[เถรี]

เราจะเห็นได้ว่าความตายมาถึงทั่วทุกตัวบุคคลและสัตว์ ไม่ได้เลือกชั้นวรรณะ ไม่ได้เลือกอายุขัย ไม่ได้เลือกยศถาบรรดาศักดิ์ ไม่ได้เลือกคุณงามความดี เมื่อเป็นเช่นนี้ถ้าเราตายแล้ว ถ้าต้องตกสู่อบายภูมิก็ถือว่าขาดทุนมาก เพราะว่าการเกิดมาเป็นมนุษย์นั้นแสนยาก เป็นภพภูมิที่อยู่ในส่วนของความดี เพราะเรามาด้วยอานุภาพของศีล ๕

ศีล ๕ นั้นเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า มนุสสธรรม หรือธรรมที่ทำให้เราเกิดเป็นมนุษย์ ถ้าเทวธรรมของเทวดานางฟ้าทั่วไป ก็คือ หิริโอตัปปะและศีล ถ้าเทวธรรมของพรหม ก็ประกอบไปด้วยหิริโอตัปปะ ศีล และฌานสมาบัติ หรือถ้าเป็นวิสุทธิเทพ ก็คือบุคคลที่สามารถปล่อยวาง ละกิเลสตามสังโยชน์ทั้ง ๑๐ ได้โดยสิ้นเชิง

ในเมื่อตัวเราเป็นมนุษย์มาด้วยมนุสสธรรม ถ้าเราไม่สามารถรักษาธรรมส่วนนี้ได้ เราก็จะไม่ได้เกิดเป็นมนุษย์อีก เราจึงต้องทบทวนศีลทุกสิกขาบทให้บริสุทธิ์บริบูรณ์ ไม่ละเมิดศีลด้วยตนเอง ไม่ยุยงส่งเสริมให้ผู้อื่นละเมิด และไม่ยินดีเมื่อเห็นผู้อื่นละเมิดศีล หลังจากนั้นก็ทำความเคารพใน พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ให้แน่นแฟ้นจริงจัง ไม่ล่วงเกินต่อพระรัตนตรัย ด้วยกาย ด้วยวาจา ด้วยใจ ทั้งต่อหน้าและลับหลัง

แล้วใช้ปัญญาพินิจพิจารณาว่า ความตายต้องมาถึงเราอย่างแน่นอน ขึ้นชื่อว่าตายแล้วต้องมาเกิดใหม่ มีแต่ความทุกข์ยากอย่างนี้เราไม่ต้องการอีก เราต้องการที่เดียวคือพระนิพพาน แล้วเอากำลังใจสุดท้ายของเราเกาะพระนิพพานไว้ หรือว่าเกาะภาพขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าบนพระนิพพานเอาไว้ แล้วลองกำหนดดู ถ้ามีลมหายใจอยู่ เราก็กำหนดรู้ลมหายใจของเรา ยังมีคำภาวนาอยู่ กำหนดคำภาวนาไปด้วย

ถ้าลมหายใจเบาลง ให้กำหนดรู้ว่าลมหายใจเบาลง เมื่อลมหายใจหายไป คำภาวนาหายไป ให้กำหนดรู้ว่าตอนนี้ลมหายใจหายไป คำภาวนาหายไป อย่าพยายามทำให้เป็นดังนั้น และอย่าดิ้นรนให้หลุดจากสภาพเช่นนั้น เรามีหน้าที่กำหนดดูกำหนดรู้ไปเฉย ๆ สมาธิจิตจะดำเนินไปตามครรลองของตนเอง

ลำดับต่อไปให้ทุกท่านภาวนาและพิจารณาตามอัธยาศัย จนกว่าจะได้รับสัญญาณบอกว่าหมดเวลา


พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เทศน์ช่วงทำกรรมฐาน ณ บ้านวิริยบารมี
วันศุกร์ที่ ๙ ธันวาคม ๒๕๕๙
(ถอดจากเสียงเป็นอักษรโดยทาริกา)