[หยาดฝน]

องค์สมเด็จพระชินสีห์บรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าที่เปลี่ยนจากการทรมานตน หันมาเสวยพระกระยาหาร พอมีกำลังแล้ว องค์สมเด็จพระประทีปแก้วซึ่งยังเป็นพระมหาโพธิสัตว์ ก็นั่งลงยังรัตนบัลลังก์ใต้ต้นโพธิ์ อธิษฐานจิตว่า 'แม้เลือดเนื้อร่างกายนี้จะเหือดแห้งไปก็ตามที หรือชีวิตินทรีย์นี้จะสูญสิ้นลงไปก็ตาม ถ้ายังไม่สามารถบรรลุอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ พระองค์ท่านจะไม่ทำลายซึ่งบัลลังก์นี้เลย' ก็คือ จะไม่ลุกขึ้นอย่างเด็ดขาด..!

องค์สมเด็จพระบรมโลกนาถจึงได้พินิจพิจารณาธรรม จนกระทั่ง..ปฐมยามก็บรรลุ 'ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ' ระลึกชาติได้ไม่จำกัด เห็นว่า..แต่ละชาติล้วนแล้วแต่เวียนว่ายตายเกิดอยู่ในกองทุกข์ แล้วถึงได้สำนึกว่า จักทำเช่นไรให้พ้นจากกองทุกข์นี้ได้

ยามสองทรงบรรลุ 'จุตูปปาตญาณ' รู้ว่าคนและสัตว์ก่อนเกิดมาจากไหน ตายแล้วจะไปไหน เขาทั้งหลายเหล่านั้น ถ้ายังไม่หมดกรรม ก็จำต้องเวียนว่ายตายเกิดในวัฏสงสารที่ยาวนาน หาต้นหาปลายไม่ได้ มีแต่ความทุกข์ยากลำบากไปเป็นกัปกัลป์อนันตชาติ

องค์สมเด็จพระบรมโลกนาถทรงพิจารณาต่อไป จนถึงยามสามก็บรรลุ 'อาสวักขยญาณ' สามารถทำกิเลสให้สิ้นไปจากใจได้