[เถรี]

ถาม : มันเห็นทุกสิ่งดับหมด หันไปทางไหนก็ดับค่ะ ดับในลักษณะที่ว่ารวดเร็วมาก
ตอบ : การพิจารณาเห็นความดับเป็นภังคานุปัสสนาญาณ
แต่ถ้าเราเห็นทั้งเกิดและดับจะเป็นอุทยัพพยานุปัสสนาญาณ

ถาม : เวลาวิปัสสนา มันเห็นทุกอย่างทะลุหมด แม้แต่กำแพงก็ทะลุ ไม่มีอะไรมาปิดบังกั้นได้
ตอบ : เวลาที่เราเห็นถึงความไม่มีตัวตน(อนัตตา) จะเห็นทุกอย่างในลักษณะผ่านทะลุได้ ไม่มีอะไรมาบดบัง

ถาม : สังเกตว่าจิตตัวเองมันเข้า ๆ ออก ๆ คือ พอมันสุขแล้วจะหัวเราะไม่หยุด เมื่อสุขถึงที่สุดแล้วจะถอยออกมาสลด เข้า ๆ ออก ๆ แบบนี้สลับกันไปมา
ตอบ : เป็นมหาสติปัฏฐาน คือ การที่รู้ว่าจิตเสวยความสุข และจิตเสวยความทุกข์ ให้ตามดูมันต่อไปเรื่อย ๆ