[โอรส]

ถาม : ทำไมบางคนนอนถึง ๑๐ ถึง ๑๒ ชั่วโมงยังไม่รู้สึกอิ่ม บางคนรู้สึกว่านอน ๓ - ๔ ชั่วโมงเพียงพอแล้ว แพทย์บอกว่านอนวันละ ๘ - ๑๐ ชั่วโมง จริง ๆ แล้วควรจะเป็นอย่างไร ?
ตอบ : พอดีของแต่ละคนนั้นไม่เท่ากัน ในมัชฌิมาปฏิปทาของพระพุทธเจ้า ตัวพอดีนั้นไม่ใช่ขีดเส้น ๕๐% ต้องขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายและสภาพจิตใจที่ได้รับได้ฝึกมา

พระที่ได้รับการฝึกอบรมทางจิตมาดี นอนพักสัก ๒ - ๓ ชั่วโมง ก็เท่ากับคนทั่ว ๆ ไปพัก ๘ - ๑๐ ชั่วโมง เพราะว่ากำลังใจท่านละเอียด ถึงเวลาแล้วร่างกายได้พักผ่อนจริง ๆ ถ้ายิ่งท่านเข้าฌาน ๔ ก็เท่ากับว่าอวัยวะภายในท่านได้พักไปด้วย พวกที่ทำงานอัตโนมัติอย่างพวกกระเพาะ พวกปอด พวกหัวใจได้พักไปด้วย

เพราะฉะนั้น..พักน้อยก็เหมือนกับได้พักมาก ถามว่าอันไหนถึงจะพอเหมาะพอควร จึงขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายและสภาพจิตใจที่ได้ฝึกมา ว่าจะมากจะน้อยต่างกันอย่างไร

แต่ว่าถึงเป็นพระปฏิบัติมาก็ตาม ถ้าขาดการพิจารณา อย่างเช่นว่า ฉันอาหารโดยไม่บันยะบันยัง หรือว่าฉันอาหารที่ก่อให้เกิดโทษ ทำให้มึน ง่วงซึม อะไรอย่างนี้ บางทีก็ว่ายาวเป็น ๑๐ ชั่วโมงเหมือนกัน

ฉะนั้น..ขณะอยู่ที่วัดท่านขนุน จะเตือนพระท่านบ่อยเรื่องนี้ บอกว่าพวกคุณพิจารณาอาหารเรปฏิกูลสัญญา คุณพิจารณาจนช่ำชองแล้ว คุณเชื่อมั่นแน่นอนแล้วว่าอาหารทุกอย่างสกปรก หลังจากนี้ไปคุณก็ไม่ต้องเสียเวลาพิจารณาแล้ว เพราะว่าคุณรู้จนขึ้นใจช่ำใจแล้ว

ก็พิจารณาแค่ว่า อาหารที่คุณจะฉันเข้าไป อันไหนจะเกิดโทษกับตัวคุณ อย่างเช่น อาหารที่เป็นธาตุเย็นเกินไปจะทำให้คุณเป็นไข้หรือเปล่า ? หรือว่าร้อนเกินไป จะทำให้คุณเสียงแหบแห้งจนสวดมนต์ไม่ได้หรือเปล่า ? หรือว่าฉันเข้าไปจะทำให้คุณเกิดกำหนัดหรือเปล่า ? เมื่อคุณพิจารณาตรงนี้แล้ว อันไหนเป็นโทษกับเราก็งดเว้นเสีย

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ เดือนสิงหาคม ๒๕๔๔