[เถรี]

ทำไปเถอะครับ ระยะแรกเริ่มช่วยได้มากเลย เราจะสังเกตว่าพอเรา "กำหนด ๆ ๆ ๆ" แรก ๆ จิตจะสงบมาก แต่พอถึงเวลาจิตจะคิด เราไม่มีอะไรให้คิดเพราะเราไป "คิดหนอ...คิดหนอ" ไม่ได้ตัดกิเลสจริง ๆ พอสภาพจิตกำหนดไปจนเต็มที่แล้วคลายออกมา เราต้องมาคิดพิจารณา คราวนี้ตัวคิดพิจารณาที่จะเป็นวิปัสสนาญาณ ก็คือ เห็นร่างกายนี้ไม่เที่ยง เห็นร่างกายนี้เป็นทุกข์ เห็นร่างกายนี้เป็นอนัตตา หรือไม่ก็พิจารณาลักษณะเห็นการเกิดดับ หรือเห็นว่าดับอยู่ตลอดเวลา หรือเห็นเป็นโทษเป็นภัย เป็นของน่ากลัว สิ่งทั้งหลายเหล่านี้ถ้าเราไม่คิดก็ไม่เกิด เราจะไปกำหนดรู้ "ปัจจุบัน ๆ ๆ ๆ" ได้แต่สติ แต่ยังไม่ใช่วิปัสสนาญาณอย่างแท้จริง

แต่คราวนี้เขาไปยืนยันว่าเป็นวิปัสสนาญาณ ผมก็ไม่รู้จะเถียงอย่างไร ค่อย ๆ ทำไปเถอะ หลักการขั้นแรกยังใช้ได้ หลังจากนั้นพอค่อย ๆ ทำไปแล้วเราจะรู้เองว่าอะไรเหมาะกับเรา มาถึงขนาดนี้ก็สู้ต่อไปเถอะ