[เถรี]

พระอาจารย์เล่าว่า "ท่านแม่จามเทวีเป็นราชธิดาของอาณาจักรละโว้ (ลวะปุระในสมัยก่อนคือละโว้ บันทึกของจีนเขียนว่า เสียมหลอฮกก๊ก หลอฮกก็คือละโว้)

สมัยก่อนละโว้เป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรขอม พระองค์ท่านใช้เวลาเดินทาง ๗ เดือน จากละโว้ไปถึงลำพูน หรือเมืองหริภุญไชยซึ่งฤๅษีวาสุเทพกับเพื่อน ๆ ฤๅษีช่วยกันสร้างเมืองไว้ก่อนแล้ว

ฤๅษีวาสุเทพเองเท่ากับเป็นพ่ออุปถัมภ์ของพระนางเจ้าจามเทวี เพราะว่าเก็บพระองค์ท่านได้จากการที่เหยี่ยวโฉบเอามา จะเอาเด็กไปเป็นอาหาร ฤๅษีวาสุเทพจึงไล่เหยี่ยวไป รับเด็กเอาไว้เลี้ยง จับยามสามตาดูว่าจะต้องส่งเด็กไปเป็นราชธิดาของพระเจ้ากรุงละโว้ จึงทำแพลอยน้ำไป อาศัยเทวดาช่วยสงเคราะห์ พาไปขึ้นที่ละโว้

ทางด้านเจ้ากรุงละโว้เห็นว่าเด็กเป็นคนมีบุญญาธิการมาก จึงแต่งตั้งให้เป็นพระราชธิดา ตอนหลังต้องออกรบแทนเจ้ากรุงละโว้ จนได้ชัยชนะศึกกลับมาก็เป็นที่ไว้วางใจ พอเขาขอพระองค์ท่านไปครองเมืองหริภุญไชย จึงเต็มใจยกให้ ขนเอาช้างม้าวัวควาย ข้า ทาส ช่างเงินช่างทองไปเยอะแยะ ที่แน่ ๆ คือ เพิ่งแต่งงานไม่นานกับพระเจ้ารามราช เดินทาง ๗ เดือน ไปถึงไม่กี่วันก็คลอดลูกเลย

ท่านแม่จามเทวีมีกุศโลบายในการดึงชาวบ้านด้วยการสร้างวัดตามสถานที่ต่าง ๆ ตามที่พักเป็นระยะ ๆ จนกระทั่งไปถึงหริภุญไชยแล้วก็ยังสร้างวัดสี่มุมเมือง ได้เอาพระแก้วเสตังคมณี กับพระรอดหลวงไปจากละโว้ด้วย"