[เถรี]

ถ้ามีเหตุอื่น ๆ จะสามารถไปได้หรือไม่ ? ก็สามารถที่จะไปหรือไปไม่ได้ แล้วแต่ว่าเหตุนั้นเป็นเรื่องที่จำเป็นหรือไม่จำเป็น โดยที่องค์สมเด็จพระบรมโลกเชษฐ์ ได้ประทานมหาปเทส คือข้ออ้างใหญ่ทั้ง ๔ ข้อเอาไว้ให้

ซึ่งพระองค์ท่านตรัสเอาไว้ว่า "สิ่งใดที่ไม่สมควร ถ้าพิจารณาแล้วว่าสมควร สิ่งนั้นย่อมสมควร" อย่างเช่นว่า พระภิกษุสงฆ์สามเณรไปเรียนหนังสือ ถ้าเดินทางเป็นระยะไกล ๆ อย่างเช่นทางวัดท่าขนุนนี้ ก็มีพระไปเรียนระดับปริญญาตรี ปริญญาโท ปริญญาเอก ทั้งที่วัดใต้ จังหวัดกาญจนบุรี ทั้งที่วัดไร่ขิง จังหวัดนครปฐม และทั้งที่วังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

ถ้าเดินทางไปกลับ ก็จะเสียเวลามาก และขณะเดียวกันก็สิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายสูง แต่ว่าเป็นเรื่องที่ไม่ได้รับอนุญาตไว้ ถือว่าเป็นเรื่องที่ไม่สมควร แต่การที่เราไปศึกษาในเรื่องของพระไตรปิฎกก็ดี ในวิธีการเผยแผ่พระพุทธศาสนาก็ตาม ถือว่าเป็นเรื่องที่สมควรจะศึกษาเอาไว้ เพื่อจะได้สมกับที่บวชเข้ามาในบวรพุทธศาสนา เมื่อเป็นเรื่องที่ไม่สมควร แต่พิจารณาแล้วว่าสมควร เรื่องนั้นย่อมสมควร ก็คือสามารถที่จะใช้สัตตาหกรณียะ ลาไปเพื่อศึกษาเล่าเรียนได้

หรือถ้าพระภิกษุสามเณรนั้น ๆ เกิดเจ็บไข้ได้ป่วยหนักขึ้นมา จำเป็นต้องไปโรงพยาบาล ต้องไปค้างคืนเพื่อให้รักษาพยาบาลอย่างต่อเนื่อง ในเมื่อไม่มีพระบรมพุทธานุญาตให้ ก็เป็นเรื่องที่ไม่สมควร แต่พิจารณาดูแล้วว่า เรื่องเจ็บไข้ได้ป่วยไม่สามารถที่จะสั่งได้ว่า ต้องป่วยในพรรษาหรือนอกพรรษา เมื่อพิจารณาเช่นนั้นก็จำเป็น สมควรที่จะต้องไปรักษาพยาบาล ดังนั้น..เมื่อเป็นเรื่องที่ไม่สมควร แต่พิจารณาแล้วว่าสมควร ก็สามารถที่จะใช้สัตตาหกรณียะ ลาไปเพื่อรักษาพยาบาลตนเองได้ ดังนี้เป็นต้น

องค์สมเด็จพระทศพลบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าของเรานั้น พระองค์ท่านเป็นอัจฉริยมนุษย์ มีความรอบคอบในทุกเรื่อง แม้ว่าสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่ไม่ได้บัญญัติไว้ พระองค์ท่านก็ยังมอบมหาปเทส คือข้ออ้างทั้งหลายเหล่านี้ เพื่อใช้ในการตัดสินพระธรรมวินัยด้วย