เก็บตกจากบ้านวิริยบารมี ต้นเดือนสิงหาคม ๒๕๕๘

[เถรี]

ถาม : เวลาปฏิบัติแล้วสงสัยหมดทุกอย่าง สงสัยบุญบาป สงสัยครูบาอาจารย์ ?
ตอบ : อันนี้เขาเรียกว่าวิจิกิจฉา เป็นเครื่องกั้นการปฏิบัติธรรมของเรา พูดง่าย ๆ คือเป็นอุปสรรค ต้องพยายามภาวนาให้จริง ๆ จัง ๆ ถ้าเข้าถึงสมาธิสักระดับหนึ่งความสงสัยจะหมดไปเอง แต่ถ้าตราบใดที่เข้าไม่ถึง เราก็จะสงสัยไปเรื่อย เพราะไม่แน่ใจว่าจะมีผลจริงหรือเปล่า ทำให้ถูก ถ้าทำดี ทำถูก เข้าถึงจริง ๆ ก็จะเลิกสงสัยไปเอง

สำหรับโยมที่เป็นคนช่างสงสัยนับว่ายังดี เพราะว่าโยมสงสัยแล้วยังทำ เจอบางคนสงสัยแล้วไม่ทำ ในเมื่อสงสัยแล้วไม่ทำ ก็อยู่ในลักษณะคิดว่า คาดว่า น่าจะเป็นอย่างนั้น น่าจะเป็นอย่างนี้ ก็เลยไม่เกิดผลกับตัวเองสักที ในเมื่อสิ่งที่ตัวเองทำไม่เกิดผล ก็กลายเป็นว่าของดีอยู่ตรงหน้าแล้วไม่รู้จัก ดีไม่ดีก็เกิดการปรามาสพระรัตนตรัยไปด้วย

พวกลังเลสงสัยนี่บางทีจัดอยู่ในพวกวิตกจริต ไม่ถึงระดับของวิตกจริตแต่ต้องบอกว่าอยู่ในพวกเดียวกัน เพราะวิตกจริตนี่ประเภทย้ำคิดย้ำทำ ในเมื่อย้ำคิดย้ำทำอยู่ ท่านบอกว่าไม่ต้องทำอะไรเลยนอกจากใช้อานาปานสติอย่างเดียว

ถ้าถามว่าพระอริยเจ้ายังมีพวกจริตต่าง ๆ อยู่หรือไม่ ? ก็ต้องบอกว่าแม้แต่พระอรหันต์ท่านก็ยังมีอยู่ เพราะว่าจริตคือความเป็นไปของจิตที่เคยชินมานับชาติไม่ถ้วน สภาพจิตถึงแม้ว่าจะบริสุทธิ์แล้ว แต่ว่าความเคยชินนั้นมีอยู่ ถึงเวลาก็อดที่จะทำอย่างเดิมไม่ได้ แต่ว่าเป็นการกระทำที่เป็นเพียงกิริยาเท่านั้น ไม่ได้สร้างกรรมให้เกิด หลวงพ่อวัดพระพุทธบาทตากผ้า ท่านต้องแต่งตัวเรียบร้อยทุกครั้ง จัดแล้วจัดอีก ขยับแล้วขยับอีก แม้แต่ท่านอนท่านก็นอนเรียบร้อยสุด ๆ ลักษณะนั้นถ้าเป็นคนทั่วไปก็คือราคะจริต คือทำอะไรจะต้องดีที่สุด

[เถรี]

ถาม : แม่เพิ่งไปตรวจเจอว่าเป็นมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ ?
ตอบ : รักษาไปตามปกติ ได้แค่ไหนก็เอาแค่นั้น ไม่ต้องคิดว่าคาดว่า จะรักษาแบบไหนก็ทำไป

ถาม : เขาให้อาหารทางสายยาง ไม่แน่ใจว่ายาจะเข้าไปติดในหลอดหรือเปล่า ?
ตอบ : พวกเราส่วนใหญ่มักวิตกกังวลเกินเหตุ มักจะคิดปรุงแต่งล่วงหน้าไปไกล ๆ คนป่วยก็รักษาไป ปล่อยให้เป็นหน้าที่หมอ ถ้าไม่รักษาแผนปัจจุบันจะรักษาแผนโบราณก็ทำไป ตัดสินใจให้เด็ดขาดสักข้างหนึ่ง คนแก่ขนาดนั้นแล้ว แผลเป็นมะเร็ง รักษาอย่างไรก็ตายแน่ แต่ขอให้ได้ทำเท่านั้น ไม่ใช่ไปคาดเสียก่อนว่าผลการรักษาจะเป็นอย่างนั้น จะเป็นอย่างนี้ ท้ายสุดก็ไม่ได้ทำอะไร

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า “การใช้วัตถุมงคลสำคัญตรงสมาธิต้องไม่เคลื่อน เพราะฉะนั้น..ห้ามกลัวเด็ดขาด ถ้ากลัวใจหายวาบนี่เสร็จทุกราย..!”

[เถรี]

ถาม : ฝ่ายชายมีภรรยาน้อยอีกคน โดยหลอกภรรยาน้อยว่าภรรยาหลวงยินยอม แต่จริง ๆ แล้วภรรยาหลวงไม่ได้ยินยอม ผิดศีลไหมคะ ?
ตอบ : ผิดทั้งคู่ ฝ่ายผู้หญิงก็ละเมิดของรักของหวงเขา ฝ่ายผู้ชายก็เจตนาหลอกลวงเขา

ถาม : คือผู้หญิงไม่รู้ เพราะว่าโดนหลอก ?
ตอบ : ไม่รู้แต่โทษเกิดเพราะทำไปแล้ว เหมือนกับกินยาพิษโดยไม่เจตนา แล้วตายไหมเล่า ? จะอ้างว่าฝ่ายหญิงไม่รู้ไม่ได้ เพราะคุณก็ลักลอบได้เสียกับเขา..!

เอาอย่างอาตมาสิ มองไปเห็นสาวหน้าตาพอไปวัดได้ ก็เหมาไว้ก่อนว่า "เมียเขา" จบเลย ฉะนั้น..เรามองไปเห็นหนุ่มเริ่มโตขึ้นมาสัก ๑๐ ขวบก็เหมาไว้ก่อนว่า "ผัวเขา" จบ ไม่ต้องไปยุ่งกับเขา ถ้าเป็นโกวเล้งหนักกว่านั้นอีก อาตมายังให้ตั้ง ๑๐ ขวบ โกวเล้งบอกตั้งแต่ ๘ ขวบถึง ๘๐ ปี..!

[เถรี]

การแต่งงาน สมัยก่อนที่เชิญแขกมาร่วมงาน เขาไม่ได้หวังว่าจะให้เอาเงินมาช่วย แต่เพื่อประกาศให้ทุกคนรู้ว่าคนนี้มีเจ้าของแล้ว จะได้ไม่ต้องไปยุ่งกับเขา สมัยหลังนี้การแต่งงานรู้สึกว่าจุดมุ่งหมายผิดพลาดไปเยอะเลย โดยเฉพาะพวกที่เอาเงินไปละลายน้ำ จัดงานใหญ่โต เช่าโรงแรมหมดไปเท่าไรไม่รู้ มีแกะสลักน้ำแข็งด้วย จริง ๆ แล้วก็แค่ประกาศให้รู้ว่าตนเองมีคู่แล้ว คนจะได้ไม่ไปยุ่งด้วย

เดือนที่แล้วอาตมาลงไปงานแต่งงานที่สุไหงโกลก ปรากฏว่าพระต้องฉันเพลตั้งแต่ประมาณ ๑๐ โมง เพราะว่าเขามารับไปโรงแรมตั้งแต่ ๙ โมง แล้วเริ่มพิธีสงฆ์เลย เจ้าบ่าวเจ้าสาวใส่บาตรเสร็จสรรพเรียบร้อย จึงฉันไปเลย

พระครูสว่าง วัดรัตนานุภาพ พาโยมชาวโคกโกมาหมดหมู่บ้าน ทำบุญมาห้าหมื่นกว่าบาท อาตมาไม่ทันจะออกจากโกลก วัตถุมงคลก็ไม่เหลือสักชิ้นแล้ว เล่นมากันหมดหมู่บ้าน ญาติโยมทางด้านโน้นทำอะไรก็ลำบาก เป็นชนกลุ่มน้อย แต่ความจริงน่าจะประพฤติตัวแบบพวกเขา ชนกลุ่มน้อยก็จริงแต่โวยทุกเรื่องก็หมดเรื่อง แต่คราวนี้เรารักสงบเกินไป ในเมื่อรักสงบเกินไปไม่มีการตอบโต้อะไรเลย ก็กลายเป็นว่าอยู่ไม่ได้หรืออยู่ยาก ผู้คนก็น้อยลง ๆ เขาบอกว่า ๓ จังหวัดชายแดนภาคใต้ตอนนี้เหงา ๆ ซึม ๆ เศรษฐกิจไปไม่ได้ ชาวจีนที่ค่อนข้างจะมีฐานะก็ต้องปิดร้าน เพราะว่าถ้าเปิดร้านจะโดนวางระเบิด

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "ตอนแรกคิดว่าคนเราเสื่อมสมรรถภาพลงไปเรื่อย ๆ เพราะความสบาย กลายเป็นว่าตอนนี้แม้แต่หมาก็เสื่อมสมรรถภาพไปด้วย สมัยอาตมายังเด็กจนถึงวัยรุ่น หมาขึ้นต้นไม้ได้ ไปหากินกันเอง กล้วยสุกคาต้น หมาตะกายขึ้นไปกินบนต้นเลย ถ้าไม่ได้เห็นคาตาก็ไม่รู้ว่าหมาขึ้นได้

อาตมาชอบที่สุดคือวิ่งให้หมาไล่ พอหมาไล่เราก็วิ่งไปถึงต้นมะพร้าวแล้วก็ตะกายพรวดขึ้นไปเกือบครึ่งต้น หมาก็ตะกายไปเกินครึ่งต้นเหมือนกัน แล้วไม่รู้เป็นอะไร ที่บ้านหมาจะเกลียดมอเตอร์ไซค์มากที่สุด มอเตอร์ไซค์ฮอนด้ารุ่นแรก ๆ ที่แฮนด์สูง ๆ ที่เขาเรียกรุ่นม้ามีเขา หมาที่บ้านโดดกัดยันหัวคนขี่เลย ถ้าหากว่าคนขี่มอเตอร์ไซค์เตะ หมาก็งับขาลากลงมาทั้งอย่างนั้นแหละ..!"

ถาม : ตัวใหญ่ไหมคะ ?
ตอบ : ก็ไม่ค่อยตัวใหญ่หรอก หมาไทยธรรมดาค่อนข้างจะปราดเปรียว เพราะไม่ค่อยมีอะไรกินนอกจากน้ำข้าว ที่เหลือไปหากินเอง บางทีตรุษสารทมีไก่ อาตมากินไก่เสร็จเหลือแต่กระดูก ยกให้หมาดูแล้วขว้างเข้าไปในดงหญ้าคา หมาพรวดเข้าไปไม่ถึงนาทีเอาออกมากินแล้ว หมาสมัยนี้โยนเลยหัวไปศอกหนึ่งหาไม่เจอแล้ว

สมัยก่อนพวกโจรผู้ร้ายเยอะ ถ้าหมาไม่ดุนี่เขาไม่เกรงใจ ถ้าหากว่าใครจะมาบ้าน ต้องยืนตะโกนตั้งแต่ถนนใหญ่ แล้วพวกเราคนใดคนหนึ่งออกไปพาเขาเข้ามา ไม่อย่างนั้นหมากัดตาย

ตอนเด็ก ๆ ก็ไม่รู้ว่าทำไมเวลาหมากัดแล้วผู้ใหญ่ถึงต้องเอารองเท้าตบให้เลือดออก มารู้ตอนหลังว่าถ้าเลือดระบายออกไม่ได้จะปวดสาหัสมาก พอตบจนเลือดออกแล้ว เอาสารส้มตำละเอียดแล้วอุดแผล โห..แสบเข้าไส้เลย

ถาม : โรคพิษสุนัขบ้าละคะ ?
ตอบ : ไม่เห็นเขาจะเป็นโรคพิษสุนัขบ้า สมัยนี้กลัวกันจัง สมัยอยู่วัดท่าซุงมีหมาบ้าเหมือนกัน แล้วก็แปลก..หมาด้วยกันรู้ ปกติถ้าหมาแปลกหน้าเข้ามานี่รุมกัดตายเลย แต่นี่หมาบ้าเดินหลังแข็งทื่อเข้ามา หมาทุกตัววิ่งหนีหมด หมาเขาก็รู้ว่าไอ้นี่ไม่ควรที่จะเข้าใกล้

[เถรี]

ถาม : เลี้ยงหมาอย่างไรให้ดุครับ ?
ตอบ : เขาบอกว่า เอาข้าวเหนียวคลุกน้ำตาลให้กิน คุณลองกินเองดูก็ได้ ข้าวเหนียวพลังงานสูง น้ำตาลทำให้ความดันขึ้น หมาจะหงุดหงิด เจอใครก็กัดแหลก

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวเตือนสามเณรอธิวัฒน์ ฉ่ำคำ ว่า "รู้ไหมว่าผมเป็นห่วงพวกคุณมาก เรื่องการสร้างวัตถุมงคลนั้นสร้างง่าย แต่การสร้างตัวเองนั้นสร้างยาก คุณควรที่จะสร้างตัวเองก่อน การไปเที่ยวสร้างวัตถุมงคล ประโยชน์ก็ตกแก่คนอื่น ถ้ายังอยากที่จะอยู่มั่นคงในพระพุทธศาสนา ให้รีบสร้างตัวเองด้วยศีล สมาธิ ปัญญาให้มากไว้ ตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวกับสามเณรอธิวัฒน์ ฉ่ำคำ ว่า "อาตมาจำโอวาทของหลวงพ่อสมเด็จฯ วัดสระเกศท่านขึ้นใจ ต้องสร้างตัวเองให้มั่นคงก่อน การไปทำอย่างอื่นถึงจะได้ผล ถ้าตัวเองยังไม่มั่นคง จะไปทำอะไรให้ดีได้"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวเตือนสามเณรอธิวัฒน์ ฉ่ำคำ ว่า "คนบูชาวัตถุมงคลไปเขาจะใจร้อนทุกคน สร้างเสร็จก็ต้องรีบส่งให้เขา ไม่ใช่ว่าถึงเวลารับเงินมาแล้วก็สบายใจ ของเก่ายังไม่ทันจะส่ง ก็ทำของใหม่อีกแล้ว"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "ตอนนี้มณฑปประดิษฐานพระพุทธรูปทองคำน่าจะได้ถึง ๖๐ เปอร์เซ็นต์แล้ว เพราะว่าส่วนใหญ่ชิ้นส่วนต่าง ๆ จะเสร็จแล้ว เพียงแต่ว่าเขายังไม่ได้ประกอบกันเข้าไป หลังวันที่ ๑๕ ช่างจะเอาไปประกอบไว้ในสถานที่จริง แล้วค่อยตกแต่งตรงนั้น ถามว่าทำไมต้องรอถึง ๑๕ ? เขาบอกว่า ส่วนงานที่ต้องขัดแต่ง เขาจะเหลือให้น้อยที่สุด จะได้ไม่ไปทำข้างในศาลาให้สกปรก แล้วอาตมาต้องเอาผ้าม่านออกก่อนด้วย เพราะเขากลัวขัดไม้แล้วม่านจะเละ พอเห็นเป็นของจริงแล้วจะรู้ว่าใหญ่เป็นลำเรือ แค่ช่วงแท่นประดิษฐานพระพุทธรูปทองคำ ก็สูงเกือบ ๆ ถึงไหล่ของอาตมาแล้ว"

[เถรี]

ถาม : มีครูบาอาจารย์บอกว่า แม่ผู้เลี้ยงดูเรามามีพระคุณสูงสุด ไม่ใช่แม่ที่คลอดเรามาแล้วทิ้ง ๆ ขว้าง ๆ ?
ตอบ : ไม่ใช่..คนอื่นจะเลี้ยงดูเรามาอย่างไร เมตตาเรามามากแค่ไหน ก็ไม่อาจทดแทนพระคุณของแม่ได้ เพราะว่าอย่างน้อยเราต้องอาศัยท้องแม่มาตลอดระยะเวลา ๙ เดือน ๑๐ เดือน ถ้าท่านไม่ระมัดระวังรักษามาเราก็ตาย คลอดออกมาแล้วไม่เลี้ยงดูเราก็ตาย ก่อนจะถึงมือคนอื่นต้องผ่านมือแม่มาแล้วทั้งนั้น คนอื่นไม่ว่าจะดีกับเราขนาดไหนก็ตาม พระคุณแม่ต้องมาก่อน

[เถรี]

ถาม : ทำบารมี ๑๐ อย่างไรถึงเต็ม ?
ตอบ : ทำสักอย่างหนึ่งไปเรื่อย ๆ ทุกอย่างจะเต็มเองโดยอัตโนมัติ เราทำตัวใดตัวหนึ่ง ตัวอื่นจะมาด้วย ถ้าเราจะเริ่มด้วยอธิษฐานบารมี เราต้องมีปัญญาว่าสิ่งนี้ดีอย่างไร ผู้ที่มีปัญญาก็ย่อมเห็นว่าคุณของพระรัตนตรัยเป็นอย่างไร เรื่องของทาน ศีล ภาวนาเป็นอย่างไร ไล่ไปเรื่อย จะเห็นว่ามาครบ แม้ว่าเราจะขึ้นว่าเราใช้อธิษฐานบารมี แต่ความจริงบารมีอื่นก็มาด้วยทั้งหมด

ฉะนั้นสิ่งที่เราทำ อย่างเช่นว่า เราถวายสังฆทาน เราอธิษฐานต้องการพระนิพพาน เป็นอธิษฐานบารมีก็จริง แต่ก็เป็นทานบารมีด้วย เป็นปัญญาบารมีด้วย อย่างนี้เป็นต้น

ถาม : จะใช้บารมีได้เมื่อไร ?
ตอบ : สร้างกำลังใจของเราให้ดีก่อน เหมือนกับเราขุดสมบัติ มีความสามารถขุดคุ้ยได้ลึกเท่าไร ก็ได้มามากเท่านั้น เลื่อมใสศรัทธาในคุณของพระรัตนตรัยจริง ๆ เมื่อไร ก็ใช้ได้เต็มเมื่อนั้น

[เถรี]

ถาม : การสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมกับไม่มีส่วนร่วม แตกต่างกันอย่างไร ? (วิธีทำวิทยานิพนธ์)
ตอบ : การสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม เราต้องเข้าไปอยู่ในนั้นด้วย มีผลดีอยู่ตรงที่ว่า พอเขาไว้ใจเราแล้ว เราจะได้ข้อมูลที่ลึกกว่า การสังเกตการณ์แบบไม่มีส่วนร่วม เราได้แต่สังเกตอยู่ห่าง ๆ แต่ถ้าเขารู้ตัวว่าเราไปสังเกตการณ์ เขาก็อาจจะตั้งใจทำให้ดูแต่เรื่องที่ดี ๆ สิ่งที่เราได้มาอาจจะไม่ใช่ความจริง ต่างมีผลดีและไม่ดีด้วยกัน

การสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมนั้นเสียเวลา ต้องไปคลุกคลีตีโมง อาศัยความสนิทสนมคุ้นเคยที่ค่อย ๆ สร้างขึ้น ทำให้เราเข้าถึงข้อมูลได้มากกว่า แต่ใช้เวลานาน การสังเกตการณ์แบบไม่มีส่วนร่วม ใช้เวลาไม่นานแต่ว่าสิ่งที่ได้มานั้นไม่แน่ว่าจะเป็นข้อมูลที่แท้จริง

ถาม : การไปร่วมปฏิบัติธรรมตามกำหนด ๓ - ๕ วัน ?
ตอบ : ยังไม่เรียกว่ามีส่วนร่วม เพราะเราไม่ได้ไปอยู่กับเขานานพอ ต้องบอกว่าแค่ฉาบฉวย วันสองวันเขาไม่นับ ต้องเข้าไปฝังตัวอยู่เป็นเดือนเป็นปี นั่นแหละถึงเรียกได้ว่ามีส่วนร่วม

[เถรี]

ถาม : ชำระหนี้สงฆ์แทนคนอื่น ?
ตอบ : เรื่องชำระหนี้สงฆ์ ถ้าต้องทำแทนกัน ทำแล้วต้องบอกให้เขายินดีโมทนาด้วย แปลว่าทำได้เฉพาะตอนเป็น ๆ เท่านั้น ถ้าล่วงลับไปแล้ว โน่น..ชาติหน้าค่อยว่ากันใหม่

วันก่อนนิสิต มจร.ห้องเรียนวัดไชยชุมพลชนะสงคราม จัดบอร์ดเกี่ยวกับวิชาพระพุทธศาสนา ก็มีรูปพระประธานจากวัดต่าง ๆ มา อาตมาเห็นแล้วดีใจว่า มีหลายวัดที่เขาตั้งตู้ชำระหนี้สงฆ์เอาไว้ด้วย แสดงว่าคนเริ่มรู้มากขึ้น เพราะว่าคำว่าชำระหนี้สงฆ์นั้น มั่นใจได้เลยว่าเริ่มจากหลวงพ่อวัดท่าซุง ไม่ได้มาจากที่อื่นหรอก

สมัยก่อนอาตมาไปทำบุญวัดอื่นมาตลอดก็ไม่เห็นมี เริ่มมาจากหลวงพ่อวัดท่าซุงท่านบอกกล่าวให้ทราบว่า พระยายมราชท่านบอกมา ว่าการเป็นหนี้สงฆ์เขาปรับลงอเวจีอย่างเดียว พอสอบถามถึงวิธีการแก้ไข ท่านว่าต้องสร้างพระพุทธรูปอย่างน้อยหน้าตัก ๔ ศอก ถึงจะทดแทนกันได้ คราวนี้การสร้างพระพุทธรูปหน้าตัก ๔ ศอก ถ้าไม่ปิดทองอานิสงส์จะได้กับเจ้าภาพคนเดียว ถ้าปิดทอง ไม่ว่าจะร่วมกันกี่ร้อย กี่พันคน ก็มีอานิสงส์ในการชำระหนี้สงฆ์ได้ทั้งคณะ

แล้ววัดท่าซุงก็เริ่มสร้างพระชำระหนี้สงฆ์ขึ้นมาก่อน ตอนแรกก็สร้างที่ด้านข้างศาลา ๒ ไร่ ๒๘ องค์ ต่อมาก็ขยายเพิ่มขึ้นไปอยู่ที่นาของตาสมัคร ๑๒๐ องค์ เสร็จแล้วไปด้านหน้าวิหารร้อยเมตร ๖๘ องค์ ไปรอบศาลา ๑๒ ไร่ ไปที่อาคาร ๒๕ ไร่ ไม่แน่ใจว่ามีเท่าไร แม้กระทั่งรอบธุดงค์ร้อยไร่ก็มี เยอะแยะไปหมด

อย่างที่วัดท่าขนุนแค่ ๓๐ กว่าองค์เอง เพราะว่าไม่มีที่จะให้ทำ ถามว่าไม่มีที่จริง ๆ หรือ ? ก็ไม่ใช่ แต่อาตมาอยากจะรักษาสภาพป่าเอาไว้ เลยไม่ไปบุกเบิกหักล้างถางพง เมื่อ ๒ อาทิตย์ที่ผ่านมา มีโยมอยากจะสร้างพระชำระหนี้สงฆ์ จึงแนะนำให้ไปหาพระครูหน่อย บอกว่าวัดหนองบ้านเก่าเขาทำอยู่ ถามว่าจองทันไหม ? เขาบอกว่ายังต้องการเจ้าภาพอยู่ ก็เลยโชคดีไป

มีบางคนยังเจาะจงกับการทำบุญมา อาตมาก็หนักใจเหมือนกัน มีอยู่คณะหนึ่งตั้งใจทำบุญเรื่องส้วมอย่างเดียวเลย "วัดไหนสร้างห้องน้ำให้บอกด้วย" ถึงเวลาอาตมารู้ว่าพรรคพวกทำห้องน้ำ ก็จะโทรไปบอกเขา

[เถรี]

ถาม : เมื่อครู่คุยกับคนหนึ่งเรื่องกรรมฐานที่หลวงพ่อและครูบาอาจารย์เคยสอนไว้ เพื่อมาเปรียบดูที่พระอาจารย์นำกรรมฐานแล้วถามว่า จะเป็นอรูปฌานได้อย่างไร การตั้งภาพพระไว้ข้างในที่ศูนย์กลางกายนี่ใช่ไหมคะ ?
ตอบ : ถ้ายังมีภาพพระอยู่ก็ไม่ใช่

ถาม : ที่กำหนดจับลมหายใจเข้า-ออก ข้างในตัวเรา ?
ตอบ : ถ้าใจจับอยู่ข้างในก็คล้ายคลึงกับส่วนของอรูปฌาน ถ้าเอาไว้ข้างนอกนี่เป็นรูปฌานแน่ ๆ

ถาม : แล้วที่เราพิจารณาให้เป็นสีลานุสติ ?
ตอบ : พอถึงเวลาพิจารณาเสร็จก็ภาวนาต่อไปเลยก็เท่านั้นเอง

ถาม : เรื่องอรูปฌานนี้ จำได้ว่าตอนที่พระอาจารย์สอนถึงความไม่มีอะไร แล้วนึกขึ้นว่าเคยพิจารณาอนิจจัง แล้วเห็นรอบ ๆ ตัวกลายเป็นพายุหมุนขมวดถึงตัวเราว่า ที่แท้ในโลกนี้ก็ไม่มีอะไร ?
ตอบ : ถ้าสามารถเห็นว่าทุกอย่างไม่มีอะไรจริง ๆ ก็ใช่เลย

[เถรี]

ถาม : เคยเห็นเพื่อนคุยกัน แม้กระทั่งเพื่อนต่างศาสนาก็ยังมีมรณานุสติ นึกได้ว่าวันหนึ่งเขาก็ต้องตาย แล้วก็ตั้งใจจะทำความดีตอนที่ยังไม่ตาย เป็นความดีตามความเข้าใจของแต่ละคนนะคะ ?
ตอบ : รู้ว่าต้องตาย แต่..ตายแล้วจะไปไหน ?

ถาม : เป็นแค่เพราะเขาไม่รู้จักพระนิพพาน ?
ตอบ : ไม่สามารถที่จะเข้าถึงได้อย่างแท้จริง ต้องบอกว่าเขารู้แค่เพียงผิวเผินเท่านั้น

[เถรี]

พระอาจารย์เล่าว่า "อาตมาเห็นพระธาตุเสด็จชัดที่สุดตอนเป็นฆราวาส มาในลักษณะเหมือนกับเม็ดข้าวสารเกือบเต็มเม็ด หักไปมุมหนึ่ง แต่คราวนี้ท่านใหญ่มาแบบเครื่องบินโดยสารเลย สว่างโร่มาทั้งฟ้า แล้วก็ลงที่หิ้งพระ อาตมารีบวิ่งไปดูด้วยความดีใจ เห็นคา ๆ ตาอย่างนี้ต้องเป็นของเราแน่เลย ปรากฏว่าไม่มี ไล่เปิดภาชนะบรรจุเปิดไปเปิดมา ไปอยู่ในผอบบรรจุของพี่ชาย

สรุปแล้วอาตมานั่งกรรมฐานเอย สวดมนต์เอย ทำความสะอาดหิ้งพระเอย กลับไม่ได้ สงสัยท่านจะเสด็จเข้าผิดผอบ ไปอยู่ในผอบของพี่ชาย หน้าตาเหมือนกับองค์ใหญ่ที่เห็นเลย จำภาพได้แม่นมาก เพราะสว่างเต็มฟ้ามาเลย

เรื่องของพุทธานุภาพเป็นอัปปมาโณจริง ๆ องค์จริงเล็กนิดเดียวประมาณเม็ดข้าวสารไม่เต็มเม็ด แหว่งไปมุมหนึ่ง แต่ปรากฏว่าตอนเสด็จมาใหญ่อย่างกับเครื่องบินทั้งลำ"

[เถรี]

"คุณบุญถึง ลูกศิษย์รุ่นเก่าของหลวงพ่อวัดท่าซุง เป็นเจ้าของสถานีบริการน้ำมันที่มโนรมย์ ตอนนี้ไม่รู้ว่าเปลี่ยนอาชีพหรือยัง ได้ยินเสียงพระธาตุเสด็จวี้ด ๆ อยู่ตลอด เจอลงมาอยู่บนผ้าขาว เก็บเอาไว้บูชาองค์หนึ่งก็แล้ว สององค์ก็แล้ว สามองค์ก็แล้ว ไปถามหลวงพ่อวัดท่าซุง ท่านว่า "เอ็งมันดีแต่หู ตาไม่ดี" คือได้ยินแต่ไม่เห็น แสดงว่าอย่างนี้มีพื้นฐานของทิพโสตมา แต่ไม่มีพื้นฐานของทิพจักขุ

พอไปงานวัดโพธิ์นางดำ เอาเรือหางยาวไป ได้ยินเสียงหลวงพ่อฤๅษีสวดมนต์ออกลำโพงชัดแจ๋ว แต่พอขึ้นศาลาไปแล้วไม่เจอ เจอหลวงพ่อรักษ์ วัดศรีรัตนาราม หลวงพ่อรักษ์บอกว่า "โน่น..อาจารย์คุณนั่งเคี้ยวหมากอยู่นั่น" แกเห็นแต่อาสนะเปล่า ๆ แต่หลวงพ่อรักษ์ท่านรู้ ท่านปูอาสนะไว้ให้เลย

เสียดายหลวงพ่อรักษ์มรณภาพไปแล้ว ไม่อย่างนั้นพูดแบบนี้พวกเราได้แห่กันไปอีกบาน เรื่องอย่างนี้ถ้าท่านยังอยู่ ก็ไม่ควรพูด เพราะคนไปกันเยอะ"

ถาม : ถ้าท่านพร้อมที่จะสงเคราะห์ล่ะครับ ?
ตอบ : พร้อมอยู่ แต่กลายเป็นการเพิ่มภาระให้ท่าน ถ้าเราไม่พูดงานก็ไม่มากขึ้น

[เถรี]

พระอาจารย์เล่าว่า "ตอนที่อาตมาฝึกกสิณอยู่ที่วัดท่าซุง ป้าศุแกเห็น เพราะว่ากุฏิของอาตมาคือตึกกองทุนกับเรือนเป๊ปซี่ของป้าศุอยู่ติดกัน บ้านบายศรีชื่อจริงชื่อเรือนเป๊ปซี่ อาตมากำลังฝึกเดินทะลุกำแพง ป้าศุรู้แกก็แซวว่า "หลวงพี่ระวังนะ ถ้าสมาธิคลายตอนอยู่ครึ่ง ๆ กลาง ๆ ก็ติดอยู่ตรงนั้นแหละ" ไม่ทักไม่ว่า ตอนทักชักเสียว ๆ ตอนนั้นที่ทำเป็นส่วนของอากาศกสิณ ทำให้เป็นช่องว่างได้ เห็นพวกเล่นกลทำได้ ประเภทล้วงของข้ามกำแพง ล้วงของในตู้ พวกนี้จะมีพื้นฐานอภิญญาเก่าทั้งนั้น เอาไปแหกตาชาวบ้านเขา"

ถาม : ต่างประเทศเขาทำกันได้เยอะ..!
ตอบ : ของฆราวาสเขาอ้างว่าเล่นกลได้ ของพระเราจะไปเล่นอย่างนั้นไม่ได้ มีคลิปอยู่คลิปหนึ่งที่พระท่านฉีกกระดาษทิ้ง แล้วลอยกลับมาติดอย่างเดิมทีละแผ่น ๆ แสดงว่าพวกเรายังไม่ได้ดูกัน