พิจารณาธรรมแล้ว ทำไมไม่มีความสุข ?

[โอรส]

ถาม : ทำกรรมฐานที่ต้องพิจารณาแล้วเกิดการเบื่อหน่าย... จริง ๆ แล้วการทำกรรมฐานเพื่อให้จิตเกิดความสุข แต่พอเริ่มต้นคิดพิจารณาก็ไม่รู้ว่าจะมีความสุขอย่างไร ?
ตอบ : ใครบอกคุณว่าทำกรรมฐานเพื่อให้จิตเกิดความสุข ? กรรมฐานจริง ๆ เราปฏิบัติเพื่อให้เกิดมีปัญญารู้เห็นตามความเป็นจริง

ในเมื่อรู้เห็นตามความเป็นจริง ระยะแรกจะเกิดการรังเกียจ เกิดการเบื่อหน่าย เห็นเป็นทุกข์เป็นภัย เห็นเป็นโทษ เห็นเป็นของน่ากลัว เราต้องก้าวล่วงตรงจุดนั้นไปได้ถึงจะมีความสุข มีความสุขตรงที่ว่าเรายอมรับความจริงนี้ได้ และรู้ตัวว่าจะไปพ้นจากร่างกายที่เต็มไปด้วยความทุกข์นี้แล้ว จึงเกิดความสุขที่จะได้หลุดพ้น ลักษณะของการยอมรับนั้นทำลำบากหน่อย ถ้าปัญญาไม่ถึง ไม่มีใครยอมรับกันง่าย ๆ หรอก

เช่นเรื่องของ อาหารเรปฏิกูลสัญญา ก็เหมือนกัน ถ้าหากว่าเราพิจารณาไปแล้วเกิดรังเกียจ บางคนถึงกับข้าวปลาไม่กินเอาเลย

คราวนี้เรากระจายออกถึงขนาดนั้นแล้ว หลวงพ่อท่านวัดท่าซุงเคยบอกไว้ว่า จะต้องรวมกลับเข้ามา พิจารณาให้เห็นว่า ในเมื่อร่างกายยังคงมีอยู่ตามสภาพ ร่างกายนี้ต้องอาศัยอาหารเป็นเครื่องหล่อเลี้ยง ก็ฝืน ๆ กินเข้าไปหน่อย พระท่านตรัสว่า ความรู้สึกเหมือนกับกำลังกินเนื้อของบุตรสุดที่รักของตนเองอย่างนั้น..!

ถาม : หมายความว่าจิตของผู้ฝึกกรรมฐานจะมีความสุขอยู่ที่จิตหรือครับ ?
ตอบ : ต้องยอมรับความเป็นจริง จนไม่มีอะไรร้อยรัดเอาไว้ได้ จิตรู้ว่าจะพ้นไปอยู่ตลอดเวลา จึงจะมีความสุขมาก ถ้าไม่ยอมรับความเป็นจริง แรก ๆ ก็ต้องข่มไว้ก่อน การจะข่มไว้ก็ต้องอาศัยกำลังของฌานสมาบัติ ถ้าหากว่าข่มไม่อยู่ก็ "ตบะแตก" ...(หัวเราะ)... ถ้าอย่างนั้นก็ยังเข้าไม่ถึงความสุขเหมือนอย่างที่ใจเห็นธรรมแล้วยอมรับอย่างแท้จริง...


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนมีนาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕