เก็บตกจากบ้านวิริยบารมี ต้นเดือนสิงหาคม ๒๕๕๘

[เถรี]

ยศช้าง ขุนนางพระ ตั้งยศให้ช้าง ช้างก็ยังกินอ้อยกินหญ้าอยู่เหมือนเดิม ตั้งยศให้พระ ถ้าท่านรู้ตัวว่าเป็นพระ ท่านก็ยังเป็นหลวงปู่หลวงพ่อเหมือนเดิม ถ้าท่านไม่รู้ตัวว่าเป็นพระ กูเป็นพระครู กูเป็นเจ้าคุณ ก็ปล่อยท่านไปเถอะ เพียงแต่ว่าได้ยศมาแล้วต้องใช้ ยิ่งเป็นสัญญาบัตรแล้ว ถ้าทำเป็นสมถะยอมไม่ใช้ ระวังจะซวย ถือว่าหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ..!

เรื่องยศนี่ต้องดูหลวงปู่สิม วัดถ้ำผาปล่อง ท่านเป็นพระครูสันติวรญาน ทิ้งตำแหน่งไปอยู่ป่าอยู่ถ้ำ จนกระทั่งได้รับพระราชทานตั้งเป็นเจ้าคุณพระญานสิทธาจารย์ ท่านรับพัดเสร็จ รุ่งขึ้นท่านก็มรณภาพเลย คราวนี้หนีไกล ใครก็ตามไม่ได้ ท่านจะปฏิเสธก็ไม่ได้ เพราะเกรงว่าจะเป็นการหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ เลยใช้วิธีหนีไปพระนิพพาน หมดเรื่องไปเลย ๑๒ สิงหาคมไปรับพัด ๑๓ สิงหาคมก็มรณภาพ ไปดีกว่า ขืนอยู่เดี๋ยวท่านให้เยอะกว่านี้

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "เคยได้ยินชื่อหลวงพ่อขัน วัดนกกระจาบไหม ? สมัยก่อนพระแถวภาคกลาง ไม่ใช่เฉพาะอยุธยานะ ก่อนออกธุดงค์ต้องไปขึ้นครูกับหลวงพ่อขัน วัดนกกระจาบ แม้กระทั่งหลวงพ่อฤๅษีของเราก็ไปขึ้นครูธุดงค์ที่นั่น"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "ของบางชิ้นในเว็บถ้าเก็บกลับมา อาตมาก็พกติดตัวต่อ เพราะคนไม่รู้จัก คิดว่าทำไมแพงจัง ? ไม่รู้จักก็เรื่องของเขา หลวงปู่ยิ้ม วัดเจ้าเจ็ด ๔-๕ องค์ ออกเกลี้ยงไปแล้ว

หลวงปู่ยิ้ม วัดเจ้าเจ็ด หลวงปู่ปาน วัดบางนมโค หลวงปู่จง วัดหน้าต่างนอก ๓ เสืออยุธยา มีหลวงปู่จงไม่เอายศตำแหน่งกับใคร ไปเรื่อย ไปนึกถึงสมัยโน้น หลวงปู่ปานรับพัดพระครู ชื่อเสียงกิตติคุณของท่านดังคับประเทศ สมัยนี้เป็นเจ้าคุณเทพ เจ้าคุณธรรม ยังดังน้อยกว่าหลวงปู่ปานตั้งเยอะ แสดงว่าพระครูสมัยก่อนราคาสูงมาก

วันก่อนไปเปลี่ยนผ้าครองถวายหลวงปู่สาย พระท่านก็ช่วยกันยกอัฐบริขารออกมาก่อน อาตมาต้องเตือนให้ระวัง เพราะพัดยศของหลวงปู่ทั้ง ๒ เล่มเป็นด้ามงาทั้งคู่ นั่นพัดพระครูนะ พระครูสมัยก่อนราคาแพงมาก เป็นด้ามงา สมัยนี้ขนาดเจ้าคุณยังแค่ด้ามพลาสติก"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "พระนิพพานไม่ใช่ภาษาพูด ไม่ใช่ภาษาเขียน พระนิพพานเป็นภาษาใจ ใครทำใครได้ ทำแทนกันไม่ได้ พระพุทธเจ้าตรัสว่า สุทธิ อสุทธิ ปัจจัตตัง นาญโญ อัญญัง วิโสธะเย คนเราจะบริสุทธิ์หรือไม่บริสุทธิ์เป็นของเฉพาะตน คนหนึ่งจะทำให้อีกคนหนึ่งบริสุทธิ์หาได้ไม่ แปลว่าอยากจะไปพระนิพพานต้องลงทุนลงแรงทำเอง ถ้าติดขัดตรงไหนมาถามก็แล้วกัน"

[เถรี]

ถาม : หนูขายพวกเสื้อผ้า เครื่องสำอาง จะเป็นการทำงานยั่วกิเลสเหมือนดารานักร้องไหมคะ ?
ตอบ : ขายไปเถอะ..เราไม่ได้บังคับให้เขาแต่ง เขาเอาเงินมาซื้อเอง ในเมื่อมาซื้อเองก็กรรมของเขาเอง ของตั้งอยู่เฉย ๆ ไม่ยั่วกิเลสใคร ยกเว้นว่าเขาแต่งแล้วไปยั่วกิเลสเสียเอง

ถาม : เวลาขายเราก็แนะนำว่าเครื่องสำอางนี้ดีอย่างนี้ ๆ ?
ตอบ : ถ้ากังวลมากก็ไปขายอย่างอื่นแทน เวลาที่เรารักษาศีลปฏิบัติธรรมมีตั้งเยอะตั้งแยะ ไม่ใช่ว่าเราจะนั่งขายอยู่ทั้งวันทั้งคืนเมื่อไร เรียกว่ากังวลจนเกินเหตุ อะไรที่พอปล่อยได้ก็ปล่อย พอวางได้ก็วาง ไม่ใช่แบกไว้ทุกเรื่อง มารหลอกให้เราคิดฟุ้งซ่านไปเรื่อย เรื่องความสงบของใจจริง ๆ ก็เลยไม่มี อยากจะขายอะไรก็ขายไป ถึงเวลาเลิกขายก็มานั่งภาวนาจะไปพระนิพพานของเรา

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวกับโยมที่กำลังจะเปิดกิจการใหม่เพิ่มว่า “อย่าเปิดศึกหลายด้าน เปิดศึกหลายด้านจะบริหารให้ดีก็เหนื่อยมาก ถึงได้เตือนว่า ถ้าเราทำงานเก็บเงิน ได้เงินมาเยอะ ๆ แล้วสุขภาพชำรุดก็ต้องเอาเงินเก็บนั่นแหละไปรักษาตัว แล้วจะคุ้มหรือ ? เงินเป็นของดี แต่ค่อนข้างจะทะเยอทะยาน เพราะฉะนั้น..ต้องให้เงินเป็นผู้ตาม อย่าให้เงินเป็นผู้นำ

มีบริษัทหนึ่งที่ผลิตน้ำผลไม้สกัดรวม เคยกินกันหรือยัง ? ที่เขาว่าอย่างโน้นดีอย่างนี้ดีแล้วก็เอาหลาย ๆ อย่างมาสกัดรวมกัน ระวัง..บางคนกินเข้าไปคันปางตายเลย สำหรับบางคน พอหลายอย่างลงไปแล้วหักล้างกันก็มี หนุนเสริมกันก็มี ก็จะทำอันตรายกับคนกิน แต่คนทำไม่รู้ รู้อยู่อย่างเดียวว่ามีประโยชน์

การแพทย์โบราณเขาศึกษาลึกซึ้งกว่า ไม่ว่าจะเป็นอายุรเวชโบราณแบบของอินเดีย แพทย์แผนโบราณแบบจีนหรือแพทย์แผนโบราณแบบไทย ในเมื่อเขาศึกษาลึกซึ้งกว่า เขารู้ว่าอะไรเหมาะอะไรควร การจัดยาให้คนไข้จึงเป็นเรื่องละเอียดอ่อนมาก ไม่ใช่ว่าอะไรดีก็ตั้งหน้าตั้งตาให้กินเข้าไป พระพุทธเจ้าตรัสอะไรไว้ไม่ผิดหรอก ต้องมัชฌิมาปฏิปทา พอดี ๆ เป็นทางสายกลางจึงจะก่อประโยชน์ มากเกินไปก็เป็นโทษ น้อยเกินไปก็ไม่พอที่จะเข้าถึงประโยชน์นั้น

ถ้าใครอยากรู้ว่า เวลาพวกธาตุอาหารต่าง ๆ หักล้างหรือว่าหนุนเสริมกันว่าเป็นอย่างไร ก็ลองไปกินหอมหัวใหญ่กับน้ำผึ้ง หรือไม่ก็ลูกพลับกับปูทะเล แล้วจะรู้รสชาติของชีวิต รับรองว่าหามส่งโรงพยาบาลแน่นอน ที่บางคนบอกว่าอาหารเป็นพิษ เรารู้จักแต่กิน ไม่รู้ว่าอย่างไหนหนุนเสริมกัน อย่างไหนหักล้างกัน คราวนี้ถ้าเข้าไปหักล้างกันก็เอาร่างกายเราเป็นสนามรบ กว่าจะรบกันเสร็จเราก็เละ..!”

[เถรี]

ถาม : เขาบอกว่าแหวนจักรพรรดิให้ใส่นิ้วชี้ข้างขวา ?
ตอบ : จะใส่นิ้วไหนก็ได้ คราวนี้มีคนประเภทที่คิดว่าพระเจ้าจักรพรรดิต้องบัญชาคนก็เลยใส่นิ้วชี้ กะว่าจะชี้สั่งอย่างเดียว ขอบอกว่าใครสั่งอย่างเดียวแล้วไม่ลงไปดูด้วยนี่งานเละทุกราย..!

ถาม : หนูใช้คู่กับคาถาเงินล้าน ?
ตอบ : เรื่องของคาถามีอานิสงส์อยู่แล้ว ขอให้ทำจริง ๆ เท่านั้น

[เถรี]

ถาม : เรียนไม่เก่ง สอบตก ?
ตอบ : เขาบอกว่าสอบได้เป็นของตลก สอบตกเป็นของธรรมดา ให้นั่งสมาธิภาวนา ใช้คาถา "สหัสสะเนตโต เทวินโท ทิพพะจักขุง วิโสทายิ" ท่องไว้บ่อย ๆ เล่นเกมให้น้อย ๆ ลง ก็สอบได้เอง ทำไปเถอะ จะมากจะน้อยผลต้องมีอยู่แล้ว ไม่ใช่ยังไม่ทันทำก็กลัวโน่นกลัวนี่ เล่นไลน์ให้น้อย ๆ หน่อย ภาวนาให้เยอะขึ้นก็จะสอบได้เอง

เวลาได้ยินว่าเด็กเรียนไม่เก่ง หรือมีปัญหากับการเรียนแล้วเครียด อาตมาเกิดมาไม่เคยมีปัญหาอย่างนี้ สอบทีไรก็ลุ้นอยู่อย่างเดียวว่าจะได้ที่ ๑ หรือเปล่า แสดงว่าผลของการปฏิบัติสมาธิภาวนามาในอดีตมีผลมหาศาล

เรื่องของการเรียนของเด็กสมัยนี้ ที่ว่าไม่เก่ง ไม่ดี มีอยู่ ๒ สาเหตุด้วยกัน สาเหตุหนึ่ง...อยู่ที่ตัวเอง สาเหตุที่สอง...อยู่ที่อาจารย์ สาเหตุแรกพ่อแม่ต้องเคี่ยวเข็ญหน่อย เพราะว่าพอวัยรุ่นขึ้นมามักมีสิ่งที่น่าสนใจมากกว่าการเรียน สมัยนี้เทคโนโลยี ไม่ว่าจะเป็นอินเตอร์เน็ตก็ดี พวกเครื่องไม้เครื่องมือ ไอโฟน ไอแพ็ด ต่าง ๆ ทำให้เด็กไปทุ่มเทความสนใจตรงนั้นมากกว่า ต้องสอนให้เด็กมีวินัยให้ได้ ถ้าทุ่มเทความสนใจในการเรียนได้เท่าที่ไปนั่งเขี่ยไลน์ก็พอแล้ว

ส่วนประการที่ ๒ อยู่ที่อาจารย์ เพราะว่าครูบาอาจารย์สมัยนี้หาเก่งยาก ไม่ต้องอะไรหรอก รุ่นของอาตมานี่แหละ สอบเข้าเรียนอะไรไม่ได้ ก็เข้าเรียนครู แทนที่คนเก่งที่สุดจะไปเรียนครู เพื่อที่จะได้สอนเขาต่อ กลายเป็นว่าคนที่ไม่เอาไหนเลยไปเรียนครู ในเมื่อตัวเองไม่เก่ง ไปสอนเด็กเก่งได้ก็ประหลาดแล้ว

[เถรี]

ส่วนอีกประเภทหนึ่ง คือ บรรดาครูที่ born to be เกิดมาเก่ง ไปเปิดโรงเรียนสอนพิเศษ ความจริงบรรดาติวเตอร์เก่ง ๆ ต้องจับเข้ามาในโรงเรียน ให้สอนเด็กให้หมด ให้เป็นศาสตราจารย์ รองศาสตราจารย์หมดเรื่องหมดราวไปเลย ต้องบอกว่าในเมื่อโครงสร้างการศึกษาของเราบิด ๆ เบี้ยว ๆ มาแต่แรกแล้ว ก็ต้องทน ๆ กันไป

อีกประการหนึ่ง คือ ปัจจุบันนี้เขาต้องการให้ครูโกหกมากเป็นพิเศษ เอะอะก็ต้องทำผลงานทางวิชาการ ทำแผนการสอน ปรากฏว่าคนที่เก่งคือคนที่เขียนรายงานออกมาได้สวยที่สุด แต่ในความเป็นจริง จะสอนได้เรื่องหรือเปล่าก็ไม่รู้ ในเมื่อถึงเวลาแล้วครูต้องไปทำเรื่องพวกนี้อยู่ แล้วใครจะมีอารมณ์มาสอนเด็ก

จะว่าไปแล้วเรื่องพวกนี้ควรจะมีเจ้าหน้าที่สักแผนกหนึ่งทำแทนเลย ถึงเวลาก็เอาข้อมูลไปให้เขาทำ ไม่อย่างนั้นก็กินเวลาคุณครูไปหมด ประการสุดท้าย ตั้งเงินเดือนครูให้สูงลิบโลกไปเลย ไม่อย่างนั้นไม่พอใช้สักที ร้อยละ ๙๙.๙๙ ของครูบาอาจารย์ในประเทศไทย ติดหนี้หมด

แล้วก็อย่าไปถามนะว่าเด็กจะเก่งได้อย่างไร เพราะเด็กบ้านเราไม่ได้ฝึกให้อ่านหนังสือ ต่างประเทศเทคโนโลยีเขาดีขนาดไหนก็ตาม ค้นอินเตอร์เน็ตเก่งกว่าเราหลายเท่าก็ตาม แต่เขาบังคับเด็กให้เข้าห้องสมุด เราลองไปยุโรป อเมริกาดู บรรดาเด็กที่เรียนมหาวิทยาลัยดัง ๆ ไม่ว่าจะเป็นไอวี่ลีกก็ดี อะไรก็ดี ต้องเข้าคิวยาวเป็นไมล์เพื่อเข้าห้องสมุด เนื่องจากคุณครูไม่ยอมรับข้อมูลที่เอามาจากอินเตอร์เน็ต คุณจะต้องอ้างได้ว่าเอามาจากหนังสือเล่มไหน หน้าไหน ข้อไหน ไม่อย่างนั้นครูไม่เอา ก็เท่ากับบังคับให้เด็กต้องอ่านหนังสือโดยปริยาย

ส่วนบ้านเราต้องบอกว่าราคาหนังสือแพง เล่มขนาดนี้ (ยกหนังสือให้ดู) ราคาหลายร้อย ถ้าไม่ใช่ว่าแจกฟรี ต่ำ ๆ ก็ ๒๐๐ บาท ค่าแรงขั้นต่ำของเราวันละ ๓๐๐ บาท แต่อย่างของอเมริกา ชั่วโมงละ ๘ ดอลลาร์ ซื้อแฮมเบอร์เกอร์ชิ้นละ ๙๙ เซ็นต์ แถมโค้กอีกกระป๋องหนึ่ง ๒ ดอลลาร์ ก็เท่ากับหมดไป ๓ ดอลลาร์ ยังเหลืออีกตั้ง ๕ ดอลลาร์ หนังสือเล่มหนึ่ง ๓.๙๙ ดอลลาร์ แปลว่าเขาว่าทำงานชั่วโมงหนึ่ง กินอิ่มไม่พอ มีหนังสืออ่านอีกเล่มหนึ่ง เขาทำงานวันละ ๘ ชั่วโมง เหลือที่จะพอ แต่บ้านเราทำงานทั้งวันซื้อหนังสือได้ ๑ เล่ม ข้าวไม่ต้องกิน แล้วจะให้เด็กเราเก่งเหมือนเขาได้อย่างไร ถ้าจะแก้ต้องแก้ตั้งแต่ระดับนโยบายการศึกษาของประเทศเลย

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "ซื้อจักรยานมาแล้วต้องใช้ให้ครบอย่างน้อย ๓ เดือนนะ ไม่ใช่ใช้ ๓ วันแล้วเอาไว้ตากผ้า บ้านเราส่วนใหญ่แล้วมักจะทำอะไรฉาบฉวยแบบไฟไหม้ฟาง ถึงเวลาก็เห่อตามกัน พวกบรรดาสินค้าที่ขายตรงถึงขายได้ดี แต่ดีพักเดียวแล้วก็เลิก ต้องไปหาของอื่นมาขายใหม่ เพราะฉะนั้น..โปรดอย่าเป็นไฟไหม้ฟาง โปรดทำอะไรจริง ๆ จัง ๆ แล้วเราจะประสบความสำเร็จเอง

แต่ก็อย่าจริงจังกับชีวิตมากเกินไป ถ้าหาเงินมามาก ๆ แล้วสุขภาพชำรุด เงินที่ได้มาก็ไม่พอซ่อมสุขภาพ หัดพักเสียบ้างจะได้อ้วนท้วนสมบูรณ์"

[เถรี]

ถาม : หนูเลี้ยงแมวไว้แล้วเขาสร้างความเดือดร้อนให้เยอะมาก ต้องการจะเอาไปปล่อย ?
ตอบ : แปลกดีนะ..หนูเลี้ยงแมว ปกติมีแต่หนูเป็นอาหารของแมว..! แมวเขาเลือกที่อยู่ของเขาเอง ถึงเวลาเขาก็ไปหาของเขาได้ แต่ต้องบอกว่าเราความเมตตาบกพร่องไปหน่อย แต่อาตมาก็เป็นคนเบื่อแมวที่สุดเลย สมัยอยู่วัดท่าซุง ป้าศุอดีตภรรยาหลวงตาวัชรชัย เก็บแมวทุกตัวมาเลี้ยง คราวนี้แมวมีกลิ่นแรง อาตมาเดินผ่านบ้านป้าศุทีไรจะสลบให้ได้..!

ถ้าใครเลี้ยงแมวไว้โปรดระมัดระวัง อันดับแรกก็คือข้าวของเฟอร์นิเจอร์ทุกอย่าง รับประกันว่าเขาเล่นกระจาย อันดับที่ ๒ ก็คือกลิ่น ไม่รู้ฝรั่งเขาคิดสเปรย์ดับกลิ่นได้หรือเปล่าไม่รู้ จะว่าไปแล้วกลิ่นนั้นเขาทำเครื่องหมายว่าเขตนั้นเป็นของเขา แต่แหม..กลิ่นประทับใจจริง ๆ

ถาม : แล้วจะแก้ปัญหาอย่างไรดีคะ ?
ตอบ : ยังไม่เจอวิธีเลย ยกเว้นว่าไม่เลี้ยง

ถาม : หนูเปิดร้านขายเสื้อผ้าแล้วเขาฉี่ใส่สินค้า เลยเดือดร้อนมาก ?
ตอบ : แน่นอน ที่วัดท่าขนุนแมวมาฉี่ใส่พรมที่นั่ง มาฉี่ใส่กระดาษทิชชู่ที่ใช้ แล้วกลิ่นฉี่นี่ต้องทิ้งกระดาษไปทั้งกล่อง ไม่สามารถจะเหลือไว้ใช้งานได้ครึ่ง ๆ แล้วเราจะไปปล่อยที่ไหน ? เดี๋ยวนี้เห็นเขามีสมาคมช่วยหมาช่วยแมว เอาไปไว้ที่นั่นก็ได้เขาจะได้เลี้ยงต่อให้ ลอง ๆ ไปหาข้อมูลดู

[เถรี]

ถาม : กำลังใจตก แก้อย่างไร ?
ตอบ : ไม่มีทางแก้ ต้องมีสติอย่างเดียวเลย เพราะว่าทันทีที่เราใกล้ความดีมากเท่าไร มารเขารู้ว่าเราจะพ้นมือแล้ว ก็เลยหาทางกวนเราให้ขุ่น แล้วตอนที่กวนเราให้ขุ่นได้ เพราะใจเราหลุดจากลมหายใจเข้าออก เพราะฉะนั้น..เอาสติจดจ่ออยู่กับลมหายใจเข้าออก อย่าเผลอให้หลุดได้

พอเราภาวนาอารมณ์ดี ๆ แล้วเราก็มักจะนั่งดูไปเรื่อย ไม่ได้คิดที่จะดูจะแลเพิ่มเติมอะไร พอถึงเวลากำลังน้อยกว่าก็โดนเขางัดหงายท้อง ไปทำให้ต่อเนื่องมากกว่านี้ เริ่มจะดีแล้ว อาตมาเคยหกล้มหกลุกวันหนึ่งเป็นร้อยเป็นพันครั้งเลย

ถาม : เวลาภาวนาไปรู้สึกว่าร่างกายเรา....(ไม่ชัด)
ตอบ : ความชั่วเกิดทางไหน ? ทางกาย ทางวาจา ทางใจ เมื่อเรานั่งอยู่ตรงนั้น กายกับวาจาเราชั่วตรงไหน ? ก็เหลือแต่ใจ ก็ปล่อยไปบ้างสิ เราชนะไปตั้ง ๒ แล้ว ให้เขาชนะไปสักอย่างหนึ่งก็ได้

[เถรี]

ถาม : ถ้าเราภาวนาแล้วฟุ้งซ่านเอาไม่อยู่ แล้วไปปั่นจักรยาน ?
ตอบ : ปั่นจักรยานเพื่อแม่ เวลาออกกำลังรู้สึกเหนื่อย ร่างกายไม่ไหว รู้สึกว่าใกล้ตาย ใจจะสงบไปเอง

ถาม : (ไม่ชัด)
ตอบ : ศีล..ของท่านตัวตายดีกว่าศีลขาด ของปุถุชนพร้อมที่จะศีลขาดถ้าตัวจะตาย..!

วิธีนี้เอาไปใช้ได้ทุกคนนะ ถ้าฟุ้งซ่านมาก ๆ รัก โลภ โกรธ หลงมาแบบฟ้าถล่มดินทลาย ไปวิ่งรอบสนามหลวงสัก ๓ รอบก็หายเอง พอเหนื่อยลิ้นห้อยจะขาดใจตายลงไป จิตจะสงบ เพราะรู้ว่าจะตายแล้ว ต้องเอาตัวเองนะ เชื่อกิเลสไม่ได้แล้ว

มีบางสายท่านให้กลั้นลมหายใจ แต่ไม่ดี เพราะว่าถ้าเผลอจะชิน อย่างของโบราณ คาถาจำนวนมากให้กลั้นใจภาวนา ๗ คาบ ๙ คาบ พอเราไม่หายใจ ร่างกายรู้ว่าตัวเองจะตายแล้ว จิตจะนิ่งอยู่ข้างใน ทำให้เกิดกำลังมากกว่าตอนปกติที่ฟุ้งซ่านอยู่ ท่านต้องการให้จิตนิ่งและมีกำลัง ท่านถึงได้ให้กลั้นใจ ลักษณะของการฟุ้งซ่านก็เหมือนกัน ถ้าเรากลั้นใจร่างกายจะไปไม่รอด จิตจะนิ่งอยู่เฉพาะหน้า แต่ว่าอย่าไปทำ ให้ใช้วิธีอื่น ไม่อย่างนั้นเดี๋ยวเคยชินแล้วจะกลั้นไปเรื่อย

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า “สังสารันตา ภวาภเว สังสารวัฏคือการเวียนว่ายตายเกิดตามภพต่าง ๆ มีมาก เนิ่นนานจนนับชาติไม่ถ้วน คราวนี้เกิดเมื่อไรก็ทุกข์อีก ท่านบอกว่า ทุกขา ชาติ ปุนัปปุนัง เกิดเมื่อไรก็สร้างทุกข์ให้จนนับไม่ได้ ทุกข์แล้วทุกข์อีก ก็อยู่ที่พวกเราว่ายังอยากจะเกิดมาทุกข์อีกไหม ?”

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า “ส่วนใหญ่คนสมัยใหม่เราทำอะไรฉาบฉวย รู้ว่าอะไรดีก็ทำออกมาขาย โดยที่ไม่ได้ดูว่าความพอดีแต่ละคนไม่เท่ากัน อย่างเมื่อวานน้ำย่านางที่เอามาถวาย ถ้าอาตมาฉันไปสักแก้วก็ปางตายเลย เย็นอย่าบอกใครเชียว ถ้าไม่ใช่ไฟธาตุดี ๆ ฉันลงไปก็ไข้จับหรือไม่ก็เป็นหวัดไปเลย ถามว่าดีไหม ? ดี..แต่ว่าเหมาะสำหรับบางคน

โบราณถึงได้บอกว่าลางเนื้อชอบลางยา คนบางคนเหมาะกับยาบางตัว ขนาดคนป่วยด้วยโรคภัยไข้เจ็บอย่างเดียวกัน คนโบราณจ่ายยาให้ยังไม่เท่ากัน เพราะว่าขึ้นอยู่กับสภาพร่างกาย ขึ้นอยู่กับอายุ ขึ้นอยู่กับภูมิต้านทาน”

[เถรี]

ถาม : เรียนโยคะ ?
ตอบ : โยคะเรียนไว้แหละดี แต่ว่าต้องทำสม่ำเสมอจะช่วยได้เยอะมาก โรคภัยไข้เจ็บเกิดไม่ได้เพราะเลือดลมดี เรียนจนเก่งแล้วก็ไปถ่ายทอดต่อ รู้สึกชั่วโมงเรียนเดี๋ยวนี้แพงด้วยนะ

ลองทำท่าสุริยนมัสการคาอยู่อย่างนั้น แล้วจะรู้รสชาติของชีวิต อยู่เฉย ๆ แท้ ๆ ทำไมร่างกายเผาผลาญได้ขนาดนั้น ก็คือการที่เราต้องตั้งสติทรงตัวให้ได้โดยใช้กำลังทางร่างกาย ตอนไปที่เนปาลเจอครูสอนโยคะผู้หญิง น้ำหนักน่าจะเกิน ๘๐ แต่แม่เจ้าประคุณพลิ้วไปทั้งตัวเลย ยอมรับว่าเขาเก่งจริง ๆ บอกกับเขาว่า “I make meditation only, I don’t know about Yoga.” แกหัวเราะก๊ากเลย น้ำหนักน่าจะเกิน ๘๐ แน่นอน แต่ว่าเดินเหินอะไรคล่องตัวไปหมด ความสูงก็ใกล้เคียงอาตมา อย่าลืมว่าแขกเขาตัวใหญ่อยู่แล้ว

เขาเปิดเป็นลักษณะกึ่งสถานบำบัดกึ่งรีสอร์ท คนก็ไปพักแล้วก็ไปฝึกกับเขา จัดเป็นคอร์ส คอร์สหนึ่ง ๗ วันบ้าง ๑๕ วันบ้าง ตอนแรกไม่ได้จะไปหรอก เกิดจากตากฤษณ์ เขาเป็นมัคคุเทศก์อยู่ และแม่ป๋อมที่ไปด้วยเขาเล่นโยคะ จึงถามหาว่าที่นี่มีครูโยคะเก่ง ๆ ไหม ? คุยไปคุยมาเขาก็บอกว่าเขาก็มีครูอยู่ แล้วเขาก็ถามว่าทางเรามีใครเป็นครู ? แม่ป๋อมก็ชี้มาที่อาตมา ฉะนั้น..อาตมาก็เลยกลายเป็น "กูรู" ไปเลย การรู้อะไรหลาย ๆ อย่างก็ดีนะ แบบที่โบราณเขาบอกว่า “เรียนรู้ไว้เขาก็ไม่ขออะไรเรากินหรอก แต่อาจจะช่วยให้เรามีกินได้”

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "ทำงานก็ให้มีเวลาพักผ่อนเป็นของตัวเองบ้าง ไม่ทุ่มจนขนาดเอาเงินที่ได้มาไปรักษาตัวหมด ทำงานให้เมตตาต่อตัวเองบ้าง ถ้าคิดว่าอยู่ตัวแล้วก็ไม่ต้องไปหาเรื่องเหนื่อยมากขึ้น เหนื่อยมากขึ้นความทุกข์ก็มากขึ้น"

[เถรี]

ถาม : (จะเข้าผ่าตัดรักษากระดูกสันหลังทับเส้นประสาท)
ตอบ : ไปหาพวกหมอนวดดีกว่า หมอจัดกระดูก ที่อาตมาเคยไป หมอไฉ้..พญาเวชคลินิก ไปถูกไหม ? เขาใช้เวลาประมาณ ๒-๓ นาที กด ๆ ดัด ๆ ดึง ๆ ลั่นเกรียวกราวไปทั้งตัวก็หาย ร้านเขาอยู่ซอยประชาอุทิศ ๑๙/๑ อยู่ปากซอยเลย

อายุแค่นี้เองหมอนรองกระดูกทับเส้นแล้ว เดี๋ยวเขาดันให้ก็เข้าที่แล้ว ถ้าเราไปทำอะไรคล้าย ๆ เดิมก็จะเป็นอีก แต่ก็ดีกว่าผ่า จ่ายแค่ ๕๐๐ บาท ๓ ทีก็เสร็จแล้ว

[เถรี]

ถาม : (จะเปลี่ยนชื่อ)
ตอบ : เปลี่ยนแล้วได้อะไร นอกจากเสียเงินค่าธรรมเนียม คนรู้จักก็เรียกแต่ชื่อเก่า จำไว้ว่าถ้าจะเปลี่ยน ให้เปลี่ยนแนวคิดและความประพฤติจะมีผลแน่นอน เปลี่ยนชื่อไม่มีประโยชน์หรอก

[เถรี]

ถาม : มีความรู้สึกว่าตัวเองไม่ใช่ทั้งผู้ชายและไม่ใช่ทั้งผู้หญิง ?
ตอบ : ให้เป็นอย่างนั้นแหละดีแล้ว เพราะจริง ๆ แล้วถ้าสักแต่เห็นว่าเป็นรูป สักเห็นว่าเป็นธาตุ ก็จะรู้สึกชัดว่าไม่ใช่ของเรา ในเมื่อไม่ใช่ของเรา เรื่องของผู้หญิงผู้ชายเขาก็ไม่ใส่ใจกันแล้ว