เกิดเป็นคนมีต้นทุนพอแล้วที่จะหนีทุกข์

[โอรส]

ถาม : ขอคำชี้แนะหน่อยค่ะ ในสภาพเช่นนี้ดวงเกี่ยวข้องไหมคะ ?
ตอบ : ดวงไม่เกี่ยวจ้ะ ดวงจริง ๆ คือกรรมเก่าที่เราทำมา คำว่า “กรรม” มีทั้งกรรมดี-กรรมชั่ว กรรมดีเรียก “กุศลกรรม” กรรมชั่วเรียก “อกุศลกรรม” ทั้งสองอย่างส่งผลให้กับเราอยู่ตลอดเวลา

คนเราเกิดมาถ้าเป็นคนได้ถือว่าดวงดีแล้ว คำว่าดวงดีก็คือ ต้นทุนบุญเก่าต้องมีพอถึงจะได้เกิดเป็นคน ไม่อย่างนั้นก็ไปเกิดเป็นสัตว์นรก เป็นเปรต เป็นอสุรกาย เป็นสัตว์เดรัจฉานไปแล้ว ในเมื่อต้นทุนมีเพียงพอก็ถือว่าดวงดีแล้ว ถ้าเราตั้งใจจะปฏิบัติในทาน ศีล ภาวนาด้วย ก็แสดงว่าบารมีเก่าสร้างสมมาพอแล้ว ดูการกระทำในปัจจุบันก็แล้วกันว่าเราทำอย่างไร ? เอาจริงเอาจังแค่ไหน ? ตั้งใจมากเกินไปหรือน้อยเกินไป ? ย่อหย่อนเกินไปก็ไม่ได้ แข็งเกินไปตึงเกินไปก็ไม่ดี ต้องพอดี ๆ แล้วตัวพอดีนี่ลำบากที่สุดไม่มีมาตรฐานเฉพาะ ขึ้นอยู่กับกำลังกาย กำลังใจ กำลังสติปัญญา กำลังบุญบารมีที่เราสร้างสมมา

บางคนนั่งสมาธิได้ ๓ วัน ๓ คืนสบายมาก เรานั่ง ๓ นาทีก็จะตายให้ได้ นั่นพอดีของเขา ส่วนพอดีของเราก็คือ ๒ นาที เพราะฉะนั้น..ในเมื่อตัวมัชฌิมาปฏิปทา ก็คือตัวพอเหมาะพอดีของแต่ละคนมันไม่มีมาตรฐาน เราก็ลองดู..ถ้าหากว่าทำ ๆ ไปแล้วรู้สึกว่าไม่ไหว ก็ให้ลองฝืนดูนิดหนึ่ง ถ้าฝืนนิดหนึ่งแล้วไปต่อได้ แสดงว่าเมื่อครู่นี้กิเลสบอกว่าไม่ไหว ไม่ใช่ความดีบอกว่าไม่ไหว แต่ถึงฝืนแล้วไปต่อได้ก็อย่าให้เกิน ๒ ชั่วโมง อาตมาเคยลองทำดูแล้ว กำลังใจไปไม่ไหว จิตใจมีคุณภาพอยู่ประมาณครึ่งชั่วโมงเท่านั้น ที่เหลือด่าเขาไปเรื่อย "จะนั่งหาพ่อหาแม่อะไรกันนานขนาดนี้ เมื่อยก็เมื่อย เหนื่อยก็เหนื่อย" เพราะฉะนั้น..ทำแค่กำลังใจของเราดี เรื่องของการปฏิบัตินี้เราต้องเอาแค่เสมอตัวกับกำไร อย่าให้ขาดทุน ถ้ารู้สึกว่าไม่ไหว กำลังใจชักจะเป๋ออกนอกทาง ก็ให้เปลี่ยนให้เลิกได้

การที่เราอยู่ในโลกนี้ต้องอยู่กับความทุกข์ อยู่กับกิเลส ตัณหา อุปาทาน อกุศลกรรม สิ่งเหล่านี้มีแต่จะชักพาเราลงต่ำ ต้นทุนของเราคือการเกิดเป็นมนุษย์ อย่างน้อยต้องมีศีล ๕ เรารีบต่อทุนแล้วหนีไปให้ไกล สภาพร่างกายเหมือนบ้านที่ไฟกำลังไหม้อยู่ ถ้าเราอยู่ต่อไปมีแต่จะโดนไฟเผาตายเสียเปล่า ๆ ถ้าเราคิดได้ว่าไฟกำลังไหม้มาถึงหัวแล้ว ยังไม่รู้จักรีบหนีอีก บอกว่าไม่มีกำลังใจ ก็สมควรตาย..!


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนพฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๕๔๕