การลงเสาเอก

[ชิตญาณวร]

กราบสวัสดีหลวงพ่อค่ะ
พอดีสืบกระทู้เก่า ๆ เกี่ยวกับการลงเสาเอก เสาโทแล้วยังมีข้อสงสัยนิดหนึ่งค่ะ

รบกวนสอบถามหลวงพ่อว่า ทิศในการลงเสาเอกที่เปลี่ยนไปตามแต่ละไตรมาส เช่น ในเดือน ๗-๘-๙
ซึ่งควรลงเสาเอกทิศหรดี หรือทิศตะวันตกเฉียงใต้ของตัวบ้านนั้น
ไม่ทราบว่าต้องยึดทิศเหนือของตัวบ้านอย่างไรคะ
กล่าวคือ

๑.๑ ตัองยึดผนังบ้านด้านที่มีประตูเข้าบ้านชี้ออกเป็นทิศเหนือ
(ในลักษณะยืนในบ้าน ผนังด้านไหนมองออกนอกประตูบ้านเป็นทิศเหนือ โดยไม่สนทิศจริง ๆ ตามเข็มทิศ)
แล้วไล่ทิศเสาเอก เสาโทตามมุมบ้านเอา (๔ มุมเสาบ้านก็จะเป็นตระกูลเฉียงเหนือเฉียงใต้ตามระเบียบ) )

หรือ ๑.๒ ยึดทิศจริง ๆ ตามเข็มทิศ
(ถือเข็มทิศ คิดว่าเรายืนอยู่ในตัวบ้าน)
เล็งว่าเสาต้นใดที่เข็มชี้ไปทิศตะวันตกเฉียงใต้ ต้นนั้นเราเอาเป็นเสาเอกคะหลวงพ่อ

* หรือหากไม่ถูกทั้ง ๑.๑ และ ๑.๒
รบกวนหลวงพ่อช่วยอธิบายไขความกระจ่าง ชี้แนะทางที่ถูกต้องควรเป็นอย่างไรนิดหนึ่งนะคะ ไม่แน่ใจจริง ๆ ค่ะ
// พนมมือ

ตอนแรกคิด (เอาเอง) ว่าทิศนาคขยับตัวต้องเป็นทิศมาตรฐานทั่วประเทศแน่นอน คือ ไม่ว่าสร้างบ้านที่ไหน นาคก็ขยับตามไตรมาส หน้าที่เราคือดูเข็มทิศเอา แต่มาสงสัยตรงคำว่า ทิศของตัวบ้าน ไม่มั่นใจ
เลยมากราบเรียนถามหลวงพ่อค่ะ


๒. ระหว่างค้นหาความจริงระหว่าง ๒ ข้อบน ยิ่งงอกความสงสัยค่ะ
เจอบางตำรา (เว็บไซด์) บอกว่าตอนจะลงเสาเอก เสาโทนั้น จะมีความละเอียดขนาดทิศที่ขุดดินขึ้นกองไว้ที่ปากหลุม
ร่วมกับทิศวางปลายเสาหันไปทางไหน
จะต้องตรงตามทิศมงคลแต่ละช่วงเดือน
ประกอบกับ "การขุดหลุมเสาให้ขุดทางท้องนาคก่อน แล้วขุดวนไปทางหางนาค อ้อมไปทางหลังนาค ไปจนสุดท้ายที่หัวของนาค ลักษณะของหลุมแต่ละทิศจะไม่เหมือนกัน
ทางทิศตะวันออกให้ขุดหลุม ๔ เหลี่ยม
ทางทิศใต้ขุดหลุมเป็น ๓ เหลี่ยม
ทางทิศตะวันตกขุดเป็นรูปเดือนบ้าง ครึ่งวงกลมบ้าง
ทางทิศเหนือขุดรูปวงกลม" [๑๑]

สำหรับข้อ ๒. นั้นค้นดูแล้วซาบซึ้งภูมิปัญญาคนโบราณว่ามีความพิถีพิถัน
แต่คราวที่ค้นกระทู้เก่า ๆ ทราบมาว่า
"สำคัญที่สุดก็คือทิศทางของเสาเอก" [๒๒]
ในข้อนี้ การทำตามหัวข้อที่ ๒. จะมีผลอย่างมีนัยสำคัญอย่างไรหรือไม่คะ
หรือเป็นการวาดงูเติมขา มีก็ประเสริฐ ไม่มีก็ไม่นับว่าเป็นอะไร


๓. ที่เขาว่าปลายเสาหันตามทิศมงคล
"ในเดือน ๘ ถึงเดือน ๑๑ ให้ยกเสาทางทิศตะวันออกเฉียงใต้มาก่อน" [๓๓]
ลักษณะในทางปฏิบัติคือคนเดินถือเสาขนานพื้น ฮุยเลฮุยกันมาจากทิศตะวันออกเฉียงใต้ใช่ไหมคะหลวงพ่อ




ขอบพระคุณเป็นอย่างสูงค่ะ อั้นความสงสัยมานาน ถูกผิด ไม่เหมาะสมแต่ประการใด กราบขออภัยหลวงพ่อไว้ ณ ที่นี้ด้วยค่ะ // พนมมือ


ที่มา

[๑๑]
https://lannainfo.library.cmu.ac.th/lannatradition/Plukruean-6DigHoles.php

[๒๒]
https://www.watthakhanun.com/webboard/showthread.php?t=3857

[๓๓] https://www.esanpedia.oar.ubu.ac.th/esaninfo/?p=5678

ขอบคุณทีมงานทุกท่านที่ช่วยประสานงานส่งคำถามด้วยนะคะ

[สุธรรม]

ถาม : พอดีสืบกระทู้เก่า ๆ เกี่ยวกับการลงเสาเอก เสาโทแล้วยังมีข้อสงสัยนิดหนึ่งค่ะ

รบกวนสอบถามหลวงพ่อว่า ทิศในการลงเสาเอกที่เปลี่ยนไปตามแต่ละไตรมาส เช่น ในเดือน ๗-๘-๙ ซึ่งควรลงเสาเอกทิศหรดี หรือทิศตะวันตกเฉียงใต้ของตัวบ้านนั้น ไม่ทราบว่าต้องยึดทิศเหนือของตัวบ้านอย่างไรคะ
กล่าวคือ

๑.๑ ตัองยึดผนังบ้านด้านที่มีประตูเข้าบ้านชี้ออกเป็นทิศเหนือ
(ในลักษณะยืนในบ้าน ผนังด้านไหนมองออกนอกประตูบ้านเป็นทิศเหนือ โดยไม่สนทิศจริง ๆ ตามเข็มทิศ) แล้วไล่ทิศเสาเอก เสาโทตามมุมบ้านเอา (๔ มุมเสาบ้านก็จะเป็นตระกูลเฉียงเหนือเฉียงใต้ตามระเบียบ) )

หรือ ๑.๒ ยึดทิศจริง ๆ ตามเข็มทิศ
(ถือเข็มทิศ คิดว่าเรายืนอยู่ในตัวบ้าน)
เล็งว่าเสาต้นใดที่เข็มชี้ไปทิศตะวันตกเฉียงใต้ ต้นนั้นเราเอาเป็นเสาเอกคะหลวงพ่อ ?

* หรือหากไม่ถูกทั้ง ๑.๑ และ ๑.๒
รบกวนหลวงพ่อช่วยอธิบายไขความกระจ่าง ชี้แนะทางที่ถูกต้องควรเป็นอย่างไรนิดหนึ่งนะคะ ไม่แน่ใจจริง ๆ ค่ะ

ตอนแรกคิด (เอาเอง) ว่าทิศนาคขยับตัวต้องเป็นทิศมาตรฐานทั่วประเทศแน่นอน คือ ไม่ว่าสร้างบ้านที่ไหน นาคก็ขยับตามไตรมาส หน้าที่เราคือดูเข็มทิศเอา แต่มาเซตรงคำว่า ทิศของตัวบ้านค่ะ ไม่มั่นใจ เลยมากราบเรียนถามหลวงพ่อค่ะ

๒. ระหว่างค้นหาความจริงระหว่าง ๒ ข้อบน ยิ่งงอกความสงสัยค่ะ
เจอบางตำรา (เว็บไซด์) บอกว่าตอนจะลงเสาเอก เสาโทนั้น จะมีความละเอียดขนาดทิศที่ขุดดินขึ้นกองไว้ที่ปากหลุม ร่วมกับทิศวางปลายเสาหันไปทางไหน จะต้องตรงตามทิศมงคลแต่ละช่วงเดือน
ประกอบกับ "การขุดหลุมเสาให้ขุดทางท้องนาคก่อน แล้วขุดวนไปทางหางนาค อ้อมไปทางหลังนาค ไปจนสุดท้ายที่หัวของนาค ลักษณะของหลุมแต่ละทิศจะไม่เหมือนกัน
ทางทิศตะวันออกให้ขุดหลุม ๔ เหลี่ยม
ทางทิศใต้ขุดหลุมเป็น ๓ เหลี่ยม
ทางทิศตะวันตกขุดเป็นรูปเดือนบ้าง ครึ่งวงกลมบ้าง
ทางทิศเหนือขุดรูปวงกลม"

สำหรับข้อ ๒. นั้นค้นดูแล้วซาบซึ้งภูมิปัญญาคนโบราณว่ามีความพิถีพิถัน แต่คราวที่ค้นกระทู้เก่า ๆ ทราบมาว่า "สำคัญที่สุดก็คือทิศทางของเสาเอก" ในข้อนี้ การทำตามหัวข้อที่ ๒. จะมีผลอย่างมีนัยสำคัญอย่างไรหรือไม่คะ ? หรือเป็นการวาดงูเติมขา มีก็ประเสริฐ ไม่มีก็ไม่นับว่าเป็นอะไร

๓. ที่เขาว่าปลายเสาหันตามทิศมงคล
"ในเดือน ๘ ถึงเดือน ๑๑ ให้ยกเสาทางทิศตะวันออกเฉียงใต้มาก่อน" ลักษณะในทางปฏิบัติคือคนเดินถือเสาขนานพื้น ฮุยเลฮุยกันมาจากทิศตะวันออกเฉียงใต้ใช่ไหมคะหลวงพ่อ ?

ขอบพระคุณเป็นอย่างสูงค่ะ อั้นความสงสัยมานาน ถูกผิด ไม่เหมาะสมแต่ประการใด กราบขออภัยหลวงพ่อไว้ ณ ที่นี้ด้วยค่ะ

ที่มา
https://lannainfo.library.cmu.ac.th/lannatradition/Plukruean-6DigHoles.php

https://www.watthakhanun.com/webboard/showthread.php?t=3857

https://www.esanpedia.oar.ubu.ac.th/esaninfo/?p=5678
ตอบ : ทิศของตัวบ้าน คือ ทิศจริง ๆ ส่วนที่เขาแนะนำ "เยอะ" ยุ่งยากมากขนาดนั้นก็ไปซื้อบ้านสำเร็จรูปดีกว่า..!