ขนาดที่เล็กกว่าปรมาณู

[สุธรรม]

ถาม : อยากถามถึงพลังงานที่เรียกว่าจิตสังขารเจ้าค่ะ ถ้า ๑ ปรมาณูเทวดาอยู่ได้ ๘ องค์ แสดงว่ามีพลังงานที่เล็กว่าปรมาณูรูปหรือเจ้าคะ ? พลังงานนั้นคืออะไร ? เรียกว่าจิตสังขารไหมเจ้าคะ ? ถ้าไม่ใช่คืออะไรเจ้าคะ ? ช่วยอธิบายให้หน่อยได้ไหมเจ้าคะ ? สวด อภิธรรมอยู่เจ้าค่ะ อยากเข้าใจให้ถูกต้อง จะได้พิจารณาให้จบได้ง่าย ๆ ในรูปหยาบละเอียดของเทวดามีส่วนผสมของสภาวธรรมหลายอย่าง ที่แต่ละขณะเปลี่ยนไปตามสิ่งปรุงแต่งไหมเจ้าค่ะ ?
ตอบ : เข้าใจผิดแล้ว ปรมาณูเป็นหน่วยวัดที่เล็กที่สุดในพระพุทธศาสนา ที่ว่าเทวดาอยู่ได้ ๘ องค์นั้น เป็นขนาดของปลายเข็มหมุดต่างหาก ในเมื่อเข้าใจผิดปัญหาอื่นก็ไม่จำเป็นที่จะต้องตอบ