[เถรี]

"สรุปว่าสำหรับผู้ปฏิบัติธรรม ปริญญาทางโลกเป็นเพียงเครื่องรับรองความรู้ แต่ไม่ใช่เครื่องยืนยันว่ามีความรู้ เพราะการปฏิบัติธรรมยืนยันด้วยปริญญาทางโลกไม่ได้ ตอนนี้ในเมื่อยืนอยู่บนยอดเขาสูงสุด สิ่งที่ควรทำคืออะไร ? ก็ต้องเป็นการย้อนทวนมองไปว่า หนทางที่เราเดินมาเป็นอย่างไร ? ในเมื่ออยู่บนที่สูงก็เห็นชัด ตรงไหนที่ยากก็พยายามแก้ไขให้ง่าย ตรงที่ไหนง่ายอยู่แล้ว ถ้าสามารถทำให้ง่ายยิ่งขึ้นไปก็ทำให้ง่ายเสีย เพื่อคนที่เดินตามจะได้มีความสะดวก เท่ากับได้ทบทวนความรู้ของตนเองไปด้วย

แต่คราวนี้บรรดาท่านที่จบมาก็จะมีอยู่ ๒ ประเภท ประเภทหนึ่งก็คือพวกลำบากยากเข็ญอย่างอาตมา ทำงานด้วยตัวเอง ประเภทนี้ก็จะจำได้ทุกบรรทัด จำได้ทุกหน้า เพราะฉะนั้น..ถ้าเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับสิ่งที่ตัวเองทำไปก็ย่อมรู้ลึก รู้จริง ส่วนอีกประเภทหนึ่งก็คือคนนั้นช่วยบ้าง คนนี้ช่วยบ้าง บางท่านอาจจะหนักถึงขนาดจ้างเขาทำเลย ประเภทนั้นก็ไม่แน่ว่าจะรู้จริง หากว่าทิ้ง..ไม่มีการทบทวนเมื่อไรก็สนิมกิน

ฉะนั้น..เมื่อเรียนจบแล้วจึงจำเป็นต้องนำความรู้นั้นมาใช้งาน ไม่ได้แปลว่าต้องเอามาใช้ทั้งหมด เขาถึงใช้คำว่า Applied คือประยุกต์ เลือกเอาส่วนที่เหมาะสมกับสถานการณ์ เหมาะสมกับสถานที่ เหมาะสมกับเวลา เอามาใช้งานให้คุ้มค่ากับที่เรียนมา ของอาตมาได้ใช้แน่ ๆ เพราะว่าต้องสอนหนังสือเขาหลายแห่ง"