เริ่มต้นในการปฏิบัติธรรม

[โอรส]

ถาม : อยากทราบหลักในการปฏิบัติ เพื่อเริ่มต้นในการฝึก... ?
ตอบ : เริ่มฝึก...อันดับแรกศีล ๕ ข้อ ต้องรักษาให้ได้ เมื่อศีลทรงตัวแล้วก็อย่ายุให้ผู้อื่นเขาล่วงศีล เมื่อเห็นคนอื่นทำศีลขาดก็ไม่ยินดีด้วย

หลังจากนั้นก็เริ่มหัดภาวนาจับลมหายใจเข้าออก ถ้าหากว่าศีลทรงตัว การจับลมหายใจภาวนาจะง่าย ถ้าจับลมหายใจภาวนาได้ อันดับแรกก็จะเกิดอาการต่าง ๆ ขึ้นกับร่างกาย เขาเรียกว่า โ€œปีติโ€ มีอยู่ ๕ อย่าง
บางครั้งก็ขนลุกเป็นพัก ๆ
บางครั้งก็น้ำตาไหล
บางครั้งก็ตัวโยกไปโยกมา
บางครั้งรู้สึกว่าลอยขึ้นทั้งตัว
บางครั้งก็รู้สึกตัวพองตัวใหญ่
บางครั้งรู้สึกว่าตัวแตกระเบิดกลายเป็นชิ้น ๆ หายวับไปเลยก็มี

แบบนั้นเป็นแค่อาการทางร่างกายกับจิตประสาทกำลังปรับสภาพใหม่ ๆ เขาเรียกว่าเป็นอาการของปีติ คือการที่ใกล้จะเข้าถึงองค์ฌานระดับหนึ่ง อย่าไปใส่ใจและอย่ากลัว ให้ตั้งใจจดจ่ออยู่กับลมหายใจเข้า-ออกเท่านั้น ลมหายใจเข้า-ออกถ้าแรงให้รู้ว่าแรง ถ้าเบาให้รู้ว่าเบา ถ้ายาวให้รู้ว่ายาว ถ้าสั้นให้รู้ว่าสั้น ขณะเดียวกันถ้าไม่มีเลยก็ให้รู้ว่าไม่มี ไม่ต้องไปดิ้นรนขวนขวายหายใจ เพราะตอนที่เราไม่มีลมหายใจนั้น เราก็ยังอยู่ได้สบายอยู่แล้ว ถ้าหากว่าทำอย่างนี้ได้ ก็จะทรงเป็นฌานได้อย่างรวดเร็ว

เมื่ออารมณ์ใจทรงฌานได้ เราก็ตั้งใจที่จะละกิเลส รัก โลภ โกรธ หลง ถ้าเราไม่คลายอารมณ์ฌานออกมา กิเลสเหล่านั้นก็จะโดนกดนิ่งไป ถ้าสามารถกดอยู่ระยะยาวนานเพียงพอ ก็จะขาดจะดับไปเอง

เพราะฉะนั้น..เริ่มต้นได้เลย นึกถึงลมหายใจเข้า-ออก พร้อม ๆ กับในระหว่างนั้นก็รักษาศีลให้ทรงตัวไปด้วย ถ้ากำลังใจทรงตัว สติสมาธิอยู่เฉพาะหน้า ความทุกข์ก็น้อย การงานอะไรทุกอย่างก็ไม่ใช่เรื่องยาก เพราะว่าเมื่อมีสติสมาธิอยู่เฉพาะหน้า การแก้ไขปัญหาและการทำงานทุกอย่างก็จะมีคุณภาพ จะมีปัญญาเห็นทะลุไปตลอดสายงานเลย


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนกันยายน พุทธศักราช ๒๕๔๕