[เถรี]

มีโยมเอาพระนาคปรกมาถวายสังฆทาน จึงนึกขึ้นมาได้ว่า บรรดานักวิชาการเขามีข้อถกเถียงเกี่ยวกับเรื่องพระนาคปรกหลายแนวด้วยกัน

แนวคิดที่หนึ่ง พญานาคตั้งใจที่จะมาแผ่พังพานปรกพระพุทธเจ้า ก็มีคนเสนอเป็นแนวคิดว่า ถ้าพญานาคคืองูใหญ่ทั่ว ๆ ไป ไม่น่าจะตั้งใจมาแผ่พังพานเพื่อป้องกันฝนให้พระพุทธเจ้า หากแต่ว่าฝนที่ตกหนักทำให้น้ำท่วม และงูก็ไหลตามน้ำมา ด้วยความที่เจออะไรก็เอาหางเกี่ยวไว้ก่อน พอเจอพระพุทธเจ้าท่านนั่งสมาธิอยู่ ก็เลยเอาหางเกี่ยวเอาไว้ เพื่อไม่ให้ตนไหลตามน้ำไป ในเมื่อขดรัดจนกระทั่งมั่นใจว่าไม่ลอยตามน้ำไปแล้ว ก็ชูหัวขึ้นเพื่อสำรวจภูมิประเทศ เขาคิดกันแบบนี้

แนวคิดที่สอง เขาว่า พระพุทธเจ้าไม่ได้นั่งอยู่บนขนดพญานาค น่าจะเป็นพญานาคขดล้อมองค์ท่านไว้ แล้วก็แผ่พังพาน แนวคิดนี้เชื่อว่าพญานาคขึ้นมาแผ่พังพานกันฝนให้จริง ๆ แต่ไม่น่าจะอยู่ในลักษณะพระพุทธเจ้านั่งอยู่บนขนดพญานาค น่าจะเป็นพญานาคโอบรอบพระพุทธเจ้าเอาไว้

แนวคิดนี้ทางด้านประเทศไทยของเราก็มี จนมีการสร้างพระพุทธรูปโดยมีพญานาคโอบรอบพระพุทธเจ้าอยู่ครึ่งองค์ ถ้าไม่เคยเห็นให้ไปดูที่วัดบวรนิเวศวิหาร มีอยู่ ๑ องค์

แนวคิดที่สาม เขาคิดว่าเป็นการที่บุคคลกล่าวสรรเสริญศาสดาตนเองว่ามีฤทธิ์ โดยที่เนื้อเรื่องหาความเป็นจริงไม่ได้ แนวคิดนี้เขาค้านโดยตรงเลย

ฉะนั้น เรื่องแนวคิดต่าง ๆ สำหรับนักศึกษารุ่นหลังนั้น เกิดจากการขาดความศรัทธา เมื่อเช้าได้กล่าวไปแล้วว่า ศรัทธาเป็นที่เริ่มต้นของความเชื่อทุกอย่าง โดยเฉพาะความเชื่อในศาสนา ถ้าไม่มีศรัทธาก็จะไม่บังเกิดความเชื่อ

ศรัทธานั้นพระพุทธเจ้าท่านกล่าวว่ามี

๑) กัมมสัทธา ความเชื่อในกรรม ก็คือ ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว
๒) วิปากสัทธา เชื่อผลของการส่งการกระทำนั้น ๆ ไม่ว่าจะทำดีทำชั่ว ทำแล้วได้ผลแน่ ๆ
๓) กัมมัสสกตาสัทธา คือเชื่อว่าแต่ละคนมีกรรมเป็นของตน ใครจะดีหรือชั่ว ก็เพราะการกระทำของตนเอง ไม่มีใครหรือสิ่งใดมาบันดาลให้เป็นไป
๔) ตถาคตโพธิสัทธา ข้อนี้สำคัญ ต้องมีความศรัทธาเชื่อมั่นในการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ถ้าไม่มีศรัทธาตรงจุดนี้ อย่างที่ท่านสอนในเรื่องกรรมดีกรรมชั่ว เราก็จะพลอยไม่เชื่อไปด้วย

จะเห็นได้ว่าปัจจุบันนี้ ตัวศรัทธาเสื่อมถอยไปมาก ทำให้คนเอาวิชาการสมัยใหม่จากโลกตะวันตก ถ้านับไปแล้วก็ล้าหลังกว่าศาสนาพุทธเป็นพัน ๆ ปี เอามาจับเข้ากับหลักของพระพุทธศาสนา แล้วก็เลือกเชื่อเป็นส่วน ๆ ไป

ส่วนไหนที่บุคคลทั่วไปทำได้เขาก็เชื่อ ส่วนไหนที่ทำได้แค่บางหมู่คณะ ส่วนบางหมู่คณะทำไม่ได้ ก็ละไว้ก่อนว่ายังไม่เชื่อ ส่วนไหนที่คนทั่ว ๆ ไป ทำไม่ได้เลย อย่างเรื่องของฤทธิ์อภิญญา ก็ไม่เชื่อเลย