[เถรี]

คราวนี้ความตายของเรานั้นพิจารณาได้หลายอย่าง อย่างแรกก็คือ ดูบุคคลที่ต่ำกว่า เด็กกว่า อายุน้อยกว่า เราจะได้เห็นว่าความตายนั้นมาถึงทั่วทุกตัวคนและสัตว์ บางรายอยู่ในท้องแม่ ยังไม่ได้ลืมตามาดูโลกก็แท้งเสียแล้ว ตายเสียแล้ว บางรายคลอดออกมาไม่กี่วันก็ตาย บางรายเป็นเด็กเล็กก็ตาย เป็นเด็กโตก็ตาย เป็นเด็กหนุ่มเด็กสาวก็ตาย เป็นหนุ่มเป็นสาวก็ตาย

เราจะเห็นว่าเรื่องของความตายนั้นมาถึงทุกผู้คน คราวนี้มาในวัยเดียวกับเรา ก็ดูเพื่อนฝูงอายุรุ่นราวคราวเดียวกัน ที่ตายไปแล้วก็มี เจ็บไข้ได้ป่วยออดแอดอยู่ก็มี หรือดูบุคคลที่แก่กว่า อายุมากกว่า ได้แก่ พ่อ แม่ ลุง ป้า น้า อา ปู่ ย่า ตา ยาย ล่วงลับดับขันธ์ไปเป็นจำนวนมากด้วยกัน บางคนก็ไม่เหลือญาติผู้ใหญ่แล้ว

ถ้าจะดูอีกทีหนึ่ง ก็ดูบุคคลที่มียศถาบรรดาศักดิ์ มีตำแหน่งใหญ่โต เป็นนายพัน นายพล เป็นรัฐมนตรี เป็นนายกรัฐมนตรี หรือแม้กระทั่งเป็นเจ้าพระยามหากษัตริย์ อย่างเช่นบุคคลที่ทรงความดีอย่างยิ่ง เป็นที่ยอมรับกันทั่วโลก ก็คือ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชของเรา ก็เสด็จสวรรคตเช่นกัน

หรือถ้าจะดูยิ่งไปกว่านั้น ก็คือ บุคคลที่ทรงคุณความดี เป็นพระอรหันต์ก็มี เป็นพระโพธิสัตว์ใหญ่ที่สร้างคุณประโยชน์แก่ประเทศชาติอเนกอนันต์ก็มี หลวงปู่หลวงพ่อทั้งหลายเหล่านั้น มรณภาพให้เราเห็นมากต่อมากด้วยกันแล้ว หรือพระปัจเจกพุทธเจ้าที่ทรงคุณความดียิ่งกว่าพระอรหันต์ พระองค์ท่านบำเพ็ญบารมีมา ขาดเพียงสัพพัญญุตญาณเท่านั้น ทุกพระองค์ก็ล้วนแต่ไปพระนิพพานหมดแล้ว ในการต่อไปข้างหน้าถึงจะมีพระปัจเจกพุทธเจ้าปรากฏในช่วงที่โลกว่างจากพระพุทธเจ้า พระองค์ท่านก็ต้องไปพระนิพพานเช่นกัน

หรือแม้แต่สุดยอดของบุคคลอย่างองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่สั่งสมบารมีมา เกิดขึ้นมาอย่างยากเย็นที่สุด เกิดขึ้นเมื่อไรก็สร้างคุณประโยชน์อเนกอนันต์ให้แก่โลก ทั้งโลกนี้และโลกอื่น ๆ ท้ายสุดพระองค์ท่านก็เสด็จดับขันธปรินิพพานเช่นกัน