[เถรี]

ดังนั้น...ใหม่ ๆ อย่าเพิ่งไปเอาความชัดเจน แค่นึกได้ว่ามีภาพของท่านอยู่กับลมหายใจเข้าออก หายใจเข้า...ภาพของท่านก็ไหลตามเข้าไป หายใจออก...ภาพท่านก็ไหลตามออกมา เป็นต้น จนสมาธิทรงตัวมากขึ้น ภาพก็จะมีความชัดขึ้น ใสขึ้น สว่างขึ้น จนกระทั่งสว่างไสวเต็มที่ สามารถอธิษฐานภาพให้ใหญ่ได้ ให้เล็กได้ ให้มาได้ ให้หายไปได้ เป็นต้น เราก็สามารถที่จะอธิษฐานใช้ผลในกองกรรมฐานของสังฆานุสติได้

ซึ่งถ้าลำพังกรรมฐานกองนี้เราไม่สามารถที่จะใช้อะไรได้ นอกจากระลึกถึงคุณความดีจนสมาธิทรงตัวได้เล็กน้อย แต่พอเราควบกับอานาปานสติคือลมหายใจเข้าออก ก็สามารถใช้งานได้กว้างขวางยิ่งขึ้น ควบกับการกำหนดภาพในลักษณะกสิณ ก็สามารถใช้งานได้กว้างขวางในลักษณะของทิพจักขุญาณเพิ่มขึ้น เป็นต้น

ส่วนการระลึกถึงคุณพระสงฆ์อีกรูปแบบหนึ่ง เมื่อเรารักษาลมหายใจเข้าออกพร้อมกับคำภาวนาจนทรงตัวแล้ว ให้ระลึกถึงหลวงปู่หลวงพ่อครูบาอาจารย์รูปใดรูปหนึ่ง ที่เรามีความรักความเคารพ และเป็นผู้ที่เราได้พบได้เห็นบ่อย ๆ ระลึกว่าท่านยืนอย่างไร ท่านนั่งอย่างไร ท่านพูดอย่างไร ท่านทำอย่างไร เป็นต้น ภาพทั้งหลายเหล่านี้จะปรากฏชัดเจนขึ้นในใจของเรา สามารถระลึกได้โดยง่าย เพราะว่าพบเห็นมาด้วยตนเอง ถ้าลักษณะอย่างนี้เกือบ ๆ จะเป็นสังฆานุสติเต็มระดับแล้ว เพราะว่าสามารถกำหนดภาพได้ชัดเจนมาก ถ้าเราระลึกในลักษณะอย่างนี้ ก็จะเกิดความเพลิดเพลิน ไม่เบื่อไม่หน่าย อารมณ์ใจทรงก็ตัวได้ง่ายด้วย