การกระทำในสิ่งที่เป็นโทษ

[ลัก...ยิ้ม]

การกระทำในสิ่งที่เป็นโทษ
โดยคิดว่าไม่เป็นโทษ ก็ยังเป็นโทษ


สมเด็จองค์ปฐม ทรงพระเมตตาตรัสสอนเรื่องนี้ไว้ ดังนี้

๑. “จงรู้ว่าการกระทำในสิ่งที่เป็นโทษ โดยความเข้าใจว่าไม่เป็นโทษ ก็ยังเป็นโทษ หากไม่สอนอย่างนี้ คนยึดมั่นถือมั่นในนิมิตและในเจตนาของจิตตนเองเป็นใหญ่ว่า กระทำการในแต่ละครั้งต้องถูกต้อง และกระทำไปตามอำเภอใจของตน นี่เป็นโทษ แม้กระทำไปด้วยความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ก็ยังจักเป็นโทษที่รุนแรงมิใช่น้อย”

(เรื่องเดิมมีอยู่ว่า เพื่อนของผมท่านมีเจตนาดี ตั้งใจที่จะวาดรูปสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ วัดสามพระยา และรูปหลวงพ่อฤๅษีอยู่ ๒ ข้างสมเด็จองค์ปฐม เพราะเคารพรักใคร่ในท่านทั้งสององค์นั้นมาก แต่พอไปขออนุญาตท่านก่อนจะลงมือวาดรูปตามที่ตนคิดไว้นั้น สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ท่านไม่อนุญาต โดยให้เหตุผลว่า ตำแหน่งนี้เป็นของอัครสาวกขวาและซ้าย ไม่มีใครเขาทำกัน ใครเห็นเข้า เขาจะว่าอวดอุตริและเอาเรื่องได้ ทำให้วัดเกิดเรื่องยืดยาว ท่านตำหนิว่าคนวาดตู่ท่าน โดยเอาท่านและหลวงพ่อเป็นอัครสาวกซ้ายและขวา ทำอะไรแม้เจตนาดี แต่ถ้าไม่ถูกาละและเทศะ ก็ไม่ควร เป็นโทษ คนมาเห็นท่านและหลวงพ่อเข้าก็จะตำหนิ อันเป็นเหตุให้เขาพากันลงนรกอีกเยอะ คนวาดก็ไม่รู้เรื่องที่ทำให้เดือดร้อนทั้งวัด)

๒. “บทเรียนนี้เป็นอย่างไร ดังนั้น นอกจากจักให้พวกเจ้าศึกษาศีลแล้ว ยังจักต้องศึกษากาละเทศะ การกระทำของมโนกรรม วจีกรรม กายกรรมว่า ควรหรือไม่ควรด้วย เป็นโทษหรือไม่เป็นโทษด้วย”

๓. “นี่แหละคือธรรมะ ที่พวกเจ้าจักต้องศึกษาให้ลึกซึ้งละเอียดลงไป และคนอย่างพวกเจ้าใครจักมาพูดคัดค้านอย่างไม่มีเหตุผล ไม่มีผล พวกเจ้าก็ไม่ฟัง ผู้ที่พวกเจ้าจักรับฟังคำพูด ต้องหมายถึงบุคคลผู้นั้นหรือท่านผู้นั้น พวกเจ้าต้องมั่นใจในความเป็นพระอริยะ”

๔. “นี่แหละให้ดูคำพูดของพระอริยะท่านไว้ ท่านปรามใครด้วยเหตุด้วยผล ด้วยเมตตา กรุณา ในฐานที่สงเคราะห์กันได้ จิตท่านอ่อนโยนเสมอ แต่ถ้าสงเคราะห์ไม่ได้ท่านก็วางเฉย ศึกษากันเอาไว้ให้เข้าใจ”

ธรรมที่นำไปสู่ความหลุดพ้น เล่ม ๗
รวบรวมโดย พล.ต.ท. นพ.สมศักดิ์ สืบสงวน

ขอเชิญทุกท่านเข้าไปอ่านได้ที่ www.tangnipparn.com