[เถรี]

ถาม : การปฏิบัติ ถ้าพิจารณาตั้งแต่เริ่มต้นเลย ค่อยเข้าวิปัสสนา ?
ตอบ : ถ้าพิจารณาก็ต้องเข้าวิปัสสนาสิจ๊ะ การพิจารณาวิปัสสนาญาณก็คือ พยายามให้เห็นว่าตัวเราก็ดี คนอื่นก็ดี สัตว์ทั้งหลายก็ดี วัตถุธาตุสิ่งของก็ดี มีความไม่เที่ยงเป็นปกติ มีความทุกข์เป็นปกติ ไม่มีอะไรเป็นตัวตนเราเขา ส่วนใหญ่ก็ประกอบมาจากธาตุ ๔ ดิน น้ำ ไฟ ลม มีความเสื่อมสลายตายพังไปในที่สุด

พยายามมองให้เห็นชัดจนจิตยอมรับ ทำแล้วทำอีก ย้ำแล้วย้ำอีก ซ้ำแล้วซ้ำอีกไปเรื่อย ไม่ว่าจะไปไหนก็ตาม ให้เห็นไปเรื่อย คนนั้นเด็ก คนนี้กลางคน คนนี้แก่ เราเองก็แก่มาจนป่านนี้แล้ว ทุกอย่างไม่เที่ยงจริง ๆ

ระหว่างที่ดำรงชีวิตอยู่ก็มีแต่ความทุกข์ เดินทางไปทำงานรถก็ติด คนที่รอรถเมล์อยู่ที่ป้ายรถเมล์ ก็รอว่าเมื่อไรรถจะมาเสียที เด็ก ๆ ก็แย่งกันไปโรงเรียน ไม่มีใครมีความสุขจริงแท้เลยสักคน มีแต่ความทุกข์ทั้งนั้น

เราเองไปทำงานก็ต้องบริหารตนเอง ต้องบริหารหมู่คณะ ลูกน้องก็อัดขึ้นมา เจ้านายก็กระแทกลงไป เราอยู่ตรงกลางก็แบนพอดี จะเห็นแต่ความทุกข์อยู่ตลอดเวลา