[เถรี]

ถาม : นั่งสมาธิไปแล้ว มีอาการดับ บางทีแค่เริ่มนั่งก็ดับไปเลย ?
ตอบ : ถ้าเป็นของผมนี่ถือว่าเป็นระดับแค่ ป.๑ เท่านั้น ก็คือสภาพจิตเริ่มทรงเป็นฌาน แต่ว่าสติตามไม่ทันก็จะตัดหลับไป สังเกตว่าตัวเราคิดว่าหลับ แต่จริง ๆ แล้วเรานั่งตัวตรงแหน็วเลย พอถึงระยะเวลาที่พอดี ก็จะออกมาเองโดยอัตโนมัติ

ต่อไปให้ลองดูว่าใช่หรือไม่ ก็คือกำหนดเวลา อย่างเช่นว่าเราเคยออกใน ๔๕ นาที เราก็ตั้งใจว่าอีก ๓๐ นาทีเราจะออก ตอนนี้บ่าย ๒ โมง ๓๗ นาที คุณตั้งใจเลยว่าถ้าเข็มยาวมาถึงเลข ๑๒ ก็คือ ๓ โมงตรงเราจะออก ก็จะออกเป๊ะเลย ถ้าอย่างนั้นก็แปลว่าเราอยู่ในสมาธิหยาบขั้นต้น เริ่มจะเป็นฌานแต่สติเราตามไม่ทัน เลยตัดขาดไป พอถึงเวลาสติเริ่มตามทันก็รู้ตัวใหม่

ถาม : แล้วทำไมแบบนี้ผมรู้สึกว่าได้พักมากกว่าฌานใช้งาน ?
ตอบ : เพราะไม่ปรุงแต่งอะไรเลย ตอนที่คิดมาก ๆ ก็คือหางานให้มากไปหน่อย

ถาม : แม้กระทั่งกราบสามทีก็หลับสามครั้งครับ ?
ตอบ : สมาธิเริ่มทรงตัว ทันทีที่เราตั้งใจก็เป็นสมาธิ ในเมื่อตั้งใจทรงสมาธิก็จะเข้าไปจุดที่เราชำนาญ ฉะนั้น...ก็ใช้วิธีที่ว่านี่แหละ ให้ตั้งใจไว้ว่าเราต้องการกี่นาที จิตมีสภาพจำ ถึงเวลาจะออกมาตามนั้นเป๊ะ ๆ เลย

ถ้าหากว่าคุณไปดูวสี ๕ จะมีอันหนึ่งที่ว่า มีความชำนาญในการพิจารณา ก็คือลักษณะอย่างนี้แหละ จะเข้าเมื่อไร จะออกเมื่อไร เข้าก็คือสมาปัชชนวสี ออกก็คือวุฏฐานวสี แล้วส่วนอื่นก็คือการที่ระลึกรู้ตามลำดับ แล้วก็มีการที่ตั้งเวลาได้ แต่คราวนี้นักวิชาการเขาแปลจนเข้ารกเข้าพงไปหมด