[เถรี]

พระอาจารย์เล่าเรื่องมะเมียะให้ฟังว่า "สมัยก่อน เชียงใหม่ของเราเป็นเมืองขึ้นของพม่าบ่อย พอตอนหลังพม่าเป็นเมืองขึ้นของอังกฤษ ความเจริญต่าง ๆ ก็ไหลไปอยู่ที่พม่าหมด สมัยนั้น บรรดาลูกเจ้าลูกนาย ถ้าไม่ส่งไปเรียนที่อินเดียหรือยุโรป ก็จะส่งไปเรียนที่มะละแหม่ง

เจ้าน้อยศุขเกษม เป็นลูกของเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ ท่านส่งไปเรียนที่มะละแหม่ง เพราะเดินทางไม่ไกลเกินไป ปรากฏว่าเจ้าน้อยศุขเกษมไปพบรักกับมะเมียะ ที่มะละแหม่ง พอเรียนจบเจ้าน้อยก็พามะเมียะกลับมาด้วย เจ้าพ่อท่านไม่พอใจ เพราะว่าตอนนั้นกรุงเทพฯ ที่เขาเรียกว่าสยาม ปกครองล้านนาอยู่ และสยามกับพม่ายังถือว่าเป็นศัตรูกันอยู่ ในช่วงนั้นยังห่างจากสงครามกับพม่าครั้งสุดท้ายไม่นาน พูดง่าย ๆ ว่ายังอยู่ในช่วงชีวิตของคน ๆ หนึ่งที่ยังฝังใจอยู่ว่าพม่าเป็นศัตรู ตัวเองอยู่ใต้การปกครองของสยาม ดันไปเอาสาวพม่ามาแต่งงานด้วย ลองคิดดูถ้าหากว่าเป็นผู้ครองนครที่เขามองการณ์ไกล เขาจะมองอย่างไร ? กำลังเอาความเดือดร้อนมาให้แล้ว ถ้าเกิดสยามเขาเอาเรื่องขึ้นมา ล้านนาก็ตายพอดี ก็เลยบังคับให้ส่งมะเมียะกลับ

เจ้าน้อยศุขเกษมก็จำเป็นต้องจัดขบวนช้าง ส่งมะเมียะกลับ คราวนี้การแสดงออกความเคารพของผู้หญิงพม่า ผู้หญิงพม่าเขาจะไว้ผมยาวแล้วม้วนเป็นมวยขึ้นข้างบน ถ้าเขาคลี่ผมมาเช็ดเท้าให้ใคร แสดงว่าเคารพคนนั้นเท่ากับชีวิตตนเอง อาตมาไปอยู่พม่า บางทีเจอแม่ออกแม่ขาว เขาเคารพเรามาก เขาคลี่ผมมาเช็ดเท้าให้เราเลย ยังต้องมาคิดว่า ความดีเรามีพอหรือนี่ ?

ฉากที่มะเมียะเขาคลี่ผมมาเช็ดเท้าให้เจ้าน้อยศุขเกษม ทำให้คนที่ใจแข็งขนาดไหน ก็มีความรู้สึกว่า เราไม่น่าจะไปพรากชายหญิงคู่นี้ออกจากกัน

เมื่อมะเมียะกลับไปมะละแหม่ง เจ้าน้อยกินไม่ได้นอนไม่หลับ ป่วยตายเลย ถ้าเป็นสมัยก่อน เขาเรียกว่าตรอมใจตาย แต่มะเมียะกลับไปมะละแหม่ง ไปบวชชีอยู่ที่วัดไจ๊ซานลาน ยังดีที่อาตมามารู้เรื่องนี้ทีหลัง ไม่อย่างนั้นจะไปเดินดูว่ามีประวัติตรงนี้อยู่หรือเปล่า ? ถ้ามีโอกาสไปใหม่ จะลองไปสืบประวัติดู เรื่องนี้เป็นที่เลื่องลือในราชสำนักฝ่ายเหนือมาก ทางพม่าเขาก็นิยมพวกจดหมายเหตุ น่าจะมีบันทึกเอาไว้บ้าง"

หมายเหตุ : รูปเจ้าน้อยศุขเกษมค่ะ http://www.oknation.net/blog/home/bl...ic1/jonas3.jpg
ส่วนรูปมะเมียะหาไม่ได้