[ลัก...ยิ้ม]

โสดา สกิทา อนาคา อรหันต์..

อย่าคาด ให้ถือหลักปัจจุบันธรรม

เทศนาตอนหนึ่งขององค์หลวงตากล่าวถึง การระงับความกลัวในขั้นปัญญามีความแตกต่างจากขั้นสมาธิ และเตือนนักปฏิบัติให้ถือหลักปัจจุบันธรรม ดังนี้

“...พอก้าวเข้าสู่ปัญญาเกี่ยวกับการระงับความกลัวเป็นอีกแบบหนึ่ง เพราะปัญญากับสมาธินั้นผิดกันในคน ๆ เดียวกันนั่นแหละ เราเองเคยปฏิบัติมาอย่างนั้น ไม่มีใครบอกมัน หากรู้วิธีปฏิบัติต่อตัวเองเช่น เมื่อจิตอยู่ในขั้นสมาธิ ก็เอาสมาธิเข้าบังคับจิตให้สงบจากความกลัว ไม่ให้ส่งไปหาอารมณ์ที่กลัว ว่าเสือ ว่าช้าง ว่างู ว่าอะไร ว่าอันตรายต่าง ๆ ก็ไม่มี เรื่องกวนตัวเอง เพราะจิตไม่ออกไปวาดภาพหลอก

พอจิตก้าวเข้าวิปัสสนา พอจิตปรุงแย็บเรื่องเสือ มันก็รู้ทันแล้วนี่นะ เพียงแย็บปรุงถึงภาพเสือ.. สติปัญญาก็ทันแล้วว่า นี่.. มันปรุงภาพเสือ เอ๊า.. แม้จะทันก็ให้มันปรุง ให้เป็นเสือเข้ามาแล้วแยกธาตุเสือ ที่ว่าแยกธาตุเสือเพราะอะไร เพราะเราดำเนินปัญญาในการคลี่คลายแยกแยะอยู่แล้วนี่ จะเอามาใช้ระงับแบบสมาธิ มันไม่เห็นด้วย จิตมันไม่ถนัด ถนัดในการแยก

‘เอ้า.. เสือหรือ ? กลัวมันอะไร ? กลัวตรงไหน ?’

คือตั้งเป็นภาพเสือให้มันเห็นอยู่อย่างนั้นแล ไม่ให้มันดับ เพราะเรารู้อยู่แล้วว่า ภาพของเราออกไปหลอกเจ้าของนี่ เอาตั้งไว้ภาพนี้ ‘เอ้า.. กลัวอะไร’ สติปัญญามันทันความเคลื่อนไหวของจิต มันทันเองนะ เมื่อมันแก่กล้าเข้าไป มันทันเองอย่างนี้ นี่คือความจริงที่พูดให้หมู่เพื่อนฟังนี้ วิธีการฝึกจิตตัวเอง.. เมื่อมันรวดเร็วแล้วมันทิ้ง ภาพปรุงขึ้นเรื่องอะไรปั๊บ.. มันรู้ว่านี้แย็บออกไปแสดงทันที พอรู้ปั๊บดับพร้อม อันนี้เรายังไม่ให้ดับ เราจะแยกมัน เพราะเป็นอุบายของปัญญา และเป็นเครื่องหนุนจิตใจให้ละเอียดเข้าไปอีก

พอแยกธาตุ.. กำหนดดูเสือ ‘กลัวอะไรมัน’ ‘เอ๊า’ ไล่เบี้ยกันไป ‘กลัวตามันรึ’ ‘ตาเราก็มี..ไม่เห็นกลัว’ นั่นมันแก้กัน ‘กลัวเล็บมันรึ’ ‘เล็บเราก็มี..ไม่เห็นกลัว’ ‘กลัวขนมันรึ’ ‘ขนเราก็มี..ไม่เห็นกลัว ถ้ากลัวขนมันก็กลัวขนเราซิ ขนเราขนมันธาตุอันเดียวกัน’ ‘กลัวเขี้ยวมันรึ’ ‘เขี้ยวเราก็มี..กลัวอะไร’ ไล่หากันจนไม่มีทางไปกระทั่งถึงหาง บทเวลาไล่ถึงหาง นึกว่ามันจะจน.. มันก็ไม่จนนะ ความจริงก็เราไม่มีหางนี่ ‘กลัวหางมันเหรอ’ ‘แม้แต่ตัวมันเองยังไม่กลัว แล้วเราจะไปกลัวหางมันหาประโยชน์อะไร’ ‘แน่ะ’.. มันแก้กันทันนะ