[ป้านุช]

พระเจ้ามิลินท์ตรัสถามว่า ดูก่อนพระนาคเสน การทำบุญให้ทาน แล้วแผ่ส่วนบุญอุทิศส่วนกุศลไปให้ญาติมิตรที่ตายไปแล้วนั้น
ญาติมิตรจะได้รับผลแห่งบุญกุศลนั้นทุกคนหรือไม่
พระนาคเสนทูลตอบว่า ขอถวายพระพร ไม่ทุกคน ได้รับเฉพาะญาติมิตร ที่ไปเกิดเป็นเปรตบางจำพวกเท่านั้น

ม.ถ้าญาติมิตรมิได้รับ ผลแห่งบุญนั้นจะมิสูญหรือ
น.ไม่สูญ

ม.ถ้าไม่สูญใครจะได้รับ
น.ก็ผู้อุทิศส่วนบุญกุศลนั้นย่อมได้รับ อุปมาดังเจ้าของบ้าน เตรียมอาหารไว้ให้แขก ถ้าแขกไม่บริโภค อาหารนั้นจะพึงเป็นของใคร

ม.ก็เป็นของเจ้าบ้านสิพระคุณเจ้า
น.ฉันใดก็ฉันนั้น แม้ญาติมิตรที่ตาย จะไม่ได้อยู่ในสภาพที่จะรับส่วนบุญ ผู้ทำบุญอุทิศส่วนกุศล ก็ย่อมได้รับผลบุญนั้น
การแผ่ส่วนบุญอุทิศส่วนกุศล จึงเป็นการเพิ่มพูนบุญกุศลของผู้อุทิศอีกส่วนหนึ่งด้วย เพราะบุญกุศลที่อุทิศนั้น ไม่มีวันหายสูญ

ม.บุญกุศลอุทิศให้กันได้ ถ้าอย่างนั้น บาปจะอุทิศให้กันได้หรือไม่
น.ไม่ได้ เพราะบาปมีผลบีบคั้นหัวใจ ทำให้ใจหดหู่ เมื่อเป็นเช่นนี้ บาปก็มีวงอันแคบ มีผลอันจำกัด แบ่งให้ผู้อื่นทั่วๆไปไม่ได้ ผู้ใดทำ ก็ได้เฉพาะแต่ผู้นั้น

ม.พระคุณเจ้าจงยกตัวอย่างมาให้ฟัง
น.หยดน้ำอันน้อย หยดลงที่พื้นดิน ขอถวายพระพร หยดน้ำนั้นจะทำให้พื้นดินซึมซาบได้ทั่วหรือไม่

ม.ย่อมไม่ได้ หยดที่ไหน ก็ซึมซาบเฉพาะที่นั่น เพราะหยดน้ำนั้นมีน้ำอยู่น้อย
น.ฉันใดก็ฉันนั้น บาปมีลักษณะไม่ซึมซาบ เหมือนหยาดน้ำอันน้อย จึงอุทิศให้ผู้อื่นไม่ได้
ส่วนบุญมีลักษณะเหมือนน้ำฝน คือมีผลเอิบอาบซาบซึม หล่อเลี้ยงใจให้ชุ่มชื่นอยู่ทุกเวลา จึงอุทิศให้กันได้

ม.เพราะเหตุใด บาปกับบุญจึงต่างกันเช่นนี้
น.เพราะบาปมีผลเป็นความทุกข์ระทมใจ ไม่ชวนให้กระทำต่อไปอีก ทำให้มีผลอันจำกัดขยายตัวออกได้น้อย
ส่วนบุญมีผลเป็นความสุขเย็น ผู้กระทำเกิดความเอิบอิ่มใจอยู่ทุกขณะจิต คือขณะจะทำใจก็สบาย ขณะทำอยู่ ใจก็เพลิดเพลิน
เมื่อได้ทำแล้ว ใจก็เบิกบาน ทุกขณะที่นึกถึงบุญที่ได้ทำ ความปราโมทย์ก็บังเกิดขึ้น บุญจึงมีผลที่ขยายออกได้เสมอ
ขอถวายพระพร เนื่องด้วยมีเหตุมีผลเช่นนี้ บุญกับบาปจึงอุทิศได้หรือไม่ได้ ต่างกัน

ม.พระคุณเจ้าว่านี้ชอบแล้ว