกว่า "งู ถ้าไม่ใช่หญิง ก็หมายถึงกิเลสตัวร้ายในใจของเราเอง"

หลวงพ่อบอกว่า "โภชเนมัตตัญญุตา (การรู้จักประมาณในการกิน) ถ้าคำแรกอร่อยเมื่อไร คำที่สองต้องระวังให้มากไว้ มันจะกลายเป็นกินตามใจกิเลส!"

หลวงพ่อเล็กบอกว่า "การรักษาระเบียบวินัยที่เป็นของหยาบยังทำไม่ได้ แล้วการเข้าถึงธรรมที่เป็นของละเอียดจะเข้าถึงได้อย่างไร?"

หลวงปู่จันทร์ วัดเจดีย์หลวง ท่านบอกเอาไว้ว่า "ถ้าอยากดัง ก็อย่าหวังความสงบ!"

ในงานวันอาสาฬหบูชาที่ผ่านมา มีคนถวายทองคำบูชาพระเขี้ยวแก้วเป็นจำนวนมาก หลวงพ่อเล็กบอกว่า "ถ้าเผลอเกิดใหม่เป็นผู้หญิงก็จะมีเครื่องมหาลดาปสาธน์เหมือนนางวิสาขา ถ้าเกิดเป็นผู้ชายได้พบพระพุทธเจ้า แล้วอุปสมบทเป็นเอหิภิกขุอุปสัมปทา จะมีจีวรที่สำเร็จด้วยฤทธิ์ลอยมาสวมตัวให้"

หลวงพ่อเล็กกล่าวว่า "ตัวมโนมยิทธินั้นมีทั้งจุดเด่นและจุดด้อยอยู่ในที่เดียวกัน ก็คือเห็น พอเห็นก็มั่นใจว่าต้องเป็นอย่างนั้น แล้วก็ไม่ค่อยใช้ปัญญาตรองดู จำไว้ว่า..ถ้าหากรับฟังสิ่งใดมาก็ตาม แล้วรู้สึกว่าไม่ชอบมาพากล ก็ให้ไปเทียบกับคำสอนของพระพุทธเจ้า หรือไม่ก็เทียบกับคำสอนหลวงพ่อวัดท่าซุง ถ้าออกนอกทางเมื่อไร ชักเท้ากลับได้เลย"

หลังงานทำบุญอายุวัฒนมงคล ๘๐ ปี พระเทพเมธากร เจ้าคณะจังหวัดกาญจนบุรี วัดท่ามะขาม

หลวงพ่อเล็กได้กล่าวกับพระวัดท่าขนุนด้วยกันว่า
:onion_wink: "เรื่องพวกนี้เราดูแล้ว ถ้ารู้จักสลดใจ ก็ให้นำมาปรับปรุงกาย วาจา ใจของเรา แต่ถ้าไม่รู้จักสลดใจ แถมยังรักษาอารมณ์ใจไม่เป็น เราก็จะเตลิด วันนี้อุตส่าห์ยอมยื่นอาหารให้กิเลสมันกินหน่อยหนึ่ง(ให้ไปออกงานด้วย) ไม่อย่างนั้นมันจะอกแตกตาย พอกิเลสมันได้กินแล้ว ก็ภาวนาต่อได้ จริง ๆ แล้วมันหลอกเรา คือ เราสั่งสมกำลังของเราเพื่อที่จะเอาไว้ฆ่ากิเลส หรือไม่ก็เพื่อที่จะเอาไว้ส่งตัวเราเองให้พ้นจากวัฏสงสาร แต่มันหลอกให้เราเสียพลังงานไปทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ มันรั่วหมด กำลังก็เลยไม่พอใช้งานสักที แล้วเราก็เต็มใจจะรั่วด้วย มันจึง โอ๊ย..! เครียดจะตายอยู่แล้ว พอเราเชื่อว่ามันจะตาย เราก็เลยปล่อย พอปล่อยแล้วสบาย ก็เลยปล่อยมันอยู่เรื่อย

ความจริงความรู้สึกที่ว่าจะตายแล้วนี่ กิเลสมันจะตายนะ ไม่ใช่เราจะตาย พอกิเลสมันกำลังจะตายแล้ว เราก็ดันไปเชื่อ แล้วก็คิดว่าเราจะตาย ก็เลยไปหยุด มันก็เลยไม่ตายสักที เรื่องพวกนี้ค่อย ๆ ดู ค่อย ๆ ทำไปเถอะ ได้นิดได้หน่อยเก็บสะสมเรื่อย ๆ เดี๋ยวได้มากเอง"


:onion_wink:"เรื่องของการปฏิบัติ จริง ๆ แล้วเราต้องทุ่มเทกับมัน โดยเฉพาะการปฏิบัติที่ต่อเนื่อง เป็นเคล็ดลับที่สำคัญที่สุด ถ้าทิ้งช่วงเมื่อไรกิเลสมันเข้าได้ มันกลืนได้ เพราะฉะนั้น..เรื่องพวกนี้สำคัญที่เราต้องสู้จริง ๆ ไม่ใช่ถึงเวลาที่ว่าจะตาย เราก็คิดว่าจะตาย"


:onion_wink: "เรื่องของธรรมเนียมเป็นเรื่องเราต้องรู้ไว้ ถึงเวลาจะใช้ได้ อย่างเช่นว่า การตั้งตาลปัตรเทศน์ ตาลปัตรต้องอยู่ซ้ายมือเสมอ คัมภีร์เทศน์จะต้องอยู่ขวามือ กระโถนก็อยู่ขวามือ แต่อยู่เยื้องไปข้างหลัง เรื่องพวกนี้ถ้าเรารู้ก็จะทำได้ถูก ถ้าไม่รู้ก็จะทำผิด"

เถรีได้ยินหลวงพ่อพูดถึงเรื่องการสร้างวัตถุมงคลว่า "เดี๋ยวนี้เขาเห็นการสร้างพระเป็นของเล่น จึงได้สร้างเอา ๆ เพราะคิดว่าจะได้บุญ บุญนั้นก็ได้ แต่กรรมที่จะต้องไปใช้นี่สิ..!"




กุมภา ๕๓

หลวงพ่อบอกว่า "ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เป็นบ่อเกิดของกิเลสทั้งนั้น"


มกรา ๕๓

ในเนื้อเพลงมะเมียะ มีการสยายผมลงเช็ดพระบาท
เจ้าชายผู้เป็นดวงใจ สะท้อนถึงวัฒนธรรมประเพณี
ชาวเหนือแต่โบราณ ที่ดูเหมือนผ่านตาพระอาจารย์
เคยเมตตาเล่าไว้ว่า...อันกุลสตรีชาวเหนือนั้น แสดง
ความภักดีต่อสามีอย่างสูงสุดด้วยการปล่อยผมของ
ตนลงเช็ดเท้าให้

หลวงพ่อ : พรหมวิหารสี่แก้ราคะได้อย่างไร?
เถรี : ..............

หลวงพ่อ : ในเมื่อเราเห็นว่าทุกข์ เรารักเขาก็อย่าไปสร้างทุกข์ให้เขา สงสารเขาก็อย่าไปไปสร้างทุกข์ให้เขา ไม่ไปผูกเวรผูกกรรมกับใครเขา
เถรี : :154218d4:


กุมภา ๕๓

พระอาจารย์กล่าวว่า "ทุกครั้งที่อารมณ์ทรงตัวได้ดี ให้คิดว่าเป็นโอกาสของเราแล้ว รีบพยายามกอบโกยให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ เพื่อที่ถึงเวลาแล้ว จะได้ไม่ต้องเสียเวลามานั่งทำกันใหม่อีก"


กันยา ๕๑

พระอาจารย์กล่าวว่า "พระศรีอาริยเมตไตรย ท่านสงเคราะห์หลวงพ่อหลายวาระ โดยผ่านร่างทรงชื่อว่า ปรีชา ทรงธรรม พวกเราต้องเคยได้ยินชื่อ

ท่านบอกว่าท่านจะสงเคราะห์อย่างไร ช่วยอย่างไร ถึงเวลานั้นจะเอาของมาถวาย และก็เป็นไปตามนั้นจริง ๆ ท่านนั่งคุยกันอยู่ข้างบน แต่คนข้างล่างเอามาถวายแทน

ท่านเป็นร่างทรงที่พระศรีอาริย์ให้การสงเคราะห์โดยเฉพาะ ไม่ได้ทรงเปะปะอะไรทั่วไป เป็นการสงเคราะห์เฉพาะคนเลย และท่านก็พยากรณ์เกี่ยวกับวัดท่าซุงไว้หลายอย่าง...ซึ่งตรง"

ถาม : อยากรู้ครับ
ตอบ : ถ้าบอกได้บอกไปแล้ว


ตุลา ๕๑

งานพิธีเป่ายันต์ ปี ๒๕๕๑ พระอาจารย์กล่าวว่า " การที่เราจะทำ ความดีอะไร ที่จะให้ในหลวงทรงมีกำลังใจ ที่จะอยู่นาน ๆ ก็คือ การที่เราสร้างความดี ใน ศีล สมาธิ ปัญญา ที่ในหลวงทรงโปรดที่สุด เพราะพระองค์ท่านทรงปฎิบัติมาทั้งชีวิต"

พระอาจารย์กล่าวว่า " ผู้ที่แสวงหาทางหลุดพ้น คือ ผู้ที่เห็นภัยของสังสารวัฏ"

กรกฎา ๕๑

พระอาจารย์ท่านสอนว่า "สำหรับนักปฏิบัติแล้ว จะงานเล็กงานใหญ่ทุ่มเทกำลังเท่ากัน เพื่อความไม่ประมาท งานเล็กถ้าทุ่มเต็มที่ก็เสร็จเร็ว งานใหญ่ทุ่มเต็มที่เดี๋ยวก็เสร็จเอง และถ้าไม่เสร็จ....การทุ่มเทเต็มที่ก็เป็นคำตอบแก่ตัวเองอยู่แล้ว"

พระอาจารย์เคยบอกว่า "ในการพูดธรรมะให้ผู้อื่นฟัง การที่จะทำให้คนอื่นฟังเข้าใจได้ง่าย อยู่ตรงที่ว่า สามารถเรียงลำดับเรื่องราวได้หรือไม่ ?

อย่างแรก ต้องมี อุเทศ คือ รู้ว่าธรรมะที่เราจะกล่าวนั้น มาจากที่ใด ? เกิดขึ้นด้วยเหตุใด ? เหมาะแก่จริตผู้ฟังนั้นหรือไม่ ?

อย่างที่สอง ต้องมี นิเทศ คือ ต้องขยายเนื้อความธรรมะนั้นให้แตกออกอย่างกว้างขวางได้

อย่างที่สาม ต้องมี ปฏินิเทศ ต้องย่อสรุปในธรรมะนั้นในตอนท้ายให้ได้

ท่านบอกว่า บางทีพูดยาวไปเรื่อย คนฟังจะจับใจความไม่ได้ เราก็ต้องมาสรุปให้เขาฟังอีกที

พระทั่วไปไม่พ้นจากการใช้วิธีการนี้หรอก"


มกรา ๕๒

พระอาจารย์เคยบอกว่า "ในบรรดาสังขารทั้งหลาย จิตสังขาร น่ากลัวที่สุด เรามักไปปรุงแต่ง คิดเอาไว้ก่อน"

จิตสังขาร = การปรุงแต่งของจิต

ตุลาคม ๕๑

หลวงพ่อหยิบ หนังสือมนต์พิธี (เล่มสีเหลือง)ให้ แล้วสั่งให้เปิดไปที่หน้า ๗๓ บรรทัดที่ ๑

ท่านบอกว่าเป็นคาถาแก้เขินอาย ท่องคาถานี้แล้วจะแกล้วกล้า อาจารย์ให้คาถานี้หลวงพ่อมาอีกที หลวงพ่อจะใช้สวดก่อนที่จะขึ้นปาฐกถาธรรม คาถานี้คือ สีหะนาทัง นะทันเต เต ปะริสาสุ วิสาระทา


มิถุนา ๕๑

หลวงพ่อบอกให้มารับหนังสือมนต์พิธี ท่านบอกให้เปิดไปที่หน้า ๓๑ คาถาเมตตานิสังสะสุตตะปาโฐ

ท่านบอกว่า ถ้าสวดคาถานี้แล้ว ใจจะสงบ ไม่ครั่นคร้าม ไปที่ใดจะมีแต่ภูตผีเทวดาเมตตา หน้า ๖๓ ก็เช่นกัน คาถากะระณียะเมตตะสุตตัง

ท่านยังบอกให้เปิดไปที่หน้า ๗๒ ตั้งแต่ "นะโม เม สัพพะพุทธานัง" ไปจนถึง "โคตะโม สักยะปุุงคะโว" เป็นคาถาที่เอ่ยถึงพระนามของพระพุทธเจ้าตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ท่านบอกให้สวดคาถานี้ด้วย



สิงหา ๕๑