[เถรี]

"เมื่อครู่กล่าวถึงวัสสการพราหมณ์และโทณพราหมณ์ แต่พวกเราลืมนึกถึงโกณฑัญญะพราหมณ์

เมื่อพระพุทธเจ้าประสูติได้ ๗ วัน พระราชบิดาคือ พระเจ้าสุทโธทนะ อัญเชิญพราหมณ์ ๑๐๘ รูป มารับพระราชทานเลี้ยง และใน ๑๐๘ รูปนั้นคัดเหลือแค่ ๘ รูป เพื่อทำนายลักษณะของเจ้าชายสิทธัตถะ

พราหมณ์ ๗ รูปทำนายเป็นสองสถานว่า ถ้าหากเจ้าชายสิทธัตถะครองราชย์อยู่จะได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ ถ้าออกบวชจะได้เป็นศาสดาเอกของโลก แต่โกณฑัญญะพราหมณ์ที่หนุ่มที่สุด อายุน้อยที่สุด ทำนายข้อเดียวว่าต้องบวชและเป็นศาสดาเอกของโลก

หลังจากนั้นโกณฑัญญะพราหมณ์ก็เฝ้ารอว่าเมื่อไรเจ้าชายสิทธัตถะจะออกบวช ก็ปรากฏว่ารอจนเจ้าชายสิทธัตถะอายุ ๒๙ ปี จึงเสด็จออกมหาภิเนษกรมณ์ โกณฑัญญะพราหมณ์ก็ตามไปปรนนิบัติรับใช้ และชวนบรรดาลูก ๆ ของพราหมณ์ทั้ง ๘
คนไหนมีลูกก็ชวนไปบวชปรนนิบัติรับใช้อยู่ด้วยกัน รวมได้ ๔ ท่าน คือ ท่านวัปปะ ท่านมหานามะ ท่านภัททิยะ และท่านอัสสชิ

เจ้าชายสิทธัตถะบรรลุอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณตอนอายุ ๓๕ ปี ท่านไปเทศน์โปรดปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕ ท่านโกณฑัญญะพราหมณ์ได้ดวงตาเห็นธรรม อยากจะถามว่าท่านโกณฑัญญะพราหมณ์ท่านบวชตอนอายุเท่าไร?

ถ้าตีเสียว่าโกณฑัญญะพราหมณ์ท่านเป็นอัจฉริยะ เรียนจบไตรเพทตอนอายุ ๑๖ ปี รอพระพุทธเจ้าอีก ๓๕ ปี ก็แปลว่าอายุ ๕๑ ปีจึงได้บวช นี่เป็นการประมาณขั้นต่ำสุดนะ แต่ท่านก็อายุยืน ท่านอยู่จนถึงอายุ ๑๒๐ ปีจึงมรณภาพ ก็แปลว่าท่านอยู่มาอีก ๖๙ ปี ขณะที่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าบรรลุอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณแล้ว บำเพ็ญพุทธกิจอยู่ ๔๕ พรรษา แล้วจึงเสด็จปรินิพพาน แปลว่าท่านโกณฑัญญะพราหมณ์น่าจะมรณภาพหลังพระพุทธเจ้าหลายปี"