[โอรส]

ถาม: เวลานั่งสมาธิแล้วรู้สึกปวด ?
ตอบ: เรื่องของร่างกาย ภาษาทางพระเรียกว่า "ขันธมาร"

มาร คือสิ่งที่จะมาขวางไว้ไม่ให้เราทำความดี ปกติเราก็เป็นสาวกของมารอยู่แล้ว แต่ถ้าใครดิ้นรนทำความดี จะหลุดจากอำนาจของเขา เขาก็จะพยายามขัดขวางเรา

มารมีอยู่ด้วยกัน ๕ อย่างคือ
กิเลสมาร ความชั่วที่นอนนิ่งอยู่ในใจมานาน ถึงเวลาก็อาละวาดออกมา

อภิสังขารมาร เป็นบุญ-บาปที่เราทำมาสามารถขวางเราได้ ในเรื่องของบุญถ้าเราสามารถทรงอรูปฌานได้ ตายไปเป็นอรูปพรหม ตัวอย่างเช่น สามารถทรงเนวสัญญานาสัญญายตนฌานได้ ต้องอยู่เป็นอรูปพรหมแปดหมื่นสี่พันมหากัป ไม่ต้องทำมาหากินอะไรเลย จะเห็นว่าความดีก็ขวางได้ ส่วนความชั่วนั้นขวางเราเป็นปกติอยู่แล้ว

ขันธมาร คือร่างกายเรา เดี๋ยวเจ็บตรงโน้น เดี๋ยวปวดตรงนี้ เดี๋ยวเมื่อยตรงนั้น เขาไม่ต้องการให้เราทำความดี ก็เลยดึงความสนไปจากจุดเฉพาะหน้า การที่เราปฏิบัติภาวนา เขาไม่ให้สนใจยึดติดร่างกายอยู่แล้ว คราวนี้เราถูกดึงไปยึดก็จะไม่ก้าวหน้า

เทวปุตตมาร เทวดาเขามาลองใจ ทำโน่นทำนี่ให้เห็น เราไปยึดติดตามนั้นหรือเปล่า ? ถ้าเราไปยึดติดก็เสร็จเขา ถ้าไม่ยึดติดก็ผ่านไปได้สบาย


มัจจุมาร ความตายมาขวาง เห็นว่ากำลังใจของเรา เด็ดเดี่ยวแน่นอนแล้ว ไม่สามารถที่จะดึงเราไว้ได้แล้ว แต่ว่าบังเอิญเรามีกรรมเก่าที่เป็นปาณาติบาตใหญ่เอาไว้ เขาเลยฉวยโอกาสตอนกรรมนั้นเข้า ทำให้เกิดอุบัติเหตุให้เราตายไปเลย จะได้ไม่ต้องหนีพ้นเขา เสียไปชาติหนึ่งฟรี ๆ

ฉะนั้น..เจ้าพวก ๕ ตัวนี้จะคอยขวางการทำความดีของเราอยู่ตลอดเวลา

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนพฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕