[เถรี]

หลวงพ่อหนู : สถานที่อาจจะสำคัญสำหรับพวกเรา เพราะเรายังมีความแกร่งยังไม่พอ แต่สมเด็จฯ ท่านพลิกจากทฤษฎี ถ้าภาษาอย่างคุณโยมก็คือ “ทฤษฏีจ๋า” ที่ช่ำชองมาก ความจำแตกฉาน เรื่องบัญญัติ เรื่องภาษา ท่านพลิกมาจับต้องไม่ได้แล้ว เป็นนามธรรมละเอียด แต่สภาวะนั้นเชื่อมกันในดวงจิตของท่าน งานก็สำเร็จ สภาวะจิตท่านก็ไม่ได้ตกต่ำ

จึงเป็นตัวอย่างให้ว่า ไม่ต้องหนีไปไหน หลักการมีอยู่อย่างหนึ่งว่า จะออกจากสิ่งใด ต้องอยู่ในสิ่งนั้นก่อน อย่างคุณโยมนั่งอยู่ในพรม จะออกจากพรม โยมต้องนั่งอยู่ในนั้นก่อน แล้วจะมาบอกว่าอาตมานั่งอยู่ตรงนี้ อาตมาออกมาจากพรมที่โยมนั่ง นั่นเป็นไปไม่ได้ ยังไม่ได้ไปนั่งที่พรมเลยแล้วบอกว่าออกจากสิ่งนั้นไปแล้ว เป็นไม่ไปได้ แล้วก็ไม่เห็นทางว่าจะเป็นได้

ทุกคนจะออกจากห้องนี้ต้องผ่านประตู แปลว่าทุกคนต้องอยู่ในห้องนี้ก่อน จิตของทุกคนจะออกจากกิเลสก็ต้องแช่ในกิเลสนั้นก่อน แล้วรู้ว่ากำลังแช่อยู่ เห็นบันไดขั้นตอนของกิเลส เห็นกิเลสว่ากำลังแช่อยู่กับตัวไหน เริ่มเห็นชัดแล้วว่ามีเยอะแยะหลากหลาย เห็นว่าเรามีตรงนี้อยู่ จะกิเลสเข้มข้นหรือเจือจางก็อีกเรื่องหนึ่ง แล้วแต่ความละเอียดของสติปัญญาแล้ว จะออกไปอย่างไร ก็คือรู้เท่านั้นแหละ

อย่างที่ท่านเจ้าคุณพระราชญาณกวี (สุวิทย์ ปิยวิชฺโช) เจ้าของนามปากกา "ปิยโสภณ" ท่านพูดไว้ว่า “ฟอร์แมตจิต ดีลีทกรรม” นั่นคือศัพท์ทางเทคโนโลยีสมัยใหม่ อุบายก็มีแค่เพียง “รู้” เท่านั้นแหละ รู้ว่ากำลังมีอะไรอยู่ จะไม่ให้เกิดหรือพัฒนาไปในทางที่เสื่อมมากกว่านี้ ก็เพียง “รู้” แล้วก็จบการรู้เท่านั้นแหละ รู้ว่ามีอะไรอยู่ จะคิดอะไรก็ช่างมันเถอะ แล้วก็จบการรู้ เพราะทุกอย่างก็อยู่ไม่ได้ทั้งการรู้และถูกรู้

หลวงพ่อเล็ก : สรุปลงตรงที่หลวงพ่อวัดท่าซุงท่านสอนไว้เสมอว่า “เรียนให้รู้ ดูให้จำ แล้วทำให้จริง” ถ้าทำจริงได้ผลทุกคน เพราะว่าส่วนใหญ่แล้วปัจจุบันนี้ พอพวกเราลำบากนิดหนึ่งเราก็ท้อแล้ว อันนั้นยังเรียกว่าทำไม่จริง ถ้าหากว่าทำจริงเราต้องได้