[เถรี]

พระอาจารย์เล่าว่า "ศาสตราจารย์ ร.ต.ท.แสง มนวิทูร เป็นสุดยอดอาจารย์ที่สอนวิชาสันสกฤต ท่านเก่งสันสกฤตเพราะว่าไปได้อาจารย์ดีที่พาหุรัด

เดิมอาจารย์แสงชอบภาษาสันสกฤตอยู่แล้ว ท่านก็เลยจำพวกโคลง พวกโศลกสันสกฤตแล้วก็ท่อง วันนั้นเดินท่องไป แล้วอยู่ ๆ ก็มีคนพูดภาษาสันสฤตด้วย ท่านอาจารย์ก็หันไปเจออาบังขายผ้าคนหนึ่ง ถามว่าบังมีอะไรหรือ ? อาบังก็บอกว่า “ที่พูดไปนี่ท่านไม่เข้าใจใช่ไหม ?”

“ไม่เข้าใจหรอก แต่ถ้าเขียนมาก็พอจะอ่านได้” “แล้วที่ท่องมานั่นท่านเข้าใจไหม ?” “พอจะเข้าใจ แต่ก็ไม่เข้าใจความหมายที่แท้จริงสักเท่าไร” อาบังก็บอกว่า “ถ้าท่านอยากเข้าใจ มีเวลาก็ให้แวะมาหา” แล้วอาบังก็ให้เลขที่ร้านของแกไว้

ท่านอาจารย์แสงแวะไปถึงได้รู้ว่า จริง ๆ แล้วอาบังเป็นอาจารย์ทางด้านนี้โดยเฉพาะ แต่ท่านอยู่อินเดียแล้วทำมาหากินลำบาก เงินทองหายาก จึงทิ้งตำแหน่งหน้าที่มาขายผ้าที่เมืองไทย ท่านอาจารย์แสงก็เลยโชคดีได้อาจารย์ดี ไม่อย่างนั้นสมัยก่อนนี่อาจารย์แสงใช้ภาษาบาลีสันสกฤตแบบภาษาเมียเช่าฝรั่ง แต่ก็คุยรู้เรื่องนะ พูดจนกระทั่งพวกแขกอินเดียเข้าใจได้

อย่างเวลาท่านอาจารย์แสงพาพวกแขกไปเที่ยวพระปฐมเจดีย์ ซึ่งเป็นพุทธสถานแห่งแรกในประเทศไทย ท่านอาจารย์อธิบายให้พวกแขกอินเดียเข้าใจได้ “อตีเต วนาโต พหูพยัคโฆ ปัจจุปันนะกาละวะเสนะ นัตถิ” พวกที่ฟังก็พยักหน้าหงึก ๆ ทั้งที่เป็นภาษาแบบเมียเช่า ไม่ใช่บาลี

“อตีเต วนาโต” แต่ก่อนนั้นตรงนี้เป็นป่า
“พหูพยัคโฆ” มีเสือเยอะ
“ปัจจุปันนะกาละวะเสนะ นัตถิ” เดี๋ยวนี้ไม่มีแล้ว

พูดอย่างนี้เลย คุยกันจนรู้เรื่อง คนที่เขามีความตั้งใจจริง เขาพยายามสื่อสารจนรู้เรื่อง แล้วอีก ๒ ท่านที่เก่งทางด้านนี้ก็คือ ท่านอาจารย์กรุณา กับ ท่านอาจารย์เรืองอุไร กุศลาสัย ๒ สามีภรรยา นั่นท่านไปเรียนอยู่อินเดียมา จนกระทั่งใช้ภาษาสันสกฤตเป็นภาษาที่ ๒ ของชีวิตไปเลย"