[เถรี]

ถาม : หลวงพ่อคะ โผฐฐัพพะ คืออะไรคะ
ตอบ : การสัมผัสถูกต้อง ก็คือ ประสาทส่วนหนึ่งที่เป็นผิวหนัง

ถาม : แล้วอย่างนี้จัดว่าเป็นอารมณ์ด้วยหรือเปล่าคะ
ตอบ : ถ้าหากไปยินดียินร้ายกับมัน มันก็จะเกิดโผฐฐัพพะวิญญาณ คือ ความรู้สึกขึ้นมา แล้วก็จะพาให้เกิดอารมณ์ยินดียินร้าย หรือไม่ยินดียินร้าย

ถาม : แล้วอย่างธรรมารมณ์เล่าคะ
ตอบ : ธรรมารมณ์ คือความคิด , กายสัมผัส คือโผฐฐัพพะ , ใจครุ่นคิด คือธรรมารมณ์

ถาม : ทำ ๆ ไปแล้ว อย่างที่เราว่ามันดีแล้ว แต่ปรากฏว่ามันยังไม่ดี อย่างเช่นการภาวนา ยิ่งภาวนามันก็ยิ่งรู้สึกว่าดี ทำไปทำมา มันมีความพอใจในการภาวนามากเลย อ้าว ปรากฏว่าแม้กระทั่งอารมณ์พอใจในการภาวนา มันก็ยังเป็นอารมณ์ที่ไม่ดีสำหรับเรา คิดว่ามันดีแล้วก็ยังไม่ดีอีก
ตอบ : มันคิดย้อนหลัง เคยเปรียบเทียบไว้ว่าเหมือนกับการขึ้นบันได เราขึ้นบันไดขั้นนี้ เราก็ว่าบันไดนี้ดีแล้ว...ใช่แล้ว แต่พอก้าวไปอีกชั้น อ้าว..นี่ยังดีไม่พอ...ยังสูงไม่พอ แล้วก็มายึดมั่นถือมั่นว่าอันนี้ดีแล้ว ใช่แล้ว จะเป็นอย่างนี้ไปเรื่อย ๆ

ถาม : เหมือนกับว่ามันปรับ ๆ ไปเรื่อย ๆ ให้เหลือแต่อารมณ์ที่มันเป็นกลางจริง ๆ
ตอบ : เดี๋ยวก็รู้ ถ้าเลิกพูดเมื่อไหร่ ก็จะเฉยจริง ๆ แล้วจะเห็นของจริงนิ่งเป็นใบ้ ถ้าพูดได้ก็ยังไม่จริง