เทศน์ช่วงทำกรรมฐานเช้า วันพฤหัสบดีที่ ๑๔ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๖๕

[หยาดฝน]

เทศน์ช่วงทำกรรมฐานเช้า
วันพฤหัสบดีที่ ๑๔ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๖๕


เชิญรับฟังได้ที่ https://youtu.be/14Z7gNIJgyU

ไม่ต้องไปสนใจอย่างอื่น ดูลมหายใจเข้าออกของเราเป็นหลัก
หายใจเข้า..ให้ความรู้สึกทั้งหมดไหลตามลมหายใจเข้าไป
หายใจออก..ให้ความรู้สึกทั้งหมดไหลตามลมหายใจออกมา

จะใช้คำภาวนาอะไรก็ได้ที่เราถนัดและชำนาญมาแต่เดิม คำภาวนา..อย่าเปลี่ยนบ่อย ถ้าเปลี่ยนคำภาวนาบ่อย ของเก่าก็ไม่ได้ ของใหม่ก็ไม่ดี ทำให้เสียการปฏิบัติโดยใช่เหตุ

[หยาดฝน]

กำลังใจในช่วงเช้าเป็นช่วงที่สำคัญที่สุด เคยเปรียบเอาไว้ว่า..ความดีกับความชั่วที่จะเข้ามาในใจของเรานั้น ใจของเราเหมือนเก้าอี้ที่นั่งได้คนเดียว ถ้าความดีเข้าไปนั่ง ความชั่วก็เข้าไม่ได้ ถ้าความชั่วเข้าไปนั่ง ความดีก็เข้าไม่ถึง

เมื่อเป็นเช่นนั้นก็เลยทำให้เราจำเป็นอย่างยิ่ง ที่จะต้องรีบนำเอาความดีใส่ไว้ในใจของเราก่อน เมื่อความดีทรงตัวอยู่ในใจแล้ว เราก็จะมีความสุขไปทั้งวัน ไม่เช่นนั้นก็จะต้องฟุ้งซ่านไปตามอารมณ์ ซึ่งมีแต่จะพาให้เสียผลการปฏิบัติทั้งนั้น

หายใจเข้า..ให้ความรู้สึกทั้งหมดไหลตามลมหายใจเข้าไป
หายใจออก..ให้ความรู้สึกทั้งหมดไหลตามลมหายใจออกมา
หายใจเข้า..พร้อมกับคำภาวนา
หายใจออก..พร้อมกับคำภาวนา

[หยาดฝน]

อย่าตั้งใจมากจนเกินไป ปล่อยให้ร่างกายหายใจตามปกติ เรามีหน้าที่ตามดูตามรู้เข้าไปจนสุด ตามดูตามรู้ออกมาจนสุด ถ้าเผลอสติไปคิดเรื่องอื่น รู้ตัวเมื่อไรก็รีบดึงกลับมาที่ลมหายใจเข้าออก

หายใจเข้า..จมูก อก ท้อง
หายใจออก..จากท้อง ผ่านกึ่งกลางอก มาสุดที่ปลายจมูก

ถ้าไม่เคยภาวนามาก่อนก็ใช้คำว่า "พุท-โธ"
หายใจเข้า..พุท..ลมหายใจผ่านปลายจมูก ผ่านกึ่งกลางอก ลงไปสุดที่ท้อง
หายใจออก..จากท้อง ผ่านกึ่งกลางอก มาสุดที่ปลายจมูก
หายใจเข้า..พุท..
หายใจออก..โธ..
หายใจเข้า..ความรู้สึกไหลลงไปสุดที่ท้อง
หายใจออก..ความรู้สึกไหลมาสุดที่ปลายจมูก

ตามดูตามรู้อยู่แค่นี้..ยังไม่ต้องคิดถึงเรื่องอื่นใดทั้งสิ้น เอาแค่คำภาวนากับลมหายใจเข้าออกก็พอ
หายใจเข้า..พุท..จมูก อก ท้อง
หายใจออก..โธ..ท้อง อก จมูก

[หยาดฝน]

เมื่อรู้สึกว่าลมหายใจและคำภาวนาเริ่มมั่นคง ก็ให้กำหนดภาพพระ หรือว่าภาพวัตถุมงคลที่เรารักเราชอบมากที่สุด
หายใจเข้า..ให้ภาพพระไหลลงไปอยู่ในท้อง
หายใจออก..ให้ภาพพระเลื่อนขึ้นไปบนศีรษะ
หายใจเข้า..ภาพพระไหลลงไปอยู่ในท้อง
หายใจออก..ภาพพระเลื่อนขึ้นไปบนศีรษะ

การปฏิบัติธรรม คือ การทำซ้ำ ตอกย้ำตัวเองอยู่บ่อย ๆ วันแล้ววันเล่า เดือนแล้วเดือนเล่า ปีแล้วปีเล่า จนเกิดความคล่องตัวเป็นอัตโนมัติ ถ้าถึงระดับนั้นเราก็จะมีความขลัง มีความศักดิ์สิทธิ์ 'ความขลัง' ที่ว่าคือ..สามารถต่อต้านกิเลสได้ 'ความศักดิ์สิทธิ์' ที่ว่าคือ..ตั้งใจอะไรก็เป็นอย่างนั้น

สิ่งทั้งหลายเหล่านี้จะเกิดขึ้นได้ต้องกระทำซ้ำ ๆ ซาก ๆ เป็นแสนเป็นล้านครั้ง จะเบื่อจะหน่ายไม่ได้ ในแต่ละวันต้องอยู่กับลมหายใจให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้

[หยาดฝน]

หายใจเข้า..ภาพพระไหลลงไปอยู่ในท้อง
หายใจออก..ภาพพระเลื่อนขึ้นไปบนศีรษะ

อย่าเพิ่งไปเอาความชัดเจน อย่าเพิ่งไปเอาความสว่าง แค่นึกว่ามีภาพพระไหลตามลมหายใจเข้าไป ไหลตามลมหายใจออกมา จะรูปร่างหน้าตาเป็นอย่างไรก็ไม่เป็นไร จะสว่างมากน้อยอย่างไรก็ไม่เป็นไร เอาแค่นึกถึงได้สบาย ๆ ว่า มีภาพพระไหลตามลมหายใจเข้าไป ไหลตามลมหายใจออกมา ความสว่าง ความชัดเจนจะอยู่ที่สมาธิของเรา สมาธิยิ่งทรงตัวมากก็ชัดเจนมาก

อย่าไปใช้สายตาดูภาพพระ เราหลับตาอยู่ ใช้สายตาไม่ได้ เป็นการใช้ห้วงนึกหรือความรู้สึกของเรา นึกถึงภาพพระที่เรารักเราชอบ เหมือนกับเรานึกถึงคนอื่น เหมือนกับเรานึกถึงบ้าน เรามองไม่เห็นคนอื่น มองไม่เห็นบ้าน แต่รู้สึกอย่างชัดเจนว่าคนนั้นเป็นอย่างไร บ้านเราเป็นอย่างไร การกำหนดภาพพระก็ให้กำหนดในลักษณะอย่างนั้น

[หยาดฝน]

หายใจเข้า..ภาพพระเล็กลง ๆ ไปอยู่ในท้อง
หายใจออก..ภาพพระใหญ่ขึ้น ๆ ไปอยู่บนศีรษะ

หรือว่าหายใจเข้า..ภาพพระใหญ่ขึ้น ๆ จนครอบเราไว้ทั้งตัว
หายใจออก..ภาพพระเล็กลง ๆ ไปอยู่บนศีรษะ
หายใจเข้า..ภาพพระไหลลงไปอยู่ในท้อง
หายใจออก..ภาพพระเลื่อนขึ้นไปบนศีรษะ

เผลอคิดเรื่องอื่นก็กลับมากำหนดภาพพระและลมหายใจใหม่ เผลอใช้สายตาเพ่งภาพพระก็ลืมตาขึ้นแล้วหลับตาลงใหม่ นึกถึงภาพพระ
หายใจเข้า..ภาพพระไหลลงไปอยู่ในท้องพร้อมคำภาวนา
หายใจออก..ภาพพระเลื่อนขึ้นไปอยู่บนศีรษะพร้อมคำภาวนา

[หยาดฝน]

เมื่อรู้สึกว่าภาพพระและลมหายใจเข้าออกพร้อมคำภาวนา..สามารถกำหนดได้มั่นคงแล้ว ก็ตั้งใจกำหนดให้ภาพพระนิ่งอยู่บนศีรษะของเรา
หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น

อย่าใช้สายตาเพ่งภาพพระให้สว่างหรือชัดเจน ให้นึกถึงเบา ๆ สบาย ๆ รู้สึกว่ามีภาพพระอยู่กับเรา
หายใจเข้า..ภาพพระนั้นก็สว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระนั้นก็สว่างขึ้น

ให้ความสว่างจากองค์พระค่อย ๆ ครอบคลุมตัวเราลงมา จากศีรษะ หน้าผาก ดวงตา จมูก ปาก คาง คอ หัวไหล่ หน้าอก บั้นเอว สะโพก ต้นขา หัวเข่า หน้าแข้ง ข้อเท้า ฝ่าเท้า นิ้วเท้า

[หยาดฝน]

หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น
หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น

ความสว่างมากน้อยไม่ใช่สาระ สาระสำคัญ คือ..กำหนดภาพพระนั้นพร้อมกับลมหายใจเข้าออกได้ ความสว่างมากน้อยขึ้นอยู่กับกำลังสมาธิของเรา แต่ต่อให้ทรงฌาน ๔ หรือสมาบัติ ๘ ได้ ถ้าเป็นกำลังของโลกียบุคคล ความสว่างนั้นก็เหมือนกับเวลาใกล้ค่ำ คือ มืด ๆ มัวตามองอะไรไม่ถนัด บุคคลที่สามารถกราบขอบารมีพระให้สงเคราะห์ได้จึงจะเห็นสว่างชัดเจน

ดังนั้นไม่ต้องไปกังวลถึงความชัดเจนของภาพพระ ไม่ต้องไปกังวลถึงความสว่างของภาพพระ แค่เรานึกถึงภาพพระสว่างขึ้นตามลมหายใจเข้า สว่างขึ้นตามลมหายใจออกก็พอแล้ว

หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น..
จะเหมือนกับเรายืนดูตัวเราอยู่ข้างนอกก็ได้ หรือรู้สึกเหมือนกับตัวเราค่อย ๆ ใหญ่ขึ้น ๆ ก็ได้

[หยาดฝน]

เมื่อรู้สึกอย่างชัดเจนว่ามีภาพพระใส ๆ สว่าง ๆ กลมกลืนซ้อนอยู่กับตัวเราแล้ว ก็กำหนดภาพพระนั้นให้สว่างกว้างออกไปรอบด้าน จะกว้างเป็นวง ๆ กระเพื่อมออกไปเหมือนโยนก้องหินลงน้ำ หรือว่ากว้างออกไปเหมือนกับเป็นดวงแก้วกลม ๆ ขยายสว่างออกไปทุกที ๆ ก็ได้ ให้ความสว่างนั้นกว้างไปทั่วทั้งศาลาแห่งนี้

ให้เราระลึกว่า..ความสว่างไสวขององค์พระนี้ แทนพระเมตตาแห่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่แผ่ปกไปยังสรรพสัตว์ทั้งหลาย ทุกภพ ทุกภูมิ ทุกหมู่ ทุกเหล่า

ให้ตั้งใจว่า..มนุษย์ทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลาย ผู้เป็นเพื่อนทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น ผู้ที่ชีวิตของท่านทั้งหลายเหล่านั้นตกล่วงไปแล้วในวันหนึ่งคืนหนึ่ง ขอให้ท่านทั้งหลายเหล่านั้นจงไปเสวยสุขในสุคติภพโดยถ้วนหน้ากันเถิด

[หยาดฝน]

หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น

ความสว่างไสวครอบคลุมทั้งศาลาหลังนี้ แผ่กว้างออกไปทั้งวัด กว้างออกไปทั้งหมู่บ้าน กว้างออกไปทั้งตำบล กว้างออกไปทั้งอำเภอ กว้างออกไปทั้งจังหวัด เหมือนกับตัวเราสูงขึ้น ๆ มองเห็นกว้างไกลออกไปทุกที ๆ

ให้ตั้งใจว่า..มนุษย์ทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลาย ผู้เป็นเพื่อนทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น ผู้ที่ชีวิตของท่านทั้งหลายเหล่านั้นตกอยู่ในความทุกข์ยากเศร้าหมอง เดือดร้อนลำเค็ญ ทุกข์กายทุกข์ใจ เจ็บไข้ได้ป่วย พิกลพิการใด ๆ ก็ดี ขอให้ท่านทั้งหลายเหล่านั้นจงได้ล่วงพ้นจากความทุกข์ทั้งหลายนั้นเถิด

[หยาดฝน]

กำหนดความสว่างไสวของภาพพระแผ่กว้างออกไปรอบด้าน เหมือนโยนหินลงในน้ำแล้วขยายวงกว้างออกไป ๆ ก็ได้ เหมือนกับเป็นลูกแก้วใส ๆ สว่าง ๆ ขยายใหญ่กว้างออกไป ๆ ก็ได้

หรือเป็นภาพพระพุทธรูปใส ๆ สว่าง ๆ องค์ใหญ่ขึ้น ๆ..ใหญ่ขึ้น..ใหญ่จนครอบคลุมไปทั้งจังหวัด ใหญ่จนคลุมไปทั้งภาค ใหญ่จนคลุมไปทั้งประเทศ ใหญ่จนคลุมไปทั้งทวีป ใหญ่จนคลุมไปทั้งโลก เหมือนกับองค์พระและตัวเราใหญ่โตเต็มจักรวาล โลกเราเป็นแค่วัตถุเล็ก ๆ นิดเดียว อยู่ภายใต้ร่างกายของเรา สามารถกำหนดจิตครอบคลุมให้ทั่งถึงได้ในเวลาไม่ถึงวินาที

ให้ตั้งใจว่า..มนุษย์ทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลาย ผู้เป็นเพื่อนทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น ผู้ที่ชีวิตของท่านทั้งหลายเหล่านั้นมีความสุขความเจริญดีอยู่แล้ว ขอให้ท่านทั้งหลายเหล่านั้นจงมีความสุขความเจริญยิ่ง ๆ ขึ้นไปด้วยเถิด

[หยาดฝน]

หายใจเข้า..ภาพพระใสขึ้น สว่างขึ้น ใหญ่ขึ้น
หายใจออก..ภาพพระใสขึ้น สว่างขึ้น ใหญ่ขึ้น..
เบื้องบนขยายใหญ่จรดพรหมชั้นที่ ๑๖ เบื้องล่างถึงอเวจีมหานรก เบื้องขวางรอบข้างคือโลกธาตุ คือหมู่ดาวที่ประกอบไปด้วยคนและสัตว์มากมายนับไม่ถ้วน

ให้ตั้งใจว่า..มนุษย์ทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลาย ผู้เป็นเพื่อนทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น พึงเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่แก่กันและกัน เสียสละให้ปัน ช่วยเหลือเกื้อกูลแก่ผู้ที่ตกอยู่ในความทุกข์ยากยิ่งกว่าตนให้พ้นทุกข์ เพื่อยังโลกทั้งหลายไปสู่สันติสุขอันสมบูรณ์ด้วยเถิด

หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น

[หยาดฝน]

หายใจเข้า..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น
หายใจออก..ภาพพระสว่างขึ้น ตัวเราสว่างขึ้น

เมื่อสว่างไสวชัดเจนในห้วงนึกของเราแล้ว ก็กำหนดภาพพระให้มานิ่งอยู่บนศีรษะของเรา น้อมจิตน้อมใจกราบองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่เสด็จมาโปรดเรา พระพุทธเจ้าไม่ได้อยู่ที่ใดเลยนอกจากบนพระนิพพาน เราเห็นพระองค์ท่านหรือนึกถึงพระองค์ท่านได้ คือ..เราอยู่ใกล้กับพระองค์ท่าน เราอยู่ใกล้กับพระองค์ท่าน คือ..เราอยู่บนพระนิพพาน

ให้ตั้งใจว่า..ถ้าวันนี้เราหมดอายุขัยตายลงไปก็ดี หรือเกิดอุบัติเหตุอันตรายถึงแก่ชีวิตก็ตาม เราขอมาอยู่กับองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่พระนิพพานนี้แห่งเดียวเท่านั้น

[หยาดฝน]

หลังจากนั้น..ถ้ายังมีลมหายใจ อยู่ก็กำหนดรู้ลมหายใจเข้าออก
ถ้ายังมีคำภาวนาอยู่ ให้กำหนดคำภาวนาไปด้วย
ถ้าลมหายใจเบาลง ให้กำหนดรู้ว่าลมหายใจเบาลง
ถ้าคำภาวนาหายไป ให้กำหนดรู้ว่าคำภาวนาหายไป..

ให้กำหนดใจของเราอยู่กับภาพพระที่สว่างไสวชัดเจนอยู่ในห้วงนึกนั้น พยายามรักษาประคับประคองภาพพระของเราให้อยู่ไปจนกว่าจะได้รับสัญญาณบอกว่าหมดเวลา

[หยาดฝน]

(สัญญาณบอกว่าหมดเวลา)

พุทโธ พุทโธ พุทโธ..
ได้ยินหนอ ได้ยินหนอ ได้ยินหนอ..

ทุกคน..ค่อย ๆ คลายกำลังใจออกมา กำหนดใจให้แน่วแน่อยู่กับภาพพระหรืออยู่กับลมหายใจของเราก่อน แล้วค่อยขยับเขยื้อนเคลื่อนกายให้หายเมื่อยหายขบ เพราะถ้าเราไม่กำหนดใจให้นิ่งอยู่ที่ใดที่หนึ่งก่อน พอขยับสมาธิก็จะหลุดหายหมด เดี๋ยวกราบพระแล้วเตรียมตัวทำวัตรกันจ้ะ


พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เทศน์ช่วงทำกรรมฐานเช้า
วันพฤหัสบดีที่ ๑๔ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๖๕
(ถอดจากเสียงเป็นอักษร โดย เผือกน้อย)