[เถรี]

ถาม : ภาวนาไป บางทีง่วงตลอดเลย ?
ตอบ : นั่นเป็นกำลังของปฐมฌานหยาบ ถ้าก้าวพรวดข้ามไป ต่อไปก็จะไม่เกิดอีก ก็จะวิ่งข้ามไปสู่อารมณ์ฌานเลย อันนั้นเป็นช่วงที่กำลังจะเข้าถึง

ถาม : ทำอย่างอื่นควบกับลมหายใจได้ไหม ?
ตอบ : ได้..เราหาสิ่งที่ทำเพื่อให้จิตไปอยู่ตรงนั้นแทน ไม่อย่างนั้นก็จะง่วงอีก

ถาม : คือเราจะต้องข้ามไปให้ได้ ?
ตอบ : ถ้าข้ามไปได้หลังจากนั้นจะไม่เกิดอีกเลย เพราะว่าถ้าสภาพจิตพอทรงตัวจนชินแล้ว ถึงเวลาก็จะวิ่งไปสู่ระดับฌานที่ตัวเองเคยถนัด ก้าวข้ามตรงจุดนี้ไปก็จะไม่ง่วงอีก

ถาม : ฌานที่ตัวเองถนัดนี่อย่างไรคะ ?
ตอบ : เกิดจากการฝึกฝนนี่แหละ พอเราชำนาญแล้ว แค่นึกก็เป็นไปแล้ว ไม่ต้องเสียเวลาตั้งท่า ไม่ต้องเสียเวลากำหนดลมหายใจ

ถาม : เรื่องฌานนี่จะขึ้น ๆ ลง ๆ ค่ะ ?
ตอบ : ถือว่าปกติ เพราะว่าปกติต้องมีขึ้นมีลง แต่เราต้องพยายามรักษาระดับให้ได้

ถาม : ทำบ่อย ๆ เรื่อย ๆ จะไม่ลง ?
ตอบ : ถ้าเรารู้จักรักษาระดับ อย่างเช่น พอเลิกปฏิบัติแล้วก็ประคองอารมณ์เอาไว้ ตั้งใจให้ทรงอารมณ์อยู่กับเราให้ได้ ๕ นาที ๑๐ นาที ครึ่งชั่วโมง พอหมั่นประคับประคองบ่อย ๆ จะได้นานขึ้นเป็นชั่วโมง สองชั่วโมง สามชั่วโมง แต่ถ้าเราไม่ได้คิดตั้งใจจะทำ เดี๋ยวเดียวก็หลุด

ถาม : ต้องตั้งเวลาไหมคะ ?
ตอบ : ไม่ต้องตั้งเวลาหรอก พยายามประคองดูว่าได้เวลาแค่ไหน หลังจากนั้นก็ตั้งสติให้ได้มากกว่านี้ ส่วนใหญ่ที่ทำกันในปัจจุบันคือพอเลิกปฏิบัติแล้วก็ทิ้งเลย พอทิ้งเลยก็ไหลตามกิเลสไปอีก