[ลัก...ยิ้ม]

จะเห็นว่าแสงสว่างในข้อ ๑-๓ นั้น เป็นแสงสว่างธรรมดา เห็นด้วยตา เห็นทุกอย่างเป็นวัตถุ ไม่มีความพิสดารแต่อย่างใด เห็นได้ทุกคนเสมอเหมือนกัน แต่ในข้อ ๔ นั้นเป็นแสงสว่างจากดวงจิต หรือเรียกว่าเป็นแสงสว่างแห่งปัญญา สามารถมองเห็นในสิ่งเร้นลับและสิ่งปกปิดของธรรมชาติได้ และนำมาใช้ประโยชน์ต่อมวลมนุษยชาติได้อย่างสมประโยชน์ อย่างสมดุล

อย่างหมอยาก็รู้ความเร้นลับ และสิ่งปกปิดของสมุนไพรนานาชนิด นำมาปรุงโอสถบำบัดโรคร้ายต่าง ๆ ได้ ก็ด้วยแสงสว่างแห่งปัญญาทั้งสิ้น เมื่อเรารู้เข้าใจเช่นนี้แล้ว ทำไมเราจะไม่เร่งปฏิบัติ เพิ่มพูนปัญญาของตนเอง เพื่อให้ปัญญาดั้งเดิมที่เรียกว่าสามัญปัญญา ให้กลับเป็นปัญญาอันบริสุทธิ์ จะได้ไม่หลงใหลอยู่กับสิ่งที่เราไม่ได้เอามา แล้วเราไม่ได้เอาไปด้วย ทั้งเป็นทุกข์อยู่กับบุคคลที่ไม่ได้มากับเรา เราก็ไม่ได้มากับเขา ไปกับเขา นั่นคือความหลงผิดของข้าพเจ้า

เมื่อเห็นวัดครั้งแรก จิตที่ห่อหุ้มด้วยโลกธรรมอันมีโลภ โกรธ หลง เหมือนคนทั่วไป อันเป็นพฤติกรรมปกติธรรมดา เพราะเรามองเปลือกนอก เป็นความไม่รู้ในช่วงนั้น คิดว่าคิดถูก ที่แท้ก็คิดผิด

เรามีกายเป็นเรือนที่อยู่ของจิต มีบ้านเป็นเรือนที่อยู่อาศัยรูปกายอันทรงด้วยคุณค่า ให้เป็นที่อาศัยของจิตที่ด้อยด้วยคุณภาพ เป็นจิตที่เจ็บป่วยอมด้วยความทุกข์ ด้วยอำนาจของกิเลส ตัณหาและราคะ ทั้ง ๆ ที่จิตนั้นสามารถจะแสวงหาความสุขและความทุกข์ได้

จิตจะรับทั้งความสุขและความทุกข์ เมื่อจิตมีความสุข ความทุกข์ก็ดับจากจิต เมื่อจิตมีความทุกข์ ความสุขก็ดับจากจิต ทางเลือกที่ดีมีอยู่ ให้โอกาสอยู่ *และมีให้กับทุกคน ไม่กีดกั้นใคร ตัวของเราเท่านั้นที่กีดกั้นตัวเอง เราเป็นผู้เลือกทั้งสิ้น เรามัวแต่เฝ้าติดตามดูผู้อื่นที่กระทำต่อเรา แล้วก็ตัดสินว่าดีหรือไม่ดี น่าคบ ไม่น่าคบ ไม่ควรสมาคมด้วย นิสัยไม่ดี ชอบอิจฉาริษยา ชอบเอารัดเอาเปรียบผู้อื่น ทั้งขี้โกรธ เอาแต่อารมณ์

ในบางครั้งเราก็ยังเก็บรักษาอารมณ์นั้น เอาไว้ในจิตของเรา ไม่ต่างอะไรกับคนที่เราตำหนิ ลองคิดดูสิ ? เราคิดถูกหรือคิดผิด? ใครกันแน่? ใครแย่กว่าใคร?*