[ตัวเล็ก]

“ผัสสะปัจจะยา เวทะนา” ในเมื่อมีการรับรู้ ก็ย่อมเกิดความสุขความทุกข์หรือไม่สุขไม่ทุกข์ขึ้นมา เวทนาคือความรู้สึกนี้จึงปรากฏขึ้น

“เวทะนาปัจจะยา ตัณหา” ในเมื่อเวทนาเกิดขึ้นก็ย่อมเกิดตัณหาคือ ความอยากหรือไม่อยาก อย่างเช่นว่าอยากได้เย็นไม่อยากได้ร้อน อยากได้อ่อนไม่อยากได้แข็ง อยากได้รสชาติที่อร่อย ไม่อยากได้รสชาติที่ไม่อร่อย เป็นต้น

“ตัณหาปัจจะยา อุปาทานัง” ในเมื่อมีความอยากก็ย่อมทำให้เกิดการยึดมั่นถือมั่นว่า อันนี้ดีเราชอบ อันนี้ไม่ดีเราไม่ชอบ จะเห็นว่าหนักขึ้นไปเรื่อย ๆ

“อุปาทานะปัจจะยา ภะโว” ในเมื่อมีการยึดเกาะก็ต้องมีสถานที่ให้ยึดเกาะ ได้แก่ “ภพ” คือ สถานที่เกิดก็ปรากฏขึ้น

“ภะวะปัจจะยา ชาติ” เมื่อที่เกาะที่เกิดปรากฏขึ้น ก็ต้องมีการเกิด

“ชาติปัจจะยา ชะรา มะระณัง โสกะปะริเทวะทุกขะโทมะนัสสุปายาสา สัมภะวันติฯ” ตายละวา...มาเป็นพรวน ในเมื่อเกิดก็ต้องแก่ ก็ต้องเจ็บ ก็ต้องตาย ก็ต้องทุกข์โศก ต้องร่ำไร ต้องเหือดแห้งใจ ต้องคับแค้นใจ ต้องกระทบกระทั่งอารมณ์ที่ไม่ชอบใจ ต้องปรารถนาไม่สมหวัง ฯลฯ