โบราณเขาบอกว่า...

[เถรี]

เมื่อตอนต้นเดือนพระอาจารย์ได้กล่าวถึงบุคคลท่านหนึ่งซึ่งมีวิสัยพุทธภูมิ ที่พอเห็นเพื่อนลำบากก็ไปช่วยเหลือ แต่ปรากฏว่าพอไปช่วยแล้วกลายเป็นตัวเองเดือดร้อนแทน

หลวงพ่อจึงได้กล่าวว่า "โบราณเขาบอกว่า อยากเป็นหนี้ให้เป็นนายหน้า อยากเป็นขี้ข้าให้เป็นนายประกัน เพราะฉะนั้น..ถ้าไม่จำเป็นจริง ๆ อย่าไปทำอย่างนั้น ไม่ใช่ว่ารักใคร่กันปานจะกลืนกินแล้วปฏิเสธไม่ได้

ภาษิตเขาบอกว่า ช้างสาร งูเห่า ข้าเก่า เมียรัก อย่าได้ไว้ใจนัก เพราะมักสร้างความเดือดร้อน เนื่องจากช้างตัวใหญ่ บางทีเขาก็ไม่รู้ว่าแรงชนิดเบา ๆ ของเขาสามารถทำให้คนถึงตายได้ ส่วนงูเห่าถึงจะเล็กแค่ไหนก็กัดตายเหมือนกัน ส่วนข้าเก่า คนที่เคยใกล้ชิดสนิทสนมกันอยู่ ถ้าเราให้ความไว้วางใจเขามาก ถ้าถึงวาระที่ความโลภเข้ามา บางทีเขาขนหมดบ้าน ข้าเก่าที่ดังที่สุดคือ 'เกรียงไกร เตชะโม่ง' ขนเพชรจากซาอุฯ นั่นเขาไว้ใจขนาดเข้านอกออกในได้หมด

หลวงปู่พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ วัดไร่ขิง ท่านมีภาษิตประจำใจอยู่ว่า วิสฏฺเฐปิ น วิสฺสเส แม้บุคคลใกล้ชิดก็ไม่ควรไว้วางใจ เพราะเราไม่รู้ว่าอกุศลกรรมจะเข้ามาดลใจช่วงไหน แล้วคนที่ยิ่งใกล้ชิดเราเท่าไร ก็จะสร้างความเดือดร้อนให้แก่เราได้มากเท่านั้น

ส่วนเรื่องเมียรักนั้นขอวงเล็บว่าผัวรักด้วย พอกันทั้งคู่ ชายข้าวเปลือกหญิงข้าวสารโบราณว่า น้ำพึ่งเรือเสือพึ่งป่าอัชฌาสัย เพราะฉะนั้นก็พอ ๆ กัน เราไว้ใจเขา...เขาไม่ไว้ใจเรา หรือเราไม่ไว้ใจเขา...เขาไม่ไว้ใจเรา ยุ่งกันตายชัก

หลวงปู่จันทร์ วัดเจดีย์หลวง สมัยท่านเป็นเจ้าคุณพระเทพกวี วัดป่าดาราภิรมย์ ท่านบอกว่า ถ้าเมตตาเกินประมาณจะพบแต่คนพาลทั้งเมือง คนประเภทนี้ถ้าเห็นว่าเราเมตตาก็คิดว่าโง่ ก็จะกอบโกยไม่รู้จักเลิก เพราะอยากไปโง่ให้เขาเอง ส่วนคนไม่รู้จักบุญคุณ นอกจากจะกินบนเรือนแล้ว ยังขี้รดบนหลังคาอีกต่างหาก

ดังนั้น เรื่องอะไรก็ตามถ้ามาจากโบราณ ก็แปลว่าเป็นภูมิปัญญาที่สังเคราะห์แล้ว โดนกันมาจนนับรุ่นไม่ถ้วนแล้ว จึงกลายเป็นภาษิตที่ยอมรับของคนส่วนใหญ่ได้"

พระครูธรรมธรเล็ก สุธมฺมปญฺโญ
เทศน์ที่บ้านอนุสาวรีย์
วันอาิทิตย์ที่ ๓ พฤษภาคม ๒๕๕๒