ยังไม่เห็นโทษที่แท้จริง

[เถรี]

ในเรื่องของการปฏิบัติ ส่วนใหญ่ที่ไปไม่รอดกัน เพราะว่ายังไม่เห็นโทษที่แท้จริงของการเกิดมาในโลก ถ้าเราเห็นโทษที่แท้จริง เห็นความทุกข์อย่างแท้จริง เราก็จะดิ้นรนเพื่อหนีไปให้พ้น และถ้าหากเห็นคุณประโยชน์ที่แท้จริง เราก็จะตั้งหน้าตั้งตาปฏิบัติเพื่อให้เข้าถึงธรรมโดยเร็วที่สุด

ตรงจุดนี้ถ้ากำลังของสติ สมาธิ และปัญญาไม่สมบูรณ์ เราจะเข้าไม่ถึง โดยเฉพาะตรงจุดที่ว่า พอเห็นโทษของการปรุงแต่ง ก็จะหยุดการปรุงแต่งเพื่อไม่ให้โทษเกิดขึ้น เป็นเรื่องที่ลำบากแต่ก็ไม่เกินความสามารถ

พระพุทธเจ้าท่านมั่นใจในศักยภาพของพวกเรา ท่านจึงได้สอนพวกเรา อย่าลืมว่าท่านแบ่งไว้เป็นบุคคลสี่ประเภท ไม่มีใครเลยที่สอนไม่ได้ อุคฆติตัญญู ฟังหัวข้อธรรมสามารถบรรลุได้ วิปจิตัญญู ขยายความเล็กน้อยก็สามารถบรรลุได้ เนยยะ ต้องเคี่ยวเข็ญแล้วจึงบรรลุได้ ยกเว้น ปทปรมะ พวกนี้ฉลาดเกินไปจึงไม่ยอมรับความคิดของคนอื่น

เพราะฉะนั้น..ปทปรมะไม่ใช่คนโง่ ตามรากศัพท์ ปทปรมะ แปลว่า ผู้มากด้วยบทบาท คือ ฉลาดเกินแล้วไม่ยอมรับความคิดคนอื่น ทำตัวเป็นน้ำเต็มถ้วยอยู่ตลอดเวลา ในเมื่อเป็นอย่างนั้นแล้ว ต่อให้เอาธรรมะดีขนาดไหนใส่ลงไป ก็ล้นทิ้งไปเปล่า ๆ

เราจะเห็นได้ว่าบุคคลสี่ประเภท ที่พระพุทธเจ้าจะสอน เว้นเสียจากปทปรมะที่ไม่รับความคิดคนอื่น ที่เหลือจากนั้นแล้วสอนได้ทั้งนั้น ดังนั้น พวกเราทุกคนมีสิทธิ์ในการที่จะบรรลุมรรคผลเหมือน ๆ กัน เพียงแต่ว่าต้องใช้ความเพียรพยายามไม่เท่ากัน

คนที่เขาสร้างบุญสร้างบารมีมาดี สติ สมาธิ ปัญญาทรงตัวมาตั้งแต่ชาติก่อน ๆ เพราะเขาทำมานาน เหมือนกับดอกบัวพ้นน้ำ พอกระทบแสงอาทิตย์ก็บานเลย ส่วนวิปจิตัญญูก็เหมือนกับดอกบัวที่ปริ่มน้ำแล้ว วันต่อไปต้องโผล่ขึ้นมาบานอย่างแน่นอน

เนยยะเป็นบัวกลางน้ำ ต้องเคี่ยวเข็ญกันหน่อย ต้องจ้ำจี้จ้ำไช ปากเปียกปากแฉะ อย่างนี้เป็นหน้าที่ของครู บาลีเขาบอกว่า วจนักขโม ในความเป็นครู ต้องรู้ว่าต้องสอนอย่างไร และต้องอดทนต่อวาจา ต่อคำพูดของเขาอย่างไร


พระครูธรรมธรเล็ก สุธมฺมปญฺโญ
เทศน์ช่วงเช้า ณ บ้านอนุสาวรีย์
วันศุกร์ที่ ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๓