[เถรี]

ถาม : เวลาเรานั่งสมาธิ เราใช้สะดือหายใจได้หรือเปล่าคะ ?
ตอบ : จริง ๆ แล้ว ไม่ใช่สะดือโดยตรง ต่ำกว่าสะดือลงไปหน่อยหนึ่ง

ถาม : หายใจทางผิวหนังหรือคะ ?
ตอบ : ตรงนั้นจะเป็นจุดศูนย์รวม ถ้าเป็นพวกฝึกจักระ จะเป็นจุดจักกระสำคัญ ซึ่งสามารถใช้ตรงนั้นหายใจแทนจมูกได้ ถ้าสังเกตเด็ก ๆ ที่เพิ่งเกิดมาใหม่ ๆ เวลานอนแล้วเขาหายใจ ตรงจุดนั้นจะบุ๋มกว่าเพื่อน เพราะเขาเคยชินกับตอนที่อยู่ในท้องแม่ ที่ไม่ได้ใช้จมูกหายใจ แต่ถ้าเป็นท่านที่คล่องตัวในการทรงฌานจริง ๆ สามารถใช้ผิวหนังทุกส่วนหายใจแทนจมูกได้

ถาม : แล้วสมาธิระดับไหนจึงจะไม่ต้องหายใจ ?
ตอบ : ฌานสองขึ้นไป ความจริงยังหายใจอยู่ แต่จิตเราหยาบเกินไปจึงไม่รู้ถึงลมหายใจซึ่งเป็นปราณละเอียด

ถาม : ทำไมฌานสี่จึงรู้ว่าไม่ใช่จมูกหายใจ แต่เป็นตรงนั้นหายใจแทน ?
ตอบ : ถ้าหากคล่องตัวแล้วอย่างไรก็รู้ได้ ถ้ายังไม่คล่องตัวก็จะนิ่งเป็นตอไม้ไปเฉย ๆ

ถาม : ก็คือฌานใช้งานหรือคะ ?
ตอบ : ถูกต้อง

ถาม : แบบนี้ถ้าเราโดนฝังดินเราก็ไม่ตายสิคะ ?
ตอบ : ถ้าทำได้ก็ไม่ตาย พวกโยคีเขาให้ทดสอบด้วยการเอาฝังดินเป็นวัน ๆ เขาตายไหมเล่า ?