[วาโยรัตนะ]

สมัยเด็กๆ ตอนประถม โรงเรียนต่างจังหวัด เวลานักเรียนคุยกันมาก ๆ ตอนเรียนคุณครูก็จะทำโทษ โดยแจก บอระเพ็ดให้มาอมเล่น ๆ "หวานไปหมด เหลือแต่ขมล้วน ๆ" อมแล้วเท่ โดนบ่อย ๆ แต่ไม่ประจำ ผมเองนี้แหละ เพื่อสุขภาพ



มาดูข้อมูลกันครับผมว่าบอระเพ็ดมีประโยชน์อย่างไรบ้าง

ชื่อวิทยาศาสตร์ Tinospora crispa (L.) Miers ex Hook.f. & Thoms
ชื่อวงศ์HEART-LEAVED MOONSEED
ชื่อสามัญ Menisspermaceae
ชื่อท้องถิ่น เครือเขาฮอ จุ่งจิง เจตมูลย่าน จุ่งจิงตัวแม่(เหนือ) เจตมูลหนาม(หนองคาย) หางหมู(อุบลราชธานี สระบุรี) ตัวเจตมูลย่าน เถาหัวด้วน(สระบุรี) เจ็ดหมุนปลูก(ภาคใต้)
ลักษณะทั่วไป
ลำต้น เป็นพันธุ์ไม้เถาเลื้อย เถากลมโตขนาดนิ้วมือ ประมาณ ๑-๑.๕ ซม. เถาอ่อนผิวเรียบสีเขียว เถาแก่สีน้ำตาลอมเขียว ผิวขรุขระ เป็นปุ่ม ๆ ยางมีรสขมจัด ขึ้นเกาะต้นไม้อื่น มักจะมีรากอากาศคล้ายเชือกเส้นเล็ก ๆ ห้อยลงมาเป็นสาย
ใบ เป็นใบเดี่ยว รูปใบพลูหรือรูปหัวใจ โคนใบหยักเว้า มีเส้นใบ ๕-๗ เส้นที่เกิดจากจุดโคนใบ
ดอก ออกดอกเป็นช่อตามกิ่งแก่ตรงบริเวณซอกใบหรือปลายกิ่ง ดอกขนาดเล็กสีเหลืองอมเขียว, แดงอมชมพู, เขียวอ่อน, เหลืองอ่อน ช่อดอก ยาว ๕-๒๐ เซนติเมตร ประกอบด้วยกลีบดอก กลีบเลี้ยงอย่างละ ๖ กลีบ
ผล มีลักษณะเป็นรูปไข่ กลมรี สีเหลืองถึงแดง ขนาด ๒-๓ ซม. มีเนื้อเยื่อบาง ๆ หุ้มเมล็ด
การปลูก ใช้เถาปักชำ ตัดเถาแก่ให้ยาวประมาณ ๑ คืบ ชำลงในดินให้มีมุมเอียงเล็กน้อย ลึกประมาณ ๑๐ ซม.รดน้ำให้ชุ่ม ขึ้นได้ในดินทั่วไป ชอบดินร่วนซุย ควรปลูกในฤดูฝน

สรรพคุณในการรักษา
ใบ แก้รำมะนาด ปวดฟัน ฆ่าพยาธิไส้เดือน แก้ไข้ แก้โรคผิวหนัง ดับพิษปวดแสบปวดร้อน บำรุงน้ำดี ฆ่าแมลงที่เข้าหู แก้โรคในกระเพาะอาหาร เป็นยาเจริญอาหาร
ลูก แก้ไข้ แก้เสมหะเป็นพิษ
เถา แก้พิษฝีดาษ แก้ไข้พิษไข้กาฬ แก้ไข้ทุกชนิด แก้ร้อนใน กระหายน้ำ แก้สะอึก บำรุงกำลัง บำรุงน้ำดี บำรุงอาหาร แก้โรคกระเพาะ