[เถรี]

"พระพุทธเจ้าเทศน์ธรรมจักรกัปวัตตนสูตร ทำลายความเชื่อของพราหมณ์ที่มีมาแต่อดีต เพราะท่านบอกว่าลัทธิที่เป็นอัตตกิลมถานุโยค การทรมานตนก็ดี กามสุขัลสิกานุโยค ติดสบายเกินไปก็ดี ใช้ไม่ได้ทั้งคู่

เขาอุตส่าห์ศึกษามาเป็นพัน ๆ ปี แล้วบอกว่าใช้ไม่ได้ อยู่ ๆ ก็มีวิธีที่สามขึ้นมา ถ้าไปประกาศกลางตลาด อาจโดนรุมแน่นอน แล้วถ้าเราเป็นปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕ ฟังแล้วจะเชื่อไหม ?

นี่เกิดจากเหตุสองประการด้วยกัน ประการแรก ปัญจวัคคีย์ท่านมีบุญเดิมที่เป็นปุพเพกตปุญญตาจริง ๆ ก็เลยทำให้ตั้งใจฟังโดยไม่คัดค้านก่อน ประการที่สองก็คือ ท่านเป็นผู้มีปัญญา พอฟังแล้วสะดุดหูทันทีเลย ที่เขาทำมา ถ้าหากมีผลจริง ๆ เจ้าชายสิทธัตถะที่ท่านทรมานตนเสียยิ่งกว่าใครเคยทรมานมาก่อน ก็ต้องบรรลุไปแล้ว ในเมื่อพระองค์ประกาศว่าวิธีบรรลุเป็นวิธีอื่น ก็ต้องฟัง

พระพุทธเจ้าท่านก็ตรัสถึงมัชฌิมาปฏิปทา ที่เป็นมรรค ๘ ย่อลงเหลือศีล สมาธิ ปัญญา ปรากฏว่าทั้งหมดที่ว่ามาตั้งแต่ต้น ก็คือ มรรค ๘ และอริยสัจ ๔ รวมกันทั้งหมดแล้ว พระอัญญาโกณฑัญญะสรุปว่า สิ่งใดสิ่งหนึ่งเกิดแต่เหตุ ถ้าเหตุดับ สิ่งนั้นย่อมดับไป

ประโยคนี้ไม่มีในคำสอนตั้งแต่ต้นจนถึงท้าย แต่พระอัญญาโกณฑัญญะท่านสรุปได้ บรรลุมรรคผลกันตรงนั้นเอง เป็นผลงานของตนเองขึ้นมาได้ ไม่ใช่วิทยานิพนธ์ตัดแปะ..!

เมื่อท่านโปรดปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕ จนกระทั่งบรรลุมรรคผลได้ทั้งหมดแล้ว ก็นับว่ามีพยานในการตรัสรู้ของพระองค์ท่านแล้ว เมื่อมีบุคคลรู้ทั่วถึงธรรมที่พระองค์ตรัสรู้แล้ว ก็ทำให้พระองค์ท่านมั่นใจว่า ธรรมที่พระองค์ตรัสรู้นั้นไม่ยากเกินไป บุคคลที่ปัญญาถึงยังมีอยู่ พระองค์ท่านก็ตั้งใจเผยแผ่พระศาสนา

ทีนี้การเผยแผ่พระศาสนานั้น อย่าลืมว่าการขัดแย้งกันนั้น สมัยหลัง ๆ เขาฆ่ากันตายจนนับไม่ถ้วนแล้ว ของคนอื่นเขามีอยู่แล้ว ๖๒ สำนัก ตัวเองอยู่ ๆ โผล่ขึ้นมา ก็ต้องวางแผนกันให้ดีก่อน แต่พระพุทธเจ้านั้นสัพพัญญุตญาณท่านยอดเยี่ยมอยู่แล้ว จะทำอะไรลำดับขั้นตอนได้ภายในวินาทีเดียว"