[เถรี]

"พระนาลกะฟังเทศน์แล้วเข้าป่าเลย คนโบราณเขาทำกันอย่างนั้น ฟังทีเดียวพอเลย รู้หลักว่าปฏิบัติอย่างไรแล้ว ในพระไตรปิฎกกล่าวว่าท่านบิณฑบาตจากบ้านสู่บ้าน อยู่อาศัยจากโคนไม้สู่โคนไม้ แปลว่าไม่เคยอยู่ซ้ำที่เลย บิณฑบาตจากหมู่บ้านนี้ ฉันเสร็จก็หลบไปหาที่เหมาะแก่การปฏิบัติใต้ร่มไม้ ถึงเวลาเดินต่อไปบิณฑบาตอีกหมู่บ้านหนึ่ง

เมื่อปฏิบัติอย่างอุกฤษฏ์ ไม่กี่วันก็บรรลุอรหัตผล แต่ท่านพิจารณาดูแล้ว ปรากฏว่างานอื่นไม่มี ในเมื่อบรรลุแล้วงานอื่นไม่มี ก็เลยส่งจิตไปกราบทูลลาองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพื่อเข้าสู่พระนิพพาน เสร็จแล้วพนมมือยืนมรณภาพ ท่านก็เลยเป็นพระอรหันต์รุ่นแรก ถามว่าเป็นรุ่นแรกขนาดไหน ? ก็ตามหลังปัญจวัคคีย์ติดเลย แต่ไม่ได้มีบทบาทในพุทธศาสนา นอกจากเป็นเนตติ คือแบบอย่างที่วางเอาไว้ ให้เห็นถึงความมักน้อย สันโดษ เอาจริงเอาจัง

โดยเฉพาะเขาใช้คำว่า มีความปรารถนาน้อยในคำถาม มั่นใจว่าทำไปเถอะ ถ้าหลักการถูกต้องอย่างไรก็ต้องได้ผลแน่ ไม่เสียเวลามาถามเลย ลุยยาวตั้งแต่ต้นยันจบม้วนเดียว แล้วท่านก็เข้าพระนิพพาน ก็ต้องบอกว่าเป็นบุญของโลกที่มีพระอรหันต์ไปพระนิพพานตั้งแต่แรก ๆ ขณะเดียวกันก็เป็นแบบอย่างที่คนอื่นจะได้ดูปฏิปทาของท่านด้วย

ไม่ห่วงอาลัยที่อยู่ มักน้อย สันโดษ ไม่ติดข้องด้วยตระกูล บิณฑบาตจากบ้านนี้ รุ่งขึ้นก็อีกหมู่บ้านหนึ่ง รุ่งขึ้นก็อีกหมู่บ้านหนึ่ง ไม่อยู่ซ้ำที่ พักโคนไม้ต้นนี้ คืนถัดไปก็ต้นไม้อีกต้นหนึ่ง คืนถัดไปก็อีกต้นหนึ่ง

ฉะนั้น..สิ่งที่ท่านทำ ตรงกับหลักธรรมขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทุกประการเลย ที่ว่าปฏิบัติไปแล้วต้องประกอบด้วย อัปปิจฉตา เป็นผู้มักน้อย สันตุฏฐิตา เป็นผู้สันโดษ สัลเลขตา เป็นผู้ตั้งหน้าขัดเกลากาย วาจา ใจของตน ปวิเวกตา หลีกออกจากหมู่ ไม่คลุกคลีด้วยหมู่คณะ

จะเห็นว่าท่านเองทำตรงหลักการทุกอย่าง ทั้งที่พระพุทธเจ้าท่านยังไม่ได้บัญญัติหลักธรรมทั้งหลายเหล่านี้ในช่วงนั้น บาลีบอกว่าพอท่านนิพพาน พระพุทธเจ้าเสด็จไปทำการฌาปนกิจให้ หายากนะ..เสร็จแล้วก็ก่อสถูปบรรจุอัฐิเอาไว้ให้ ถ้านึกถึงพระอรหันต์ที่ไปพระนิพพานเป็นองค์แรกในพระพุทธศาสนาของเรายุคนี้ ต้องนึกถึงพระนาลกเถระที่เป็นหลานของอสิตดาบสหรือกาฬเทวิลดาบส"