คำสอนสมเด็จองค์ปฐม
ภาพจักชัดหรือไม่ชัดไม่สำคัญ (๒)
ขอให้ใช้อารมณ์ปักตรงต่อพระนิพพานก็แล้วกัน
กลัวการเกิดให้มาก ๆ อย่ากลัวความตาย อย่ากลัวความเหนื่อย
อย่ากลัวความเจ็บไข้ได้ป่วย เพราะสิ่งเหล่านี้เป็นอริยสัจ
เป็นทุกขสัจของการมีอัตภาพร่างกาย เป็นกฎของธรรมดา
จงกำหนดจิตยอมรับกฎของธรรมดาหรืออริยสัจนี้เป็นชาติสุดท้าย
ให้รู้จักเข็ดทุกข์อยู่ในจิต ไม่ขอกลับมาเกิดให้พบทุกข์เยี่ยงนี้อีก
อย่าบ่นเมื่อทุกข์มาเยือน อย่าลิงโลดเมื่อสุขทางโลกมาเยือน
จงพยายามทรงอารมณ์จิตให้เบื่อหน่ายในอารมณ์กามฉันทะและปฏิฆะนั้น ๆ
และทรงพรหมวิหาร ๔ ให้จิตมีกำลังวางทุกข์วางสุขนั้น ๆ
โดยมีความรัก ความสงสารจิตของตนเองเป็นประการสำคัญ
หมั่นทรงอารมณ์เฉยเข้าไว้
ใหม่ ๆ เฉยบ้าง ไหวบ้างก็อย่าท้อใจ
เฉยน้อย ๆ จักเป็นเฉยใหญ่ได้ในภายภาคหน้า
จนกระทั่งเข้าสู่สังขารุเบกขาญาณได้ในที่สุด
อย่าลืมนึกถึงความตายเข้าไว้เสมอ ๆ
เป็นการตัดอารมณ์กามฉันทะและปฏิฆะเข้าไว้
หากเจ้าคิดว่าร่างกายจักตายในขณะจิตนี้เสียอย่าง อารมณ์ก็จักระงับได้ง่าย
เพราะมัวแต่ตกเป็นทาสของอารมณ์ ตายไปก็ไม่ถึงพระนิพพาน
อย่าลืมคิดตามนี้ให้จิตมันชิน
จักได้คลายความประมาทในธรรมที่เข้ามากระทบได้
จากหนังสือ ธรรมที่นำไปสู่ความหลุดพ้น เล่มที่ ๖
รวบรวมโดย พล.ต.ท.นพ.สมศักดิ์ สืบสงวน