[เถรี]

ถาม : ถ้าเจ้าของร้านขนมปังเขาหลอกเอาเหรียญนั้นจากยาย จะผิดศีลหรือเปล่าคะ ?
ตอบ : ผิดร้อยเปอร์เซ็นต์ นึกถึงเรื่องที่พระเทวทัตกับพระพุทธเจ้าจองล้างจองผลาญกันมาตั้งแต่ชาติแรก ต่างคนต่างเป็นพ่อค้าเหมือนกัน ไปหาซื้อของเก่า มีคุณยายคนหนึ่งเคยอยู่ในครอบครัวเศรษฐีมาก่อน ยายไม่มีทรัพย์สมบัติอะไรที่เหลือ นอกจากถาดอยู่ใบหนึ่ง ตั้งใจจะไปแลกเป็นเครื่องประดับให้หลานสาว ก็เลยเอาไปยื่นให้กับพ่อค้าที่เป็นพระเทวทัตในชาตินั้น

พระเทวทัตลองขีดถาดใบนั้นดู ก็รู้ว่านี่เป็นถาดทองคำแท้ ราคาได้แสนกหาปณะ แต่พระเทวทัตบอกกับยายว่า "ไม่มีราคาหรอก ไม่สามารถที่จะแลกได้" พระเทวทัตก็ทำเป็นไม่สนใจ เดินไปที่อื่น กะว่าเดี๋ยวจะกลับมาเอาถาดใบนี้ ปรากฏว่าพระพุทธเจ้าในชาตินั้นท่านเป็นพ่อค้าเหมือนกัน พอยายเอาถาดไปให้พระพุทธเจ้า ท่านลองขีดถาดดู ทราบว่าเป็นทองคำแท้ จึงตีราคาให้หนึ่งแสนกหาปณะ ยายดีใจมากจนเป็นลม เพราะตอนแรกตั้งใจแค่จะแลกเครื่องประดับเท่านั้นเอง พระพุทธเจ้าในชาตินั้นก็มอบเงินให้ยายแสนกหาปณะ แล้วเอาถาดกลับไป

ทีนี้ท่านเป็นพ่อค้าสำเภา ท่านก็ขึ้นเรือไป ทางด้านพระเทวทัตที่เป็นพ่อค้า เมื่อได้ยินข่าวว่ายายขายถาดใบนั้นไปแล้วก็เป็นลมเหมือนกัน สำหรับยายนั้นเป็นลมเพราะดีใจ แต่พระเทวทัตเป็นลมด้วยความโกรธ ก็เลยตามพระพุทธเจ้าไป ปรากฏว่าพระพุทธเจ้าที่เป็นพ่อค้าออกเรือแล้ว พระเทวทัตก็เลยกอบทรายที่ชายหาดขึ้นมา บอกว่า "จะตามจองล้างจองผลาญพระพุทธเจ้าให้เท่ากับจำนวนเม็ดทรายที่กอบขึ้นมา"

เรื่องของพระพุทธเจ้าและพระเทวทัตเริ่มต้นจากเรื่องอย่างนี้ แล้วเรามาดูว่าผิดศีลไหม ? เจตนาโกงอย่างชัดเจน ของพระท่านมีขโมย ฉ้อโกง ลักสับ ซ่อนเร้น อย่างเช่นว่า เห็นทรัพย์ตกอยู่แล้วเอาใบไม้กลบไว้ ถึงเวลาเจ้าของหาไม่เจอ เราก็แอบมาเอา หรือว่าตัวเองได้สลากเบอร์นี้ รู้ว่าได้ของไม่ดี ก็แอบสลับกับสลากของเพื่อน ถ้าเป็นอย่างนี้พระพุทธเจ้าปรับปาราชิกหมด

ถาม : ยายเขาตั้งใจจะแลกเครื่องประดับเท่านั้น ถ้าได้เงินไม่ถึงมูลค่าสิ่งของ มันผิดด้วยหรือคะ ยายเขาไม่รู้ราคานี่คะ ?
ตอบ : ยายเขาไม่รู้ แต่พ่อค้ารู้

ถาม : ผิดหรือคะ ?
ตอบ : ผิดสิ เพราะรู้ ถ้าหากจะแลก ต้องแลกตามมูลค่า