[เถรี]

ถาม : การเจริญสติ ต้องใช้อานาปานสติ พุทธานุสติ ?
ตอบ : คำว่า อนุสติ ก็คือตามคิดถึง ในเมื่อตามคิดถึงก็ไม่ต้องการความมั่นคงมาก เราแค่คิดถึงเฉย ๆ ก็ได้ แต่ถ้าต้องการความมั่นคงมาก จำเป็นต้องมีอานาปานสติคุม คือสติที่ตามไปในลมหายใจเข้าออก เพื่อสร้างสมาธิให้เข้มข้นให้เป็นอัปปนาสมาธิให้ได้

ถาม : ระดับไหนที่เป็นสัมมาสติ ?
ตอบ : สัมมาสติต้องโน่นเลย ทรงฌานเป็นอัปปนาสมาธิไปเลย เพียงแต่ว่าส่วนใหญ่แล้วเขาก็มักจะว่า สัมมาสติก็คือสติที่ไปใน กาย เวทนา จิต ธรรม ลักษณะอย่างนั้นต้องพระอรหันต์ เพราะว่าต้องกำหนดรู้อยู่ตลอดเวลา ถ้าสติไม่ถึงระดับพระอรหันต์ เรื่องรู้ กาย เวทนา จิต ธรรม ตลอดเวลาโดยไม่ไปปรุงแต่งก็ยาก มองไม่เห็นทางเลย

แต่ถ้าเราตีความคำว่า สัมมา แปลว่าถูกต้อง แล้วก็คือถูกต้องอย่างแท้จริง ก็ต้องเป็นระดับนั้นแหละ เพราะถ้ายังไม่ถึงพระอรหันต์ก็ยังไม่ถูกต้องอย่างแท้จริง เพราะฉะนั้น...เรื่องนี้สำหรับพวกเราก็ยกไว้เหนือเศียรเหนือเกล้าเถอะ ทำถึงเมื่อไรก็รู้เอง ...(หัวเราะ)...