ในการปฏิบัติสมถกรรมฐานนั้น เมื่อผู้ที่ปฏิบัติภาวนาจิตใจสงบตั้งมั่นเป็นสมาธิได้แล้ว ถ้าบังเกิดนิมิต (คือเห็นรูป ได้ยินเสียง หรือแม้แต่อาการใด ๆ ก็ตามในขณะที่จิตสงบนั้น) แล้วอาจลุ่มหลงได้...
ธรรมิกของหลวงปู่ตื้อคือหลวงปู่บุญทัน ซึ่งหลวงปู่ตื้อเคยเดินธุดงค์อยู่บริเวณเชียงใหม่ด้วยกัน ท่านทั้งสองจึงสนิทสนมกันดี
สมัยหนึ่งหลวงปู่บุญทันเร่งความเพียรภาวนาอย่างหนัก ความรู้ที่ได้จากสมถวิปัสสนาทำให้ท่านมั่นใจว่า
ท่านได้สำเร็จอรหันต์หมดซึ่งกิเลสแล้ว (ซึ่งจริง ๆ แล้วท่านเข้าใจผิด เนื่องมาจากอาการวิปลาสจากการภาวนา
หรือวิปลาสเนื่องมาจากวิปัสสนูปกิเลส)
เมื่อท่าน
คิดว่าท่านสำเร็จอรหันต์แล้ว ท่านจึงอยากจะออกไปติดตามหาหลวงปู่มั่น พบว่าท่านอยู่ที่เชียงใหม่ เมื่อเจอหลวงปู่มั่นแล้ว หลวงปู่บุญทันก็เข้าไปกราบนมัสการหลวงปู่มั่นแล้วจึงกราบเรียนอย่างถ่อมตัวว่า
"สำคัญว่า ...กระผมเดินทางมาทางอากาศ"
หลวงปู่ตื้อซึ่งนั่งอยู่ด้วย ก็ออกไปยืนแหงนหน้ามองขึ้นไปบนท้องฟ้า ทำท่าราวกับมองหาหลวงปู่บุญทันบนท้องฟ้า แล้วพูดด้วยเสียงดังลั่นว่า
"โน่น ! พระอรหันต์ผีบ้า พระอรหันต์โลกีย์
พระอรหันต์เวียนว่ายตายเกิด มาแล้วโว้ย
โน่นเหาะมาแล้ว!"
อรรถาธิบาย
หลวงปู่ตื้อพูดแรง ๆ เพื่อยุให้หลวงปู่บุญทันโกรธ เมื่อหลวงปู่บุญทันโกรธแล้ว ก็จะคลายอาการวิปลาสได้
ซึ่งวิธีนี้เป็นวิธีที่พระอาจารย์ลูกศิษย์สายหลวงปู่มั่นทั้งหลายใช้กันเป็นปกติ
หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี และหลวงปู่ดูลย์ อตุโล ก็เคยใช้วิธีแบบนี้กับลูกศิษย์ที่ปฏิบัติความเพียรอย่างหนักจนเกิดอาการวิปลาสขึ้น