[หยาดฝน]

ดังนั้น..ในส่วนนี้ถ้าท่านทั้งหลายศึกษาพระไตรปิฎกและอรรถกถา ตลอดจนกระทั่งฏีกาอนุฏีกาให้ครบถ้วน ก็จะไม่ต้องเสียเวลาไปถกเถียงกัน เนื่องเพราะว่าตัวเรานั้นสติไม่สมบูรณ์ แต่ว่าองค์มหาโพธิสัตว์เจ้านั้นสติสมบูรณ์อยู่ตลอด

จนกระทั่งออกมหาภิเนษกรมณ์ ทรมานกายพระองค์ท่านอยู่ ๖ ปี เมื่อเห็นว่าไม่ใช่วิธีการที่ถูกต้อง จึงเปลี่ยนมาใช้มัชฌิมาปฏิปทา จนกระทั่งสามารถตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญาณได้ นักวิชาการหลายท่านก็กล่าวว่า องค์สมเด็จพระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้านั้น เสียเวลาไปถึง ๖ ปี แต่กระผม/อาตมภาพเห็นว่า ไม่ใช่การเสียเวลา

ในเมื่อสมัยนั้นนิยมว่า การทรมานตนจะเป็นเครื่องให้บรรลุมรรคผล พระองค์ท่านก็ทำแล้ว เมื่อทำแล้ว ทำยิ่งกว่าคนอื่นหลายเท่า ไม่มีใครสามารถคัดค้านได้ว่า พระองค์ท่านทำน้อยกว่า ในเมื่อเป็นเช่นนั้นแล้วไม่บรรลุ พระองค์ท่านก็ยืนยันได้ว่า วิธีนี้ผิด

โดยที่เป็นการทดลองด้วยพระองค์เอง สามารถที่จะยืนยันได้อย่างเต็มที่ มีประจักษ์พยานก็คือปัญจวัคคีย์ฤๅษีทั้ง ๕ ที่อยู่ดูแลโดยตลอด และคอยกระจายข่าวให้เพื่อนฝูงว่า ตอนนี้สิทธัตถราชกุมารทรมานตนแบบใดบ้าง ซึ่งทุกคนที่เป็นนักบวชในสมัยนั้นได้ยินก็ต้องยอมให้ทั้งสิ้น เพราะว่าตนเองไม่ได้ทรมานตนถึงขนาดนั้น