[เถรี]

เมื่อกำลังใจของเราหยุดอยู่กับปัจจุบัน ตอนนี้ เดี๋ยวนี้ ความทุกข์ทั้งหลายที่เรานึกคิดปรุงแต่งขึ้นมาเผาผลาญตัวเอง ก็จะลดน้อยถอยลง เพราะว่าสภาพจิตหยุดการคิดลงได้แล้ว เหลืออยู่แต่การตามดูลมหายใจเข้า ตามดูลมหายใจออก เมื่อถึงตรงจุดนี้ สภาพจิตก็จะเริ่มนิ่งทรงตัวเป็นสมาธิ ถ้าเรารู้สึกว่ากำลังใจของเรา ยังมีความต้องการความดีมากกว่านี้ ก็ให้ควบกับพุทธานุสติ โดยใช้คำภาวนาว่า พุทโธ ก็ได้ สัมมา อะระหัง ก็ได้ เพราะว่าทั้งสองคำนี้ ล้วนแล้วแต่ยึดโยงอยู่กับภาพพระ

ถ้าเรารู้สึกว่าการใช้ลมหายใจควบกับคำภาวนาแล้ว ก็ยังไม่เต็มกำลังใจของเราเอง กำลังใจยังสามารถรองรับได้มากกว่านั้น ก็ให้กำหนดภาพพระขึ้นมา จะเป็นพระพุทธรูปองค์ใดองค์หนึ่ง ที่เรารักเราชอบ จะเป็นภาพสมเด็จองค์ปฐมก็ได้ ภาพพระวิสุทธิเทพก็ได้ หรือว่าจะเป็นพระแก้วมรกต พระพุทธชินราช หลวงพ่อโสธร ก็อยู่ที่เราชอบ หรือถ้ามีวัตถุมงคลที่เป็นรูปพระพุทธรูปองค์ใดอองค์หนึ่ง ที่เรามีความรักความชอบเป็นการส่วนตัว ก็นึกถึงพระพุทธรูปที่เป็นวัตถุมงคลชิ้นนั้น

หายใจเข้าให้มีความรู้สึกว่า ภาพพระนั้นไหลตามลมหายใจเข้าไป หายใจออกให้ภาพพระนั้น ไหลตามลมหายใจออกมา พร้อมกับคำภาวนาของเรา ถ้าหากว่าเราทำอย่างนี้ สภาพจิตมีงานหลายอย่างที่ต้องระมัดระวัง คือการตามรู้ลมหายใจเข้าออกอย่างหนึ่ง การตามรู้การกำหนดคำภาวนาอย่างหนึ่ง การตามนึกถึงภาพพระอีกอย่างหนึ่ง เมื่อสภาพจิตต้องระมัดระวังงานหลายอย่างพร้อมกัน ก็จะไม่ฟุ้งซ่านไปที่อื่น จะมั่นคงอยู่เฉพาะตรงหน้าของเรา ทำให้ใจของเราสามารถหยุดอยู่กับปัจจุบัน ไม่ฟุ้งซ่าน สมาธิก็จะค่อย ๆ ทรงตัวแนบแน่นขึ้น จะก้าวข้ามอาการกำหนดคิดว่าเราจะภาวนา ก้าวข้ามอาการกำหนดรู้ว่าตอนนี้เราภาวนา

บางทีก็เกิดอาการแปลก ๆ ๕ อย่าง อย่างใดอย่างหนึ่งขึ้น อย่างเช่น ขนลุก น้ำตาไหล ร่างกายโยกไปโยกมา บางคนก็ลอยขึ้นทั้งตัว บางคนก็รู้สึกว่าตัวพอง ตัวใหญ่ ตัวรั่วเป็นรู ตัวแตก ตัวระเบิด บางคนก็เห็นแสงเห็นสีต่าง ๆ เป็นต้น ขอให้รู้ว่าสิ่งทั้งหลายเหล่านี้ เป็นอาการปกติที่เกิดขึ้นกับเรา อย่าไปใส่ใจ ให้กำหนดใจอยู่กับลมหายใจเข้าออกและคำภาวนา ตลอดจนกระทั่งภาพพระของเราเท่านั้น