[เถรี]

ถาม : อยากทราบว่าบุคคลธรรมดาที่ไม่ได้ทรงฌานสมาบัติอะไรเลย สามารถนอนหลับวันละ ๔ ชั่วโมงแบบพระพุทธเจ้าหรือแบบพระอนุรุทธ ที่ท่านบอกว่าท่านไม่ได้นอนหลับมาหลายปีแล้ว ได้หรือเปล่าครับ ? เพราะตามความเข้าใจของผม ถ้าทรงฌานสมาบัติได้ยิ่งฌานสูง ๆ นี่สามารถพักร่างกายสักครู่เดียวก็เท่ากับนอนเต็มอิ่มได้แล้ว และจากประสบการณ์ส่วนตัวที่ผมลองนอนไม่เกิน ๔ ชั่วโมงร่างกายรู้สึกเครียด สมองทำงานช้ามาก เลยคิดว่าการนอน ๔ ชั่วโมงนั้นเหมาะสำหรับผู้ทรงฌานเท่านั้น
ตอบ : ยังไม่ทันจะเข้าชั้นอนุบาล ดันเอาตัวไปเทียบกับระดับ "ดับเบิ้ลด็อกเตอร์" สมควรตาย..!

ถาม : ผมเคยได้เข้าฌานสมาบัติครั้งแรกตอนผมเป็นหนุ่ม ในเวลาไม่ถึง ๒๐ นาที แล้วช่วงนั้นพวกอารมณ์ราคะนี่หมดไปเกือบ ๑ เดือน ช่วงเวลานั้นผมรู้สึกสงบ ใจนิ่งมาก ๆ แต่ปัจจุบันผมอายุ ๒๐ ปีแล้ว ผมไม่ได้เข้าฌาน ไม่ได้เจออารมณ์สุขมาก ๆ เป็นเวลาหลายปีในชีวิตปัจจุบันผมก็คือปุถุชน ชอบผู้หญิงสวย ๆ ชอบกินอาหารอร่อย ๆ ชอบเล่นเกม แต่ผมอยากทราบว่า ผมสามารถจะเข้าฌานอีกทีได้หรือเปล่าครับ ? ถ้าผมยังใช้ชีวิตที่เล่นเกม ยังอยากกินอาหารอร่อย ๆ อยากมีแฟนสวย ๆ อยู่ แต่เพิ่มเวลามาทำสมาธิสัก ๑๐ นาทีและนอนสมาธิจนหลับไป
ตอบ : ชาติหน้าบ่าย ๆ น่าจะเข้าได้...! เล่นเกม ๑๐ ชั่วโมง แล้วมาเข้าสมาธิ ๑๐ นาที ฟังแล้วดูมีอนาคตเหลือเกิน...!

ถาม : จากข้อเมื่อครู่ผมคิดว่าการที่ผมเข้าฌานได้เร็ว อาจจะเป็นเพราะผมเล่นเกมมาหลายปีแล้วผมลองปรับกำลังใจเวลาเล่นเกม ที่คอยจดจ่อกับเกม มาจดจ่อรับรู้ลมหายใจเข้าออกแทน ผมเข้าใจถูกหรือเปล่าครับ ว่าการจดจ่อเล่นเกมก็เหมือนการทำสมาธิ แต่เป็นสมาธิใช้งาน และเราสามารถปรับอารมณ์จดจ่อเล่นเกม มาจดจ่อดูลมหายใจเพื่อส่งเสริมการปฎิบัติเรายิ่งขึ้น แล้วเราสามารถเอาสมาธิที่ฝึกจากการดูลมหายใจ มาทำงานหรือทำอะไรก็ตามให้ดียิ่งขึ้นได้อีก
ตอบ : เขาเรียกว่ามิจฉาสมาธิ เป็นการใช้กำลังใจในทางที่ผิด สมัยอาตมายังเด็กอยู่ มีรุ่นพี่อยู่คนหนึ่งนั่งเล่นไพ่ในงานศพสองวันสองคืน ไม่ลุกไปไหนเลย กินก็ไม่กิน เข้าส้วมก็ไม่เข้า กำลังระดับนั้นเป็นกำลังระดับนิโรธสมาบัติเลย แต่เอาไปใช้ผิด เป็นที่น่าเสียดายมาก

บุคคลที่ใช้ผิดเพราะกำลังใจหมกมุ่นไปในทางด้านใดด้านหนึ่ง โอกาสที่จะกลับมาเป็นสัมมาสมาธินั้นยากมาก เพราะว่ากำลังของกิเลสสูงกว่า ฝึกหัดจนกระทั่งชำนาญในด้านชั่วเสียแล้ว ถึงเวลาจะพลิกกลับมาดี กำลังทางด้านดีมีน้อย โอกาสที่จะกลับตัวได้จึงมีน้อยมาก