เทศน์ช่วงทำกรรมฐาน วันศุกร์ที่ ๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๒

[เถรี]

ให้ทุกคนตั้งกายให้ตรง กำหนดสติคือความรู้สึกทั้งหมดของเราไว้ที่ลมหายใจเข้าออก หายใจเข้า..ให้ความรู้สึกทั้งหมดของเรา ไหลตามลมหายใจเข้าไป หายใจออก..ให้ความรู้สึกทั้งหมดของเรา ไหลตามลมหายใจออกมา จะใช้คำภาวนาอะไรก็ได้ ที่เรามีความถนัด มีความชำนาญมาแต่เดิม

วันนี้เป็นวันศุกร์ที่ ๑ พฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๕๖๒ จะขอกล่าวถึงสถานการณ์บ้านเมืองของเราที่ค่อนข้างจะตึงเครียด ก็คือเครียดจากสภาวะเศรษฐกิจ ขณะเดียวกันฝ่ายข้าราชการหรือฝ่ายรัฐบาลก็เครียด จากการที่จะต้องถูกซักฟอกจากฝ่ายค้าน ถูกจับผิดจากสื่อมวลชนต่าง ๆ

ในสถานการณ์ทั้งหลายเหล่านี้ การรักษากำลังใจของเรานั้นสำคัญที่สุด คือทำอย่างไรที่จะไม่ให้ใจของเราไปยินดียินร้ายกับ รัก โลภ โกรธ หลง ที่เกิดขึ้น ทำอย่างไรที่นายกรัฐมนตรีพูดอะไร แล้วเราจะรู้สึกว่าธรรมดาเป็นอย่างนั้น คนที่ไม่รู้หรือว่ารู้ไม่หมดย่อมมีการแสดงออกที่ขาดตกบกพร่อง ทำอย่างไรที่สถานการณ์ที่สมาชิกพรรคอนาคตใหม่พากันลาออกจำนวนมาก แล้วเราจะไม่ไปยินดียินร้าย เห็นตามความเป็นจริงว่า คนเราถ้าอยู่กันด้วยผลประโยชน์ เมื่อขาดผลประโยชน์ก็ย่อมจะเป็นเช่นนั้น

ทำอย่างไรที่เวลา "น้องเอ๋" พูดอะไรแล้วเราจะอภัยให้ได้ ว่าบุคคลที่มีแนวคิดบิดเบี้ยวไปจากความเป็นจริงในสังคม ย่อมมีคำพูดและการกระทำที่ออกไปในแนวนั้น ทำอย่างไรที่เห็นข่าวว่า "ไอ้เอ็ม" ที่ฆ่าเศรษฐีนีใจบุญ แล้วเราจะไม่เกิดความโกรธ หรือรู้สึกซ้ำเติมเมื่อเห็นเขาโดนตำรวจจับได้

ให้เห็นว่าบุคคลที่แบกความ รัก โลภ โกรธ หลง อยู่เต็มหัวใจ เมื่อถึงเวลาก็ย่อมมีการกระทำที่ขาดตกบกพร่องต่อศีลธรรมอันดีแบบนั้น ทำอย่างไรที่เห็นบรรดาบุคคลที่โดน "แม่มณี" เขาหลอก จนกระทั่งต้องเสียเงินไปเป็นแสนเป็นล้าน ให้เห็นว่าบุคคลที่ประกอบไปด้วย รัก โลภ โกรธ หลง ย่อมมีโอกาสตกเป็นเหยื่อของผู้อื่นได้ ไม่ใช่ไปซ้ำเติมประมาณว่า "โง่หลายตายซะ"

[เถรี]

เรื่องทั้งหลายเหล่านี้เราจะสามารถรักษากำลังใจของเราได้ ก็ต่อเมื่อเราสามารถที่จะกำหนดใจของเราให้อยู่กับปัจจุบัน ก็คืออยู่กับตอนนี้ อยู่กับเดี๋ยวนี้ อยู่กับลมหายใจเข้าออกเฉพาะหน้าของเรา ไม่ฟุ้งซ่านไปในอดีต ไม่ฟุ้งซ่านไปในอนาคต ไม่หวนหาอาลัยกับสิ่งที่ผ่านมา และไม่ไปคาดหวังอะไรกับสิ่งที่ยังมาไม่ถึง ซึ่งก็แปลว่าท่านทั้งหลายจะต้องปฏิบัติในสมาธิภาวนาจนอารมณ์ใจทรงตัวมั่นคง

อารมณ์ใจที่จะทรงตัวมั่นคงได้ อย่างน้อยก็ต้องเป็นปฐมฌานละเอียด จึงสามารถจะถอนตัวจาก รัก โลภ โกรธ หลง ได้ชั่วคราว ทำตัวเป็นคนดูต่อเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น จะได้รู้เห็นตามสภาพความเป็นจริง ว่าบุคคลที่ยังมี รัก โลภ โกรธ หลง อยู่นั้น กาย วาจา ใจ ของเขาก็ย่อมประกอบไปด้วยความน่าเกลียดน่าชังเป็นปกติ เพียงแต่ว่าถ้าเราไปเกลียดไปชัง หรือว่าไปรักไปชอบ ก็แปลว่าเราเปิดโอกาสให้กิเลสงอกงามขึ้นในใจของเราเอง เพราะว่าถ้า โกรธ เกลียด ไม่ชอบใจ ก็เป็นส่วนของโทสะ ถ้าหากว่า รักใคร่ ยินดี ชอบใจ ก็เป็นส่วนของราคะ ซึ่งเป็นกิเลสใหญ่ทั้งคู่

เราต้องรักษาอารมณ์ใจของเราให้เป็นกลาง ไม่ยินดียินร้ายต่อสภาพต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น เมื่อเราเป็นคนดู เราก็จะเห็นอย่างชัดเจนว่า ใครมีบทบาทแสดงอย่างไร ซึ่งเป็นไปตามกิเลส รัก โลภ โกรธ หลง ในใจของแต่ละคน

[เถรี]

แต่ถ้าเราโดดลงไปเป็นคนเล่นเมื่อไร เมื่ออยู่ในสถานการณ์ เราก็จะมองไม่เห็นความเป็นจริง เพราะว่าสภาพจิตโดนย้อมด้วย รัก โลภ โกรธ หลง จนมืดบอด ไม่เห็นทางพ้น ไม่เห็นทางแก้ไข ไม่เห็นแสงสว่างที่ปลายอุโมงค์

ยังโชคดีว่าพระพุทธศาสนาของเรานั้น พระพุทธเจ้าสอนให้เรายอมรับกฎของกรรม บุคคลทำดีย่อมได้รับผลดี บุคคลทำชั่วย่อมได้รับผลชั่ว ปัจจุบันนี้ผลอะไรไม่ดีที่เกิดขึ้นกับเรา ย่อมเกิดจากกรรมที่ไม่ดีตั้งแต่อดีต ที่เราทำไว้ ด้วยกาย ด้วยวาจา ด้วยใจ ในเมื่อเราทำเอง เราก็ต้องรับได้

ใจของเราต้องประกอบไปด้วยขันติ ความอดทน อดกลั้น รอคอย และพยายามสร้างความดีเพิ่มเติม หรือเมื่อพ้นวาระที่กรรมส่งผล อยู่ในวาระที่บุญส่งผล สิ่งที่ดี ๆ ย่อมเกิดขึ้นแก่เราเอง ถ้ารู้จักดึงตัวเองออกมาอยู่วงนอก ไม่ยินดียินร้ายกับเรื่องต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น ตั้งหน้าตั้งตาปฏิบัติใน ศีล สมาธิ ปัญญา ของเรา สภาพเศรษฐกิจและสังคมก็ไม่สามารถที่จะทำให้เราเครียดได้ โรคภัยต่าง ๆ ซึ่งเกิดขึ้นจากความเครียดก็จะไม่เกิดขึ้นกับเรา

ลำดับต่อไปก็ให้ทุกท่านตั้งใจภาวนาและพิจารณาตามอัธยาศัย จนกว่าจะได้รับสัญญาณบอกว่าหมดเวลา


พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เทศน์ช่วงทำกรรมฐาน ณ บ้านบ้านเติมบุญ
วันศุกร์ที่ ๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๒
(ถอดจากเสียงเป็นอักษร โดย ทาริกา)