โอวาทงานบวชเนกขัมมะ ๑๔-๑๕ กันยายน พ.ศ.๒๕๕๖

[เถรี]

สรุปแล้วของทุกอย่าง ถ้าเราหยุดความคิดเขาจะทำอันตรายเราไม่ได้ แต่ถ้าเราคิดต่อ ปรุงแต่งต่อเมื่อไรจะเป็นอันตรายทันที เห็นสักแต่ว่าเห็น อย่างแย่ที่สุด แค่รู้ว่าเป็นผู้หญิงผู้ชายก็พอ แต่ถ้าเห็นแล้วไปคิดว่าหล่อไม่หล่อ สวยไม่สวย เป็นแฟนเราดีหรือเปล่า นั่นพังกระจายไปแล้ว

เพราะฉะนั้น..ทำอย่างไรที่จะให้เข้าถึงตัวสังขารุเปกขาญาณนี้ได้ ก็ต้องเน้นในเรื่องของ ศีล สมาธิ ปัญญา โดยเฉพาะในเรื่องของศีลก่อน ถ้าศีลเราระมัดระวังเป็นปกติ อารมณ์ใจทรงตัวแล้วจะเกิดสมาธิโดยอัตโนมัติ เมื่อสภาพจิตทรงตัว นิ่งสงบราบเรียบ ปัญญาก็เกิดขึ้น จะมองเห็นทุกข์โทษของสิ่งทั้งหลายเหล่านี้ แล้วก็จะหาทางหลีกหนีไปเอง

ขอยืนยันว่าไม่ยาก แต่ต้องทำให้พอ ถ้าหากว่ายาก ข้างบนเขาคงไม่ได้ไปกันจนนับไม่ถ้วน ไม่ได้ยากก็จริง แต่ว่าก็ไม่ใช่ง่าย เราลองมานึกดูว่า ถ้าเปรียบกับทางโลก การสอบเอ็นทรานซ์ของมหาวิทยาลัย เด็กนักเรียนตั้งเท่าไร ไม่ใช่ว่าจะสอบได้ทุกคน แต่ว่าคนที่ตั้งใจจริง ขยันจริง และบุญเก่าดีก็สอบได้

คำว่า "บุญเก่าดี" มีบางคนในที่นี้เพื่อนชวนไปสอบ หนังสือหนังหาก็ไม่ได้ดู เพื่อนสอบตก แต่ตัวเองได้ มีมาแล้ว นั่งอยู่ใกล้ ๆ โยมนั่นแหละ ดังนั้น..พวกเราเองก็เหมือนกัน การปฏิบัติก็ต้องมีสอบได้บ้างสอบตกบ้างเป็นปกติ ถ้าตกก็ให้รู้ว่าเราเองยังวนว่ายอยู่ในทะเลทุกข์ หาทางออกไม่ได้ สอบได้เมื่อไรก็จะก้าวพ้นไป ล่วงพ้นไป

ฉะนั้น..หน้าที่ของเราก็คือ ตั้งหน้าตั้งตาศึกษาและทำข้อสอบไปเรื่อย ๆ โดยมีความหวังว่าชาตินี้ต้องสอบผ่านให้ได้

[เถรี]

เรื่องของการทำงานทุกอย่าง ถ้ามีพื้นฐานของสมาธิอยู่ งานก็จะดีกว่าคนอื่นเขา ในเรื่องของการปฏิบัติธรรม ประโยชน์ปัจจุบันของเราก็คือ มีจิตใจที่สงบ ในเมื่อใจของเราสงบ จะเห็นวิธีแก้ไขปัญหาทั้งทางโลกและทางธรรมได้ อาตมาเคยบอกอยู่เสมอว่า ส่วนใหญ่ในปัจจุบันของเรา ปัญหาไม่ได้หนัก ไม่เกินกำลังที่จะแก้ไข แต่เราไปเอาหลาย ๆ ปัญหามาหมกรวมกัน ก็เลยหนักเกินกว่าที่จะแก้ได้

ถ้าเรามีสติ รู้จักยั้งคิด แยกแยะความ ก่อน หลัง เร็ว ช้า ของปัญหา จะเห็นว่าปัญหาไม่ได้มาพร้อมกัน จะมีเร็วมีช้าต่างกัน นาทีสองนาทีก็ยังต่างกัน เพราะฉะนั้น..ถ้าหากว่าปัญหาไหนความเร็วเร่งด่วนกว่า มาถึงก่อนให้แก้ไขปัญหานั้นก่อน เราจะมีปัญหาอยู่ตรงหน้าปัญหาเดียวตลอดเวลา และไม่เกินกำลังที่จะแก้ได้

แต่ถ้าเราเอาหลาย ๆ ปัญหามาหมกรวมกัน คิดเท่าไรก็คิดไม่ออกว่าจะแก้ไขอย่างไร เพราะว่าแค่ระยะเวลาก็สับสนวุ่นวายไปหมดแล้ว ไม่รู้ว่าเรื่องไหนก่อนเรื่องไหนหลัง นี่คือประโยชน์ของการปฏิบัติธรรมที่เห็นชัดในปัจจุบันประการหนึ่ง

ประการต่อไปคือ ถ้ากำลังใจของเราทรงตัวเข้มแข็ง ไม่ไหลตามกระแสโลก เราก็ไม่ต้องสิ้นเปลืองมาก ไม่อย่างนั้นใครมีอะไรเราก็อยากมีตามเขา อาตมาก็อยากขี่เครื่องบินเจ็ตส่วนตัวเหมือนกัน แต่คราวนี้ต้องคิดด้วยว่าไปซื้อเครื่องบินเจ็ตส่วนตัวแล้ว เรื่องงานวัดจะเอาเงินที่ไหนไปทำ เรื่องพวกนี้ถ้ากำลังใจพวกเราเข้มแข็ง ก็พอที่จะรู้จักระงับยับยั้งเอาไว้ได้

[เถรี]

เมื่อวานหลวงเตี่ยวัดดงสักหรือพระครูจริยาภิรัต เจ้าคณะอำเภอท่ามะกา ท่านก็มารถฮอนด้า อาตมาก็บอกว่า หลวงเตี่ยมารถอย่างนี้แหละดีแล้ว ราคาไม่แพง ชนกับใครก็ยังไม่เสียดายมาก ถ้ามารถเบนซ์หรือว่ารถตู้ราคาแพง ถึงเวลาไปชนกับคนอื่นเขา เฉี่ยวกับคนอื่นเขาก็จะมีปัญหา เพราะอันดับแรก รถชนรถเฉี่ยวไม่มีใครอยากจะใช้อีก ถ้าขายทิ้งก็ขายทุนมาก ซื้อใหม่ก็ราคาแพง

อันดับที่สอง รถแพงค่าซ่อมก็แพงด้วย ใครใช้เบนซ์รุ่นใหม่จะรู้เลย เข้าศูนย์เมื่อไร อย่างไม่มี ๆ ก็สามหมื่นขึ้นไป ไม่ต้องคิดอะไรมากมายหรอก ไฟท้ายชุดเดียวก็ราคาเป็นหมื่น ๆ แล้ว แล้วรถเบนซ์รุ่นใหม่ ๆ จะมีข่าวไฟไหม้บ่อยมาก เพราะว่ารถเบนซ์ใช้วิธีใหม่ ผลิตสายไฟที่จะเสื่อมหมดอายุภายใน ๔ ปี ถ้าไม่เปลี่ยนสายก็จะแตก จะร้าว เกิดไฟช็อตกันเอง เท่ากับเขาบังคับให้เราต้องเปลี่ยน ก็เท่ากับต้องจ่ายเงินให้เขาอีกหลายหมื่น เป็นวิธีหนึ่งของเขาที่จะหาเงิน ค่าใช้จ่ายก็จะแพงโดยใช่เหตุ

ที่มากล่าวตรงนี้ก็คือ ถ้าเราเห็นประโยชน์ อย่างนาฬิกาเรือนละ ๒๐๐ บาทที่ตลาดโรงเกลือ กับเรือนละแปดหมื่นของสวิสเมด ก็ใช้ดูเวลาเหมือนกัน เรือนละแปดหมื่นนี่ยังถูกนะ อาตมาไปดูมาแล้ว ดูไปดูมาเมื่อวานไปค้นกระเป๋าตัวเองเจอปาเต๊กฟิลลิป ๑ เรือน มาได้อย่างไรก็ไม่รู้ ? ไม่รู้ใครถวายมาตั้งแต่เมื่อไร ? ตายละหว่า..มีของราคาเป็นแสนติดอยู่ที่ก้นกระเป๋าตั้งหลายปีไม่เคยดูเลย ป่านนี้ถ่านหมดไปแล้วละ แต่ราคาแพงแค่ไหนก็ไม่มีประโยชน์ ก็แค่ใช้ดูเวลา แทนที่จะควักกระเป๋าแสนห้าซื้อโรเล็กซ์ เอาแค่สองพันห้าไปซื้อคาสิโอก็ได้ ยังเหลือเงินอีกตั้งเยอะ

[เถรี]

ลูกสาวอาตมา น้องเจนนี่ แม่เขาซื้อเบนซ์ซีคลาส จ่ายเงินสดสามล้านห้า ลูกบ่นเป็นหมีกินผึ้งว่า "ทำไมแม่ถึงได้โง่อย่างนี้ ? ถ้าซื้อฮอนด้าราคาแค่แปดแสน ยังเหลือเงินสดถือไว้อีกตั้งเยอะ" แสดงว่าลูกรู้จักคิดมากกว่า กลัวมรดกจะหมด..! ฉะนั้น..ถ้าเรารู้จักแยกแยะ เราจะใช้ของตามคุณค่า ก็จะไม่ไปใช้ของด้วยยี่ห้อ คนที่ขาดความมั่นใจ จะเอาของแพง ๆ มาประดับตัวเองเพื่อให้รู้สึกมั่นใจ คนพวกนี้น่าสงสารมาก

เคยเห็นฝรั่งมาบ้านเราไหม ? ใส่เสื้อยืด นุ่งกางเกงขาสั้น สะพายเป้ ไปไหนเดินมากกว่าขึ้นรถ ถ้าจะขึ้นรถก็เหมารถตุ๊ก ๆ หรือสองแถว แห่กันไปทีหนึ่ง ๕ คน ๑๐ คน เฉลี่ยกันจ่าย ไม่เห็นเขาต้องใส่สูท นั่นคือเขาได้รับการอบรมมาให้มีความมั่นใจในตัวเอง นั่นคือเวสารัชชกรณธรรม ธรรมที่ทำให้คนกล้า มีศรัทธาความเชื่อมั่น ในศรัทธาข้อสุดท้ายคือเชื่อมั่นในตนเอง นั่นแสดงว่าฝรั่งเขามีหลักธรรม ทั้ง ๆ ที่เขาไม่เคยศึกษาศาสนาพุทธ

แต่ของเราเอง นักเรียนนักศึกษาบางคนสมัยนี้ หัวถึงเท้าสามสี่แสนบาท ขาดความมั่นใจในตัวเอง กลัวคนอื่นไม่ยอมรับ พอคนอื่นไม่ยอมรับเราก็อยู่ในสังคมไม่ได้ พออยู่ในสังคมไม่ได้หน้าที่การงานอาจจะไม่มี ในเมื่อไม่มีหน้าที่การงาน ไม่มีเงินทองมาเลี้ยงดูตนเองอาจจะตาย ท้ายสุดความกลัวทุกชนิดมาลงตรงความตายทั้งหมด ถ้าเราไม่กลัวตายเสียอย่างเดียว อะไรที่เหมาะสมกับกาลเทศะเราก็ทำไป ถ้าเว้นเสียจากกาลเทศะแล้ว ใช้ของตามคุณค่าของแล้วจะไม่ฟุ่มเฟือยมาก

[เถรี]

(หาใบรายชื่อผู้มาบวชเนกขัมมะไม่เจอ) ถ้าหาไม่เจอก็พิมพ์ออกมาใหม่ หลายท่านอาจจะนึกไม่ถึงว่า การทดสอบกำลังใจจะเป็นอย่างไร เขาจะมาในช่วงที่ฉุกเฉิน รีบร้อน เร่งด่วนของเรา แล้วถ้าเราลืมไปว่านี่คือข้อสอบก็มักจะสอบตก

อาตมาเองปกติตอนฉัน แม่ชีจะเอากาน้ำร้อนมาให้สำหรับล้างถ้วยล้างจาน ปรากฏว่าวันนั้นไม่มี ด้วยความที่ว่า “ไม่มีก็ช่างมัน” คว้าขวดน้ำเย็นมาเปิดล้างจานแทน ปรากฏว่ากาน้ำร้อนเด้งขึ้นมาข้างตัว ต่อหน้าต่อตาเลย พระ ๓ - ๔ รูปเห็นพร้อม ๆ กันตกใจร้อง “เฮ้ย..มาได้อย่างไร ?” เขาแกล้งได้ขนาดนั้น แม่ชีเตรียมไว้แล้ว แต่เขาบังไว้ไม่ให้เห็น ถ้าไปโกรธแม่ชีอาตมาก็สอบตก แล้วรายการอย่างนี้จะมีอยู่ตลอด จะมีการทดสอบอยู่เรื่อย แบบนี้เหมือนกัน เรายิ่งรีบ ๆ อยู่ รายชื่อโดนเอาไปไว้ไหนก็ไม่รู้ ?

วันก่อนอาตมาหาข้อมูลไว้ทำป้ายงานหลวงปู่สาย เพราะว่าถ้าส่งช้าเดี๋ยวทางร้านเตรียมให้ไม่ทัน หาเท่าไรก็ไม่เจอ ทั้ง ๆ ที่รู้ว่าอยู่ในโฟลเดอร์นั้น ท้ายสุดก็ตัดสินใจไม่เจอก็ช่าง พิมพ์ใหม่ก็ได้ ว่าแล้วก็พิมพ์ไปเสร็จสรรพเรียบร้อย พอเซฟก็ขึ้นพร้อมกันทั้งของเก่าของใหม่เลย ฉะนั้น..คุณจะทันสมัยแค่ไหนเขาก็ใช้เป็น แถมยังเอามาแกล้งเราได้ด้วย..!

ต้องระมัดระวังให้หนักว่า ถ้าเราตั้งใจปฏิบัติเพื่อละกิเลส เรื่องทั้งหลายเหล่านี้จะมาทดสอบอยู่ตลอดเวลา รัก โลภ โกรธ หลง ๔ ข้อเท่านั้น แต่เขาสามารถออกข้อสอบย่อยให้เราจนนับไม่ถ้วน แล้วมักจะสอบตกกันเพราะไม่เฉลียวใจ บางทีก็โกรธเป็นฟืนเป็นไฟเสียนานเนกาเล ทั้ง ๆ ที่อีกฝ่ายไม่ได้ทำอะไรเลย

[เถรี]

การปฏิบัติธรรมของเรา อย่างที่เคยย้ำนักย้ำหนาว่า อย่ารอจนกระทั่งถึงเวลามีการจัดปฏิบัติธรรมแล้วเราค่อยมาทำกัน แต่ว่าทุกวัน ทุกเวลา ให้เป็นการปฏิบัติธรรมของเรา รักษากำลังใจของเราให้ทรงตัวไว้ ตราบใดที่เรายังไม่เข็ด เราก็จะปล่อยให้กำลังใจที่เราทำได้สูญสลายไปบ่อย ๆ แล้วก็ต้องเสียเวลาตะเกียกตะกายทำคืนมาทุกครั้ง

ถ้ารู้จักเข็ด รู้จักเบื่อ ก็จะไม่ปล่อยให้เป็นอย่างนั้นอีก จะใช้ปัญญาทุกวิถีทาง ในการรักษากำลังใจของเราเอาไว้ ดังนั้น..ต่างกันอยู่แค่ตรงจุดที่ว่าเราเข็ดแล้วหรือยัง ? ถ้าเรายังไม่เข็ด เราก็ยังคงปล่อยปละละเลยไปเรื่อย แต่ถ้าเราเข็ดแล้ว รู้ว่าการที่กำลังใจสูญสลายไป พังไปแต่ละครั้ง ตีคืนมายากเย็นเหลือเกิน เราก็จะรู้สึกว่า ถ้าปล่อยให้หายไป พังไปอีก ก็เป็นเรื่องที่น่าเสียดายอย่างยิ่ง เราก็จะประคองกำลังใจของเราให้ต่อเนื่องเอาไว้ ให้นานที่สุดเท่าที่เป็นไปได้

ถ้าหากว่าเผลอสติพลาดพลั้งไปก็ไม่ว่า รีบมาเริ่มต้นกันใหม่ อย่าไปนั่งเสียใจอยู่นาน เพราะว่าบุคคลที่ล้มแล้วลุกเลย ย่อมเดินทางได้ระยะทางมากกว่าคนที่ล้มแล้วก็นั่งคร่ำครวญอยู่ตรงนั้น การปฏิบัติธรรมต้องอาศัยกำลังใจที่เข้มแข็ง ค่อนข้างจะทวนกระแสโลก ในเมื่อเราทวนกระแสเขา จะต้องทนขี้ปากชาวบ้านได้ ถึงเวลาเขาว่าอะไร ถ้าเราไม่รับเสียอย่างก็หมดเรื่อง แต่ถ้าเรารับมาเมื่อไรก็มีเรื่องเมื่อนั้น

ฉะนั้น..เรื่องพวกนี้ต้องพึงสังวรว่า ไม่ว่าอะไรเกิดขึ้นก็ตาม การรักษากำลังใจของเราให้ผ่องใสไว้เป็นเรื่องที่สำคัญที่สุด ไม่มีอะไรสำคัญกว่านี้อีกแล้ว ดังนั้น..ในทุกสภาวะของแต่ละวัน ถ้าเกิดแรงกระทบขึ้นมา ถ้ารู้ว่ารักษากำลังใจไม่ไหว ให้ไปให้พ้นจากที่นั้นก่อน ประคองกำลังใจของเราเอาไว้ก่อน ถ้ากำลังใจของเราทรงตัวแล้ว ค่อยกลับมาชนกันใหม่ ถ้าทำอย่างนี้ได้เท่ากับว่า เรามีการทดสอบอยู่ตลอดเวลา จะได้รู้ว่าสิ่งที่เราทำมามีผลจริงหรือไม่ ขณะเดียวกันก็ได้รู้ว่าเราทำไปถึงไหนแล้ว

ท้ายนี้อาตมภาพในฐานะพระภิกษุสงฆ์ในพุทธศาสนา ขอตั้งสัตยาธิษฐานอ้างคุณพระศรีรัตนตรัย มีพระพุทธรัตนะ ธรรมรัตนะ และสังฆรัตนะเป็นประธาน มีบารมีของหลวงปู่สาย อคฺควํโส เป็นที่สุด ได้โปรดดลบันดาลให้ท่านทั้งหลาย เป็นผู้ที่ถึงพร้อมด้วยความปรารถนาที่สมหวังจงทุกประการ แม้ว่าจะกระทำสิ่งหนึ่งสิ่งใดที่เป็นไปโดยชอบ ประกอบด้วยธรรมวินัยแล้วไซร้ ขอให้ท่านทั้งหลายจงประสบความสำเร็จในทุก ๆ ประการด้วยเทอญ