[เถรี]

กระผม/อาตมภาพก็ซาบซึ้งตอนนั้นเองว่า การเรียนตอนแก่นี่ลำบากจริง ๆ ท่านทั้งหลายต้องไม่ลืมว่า ตอนกระผม/อาตมภาพเรียนปริญญาเอกนั้นอายุ ๕๐ กว่าแล้ว หนังสือที่เคยอ่านรวดเดียวก็จดจำได้ทะลุปรุโปร่ง ต้องมาอ่านถึง ๗ - ๘ เที่ยว เพราะฉะนั้น..ถ้าใครยังอายุน้อยอยู่ หรืออายุมาก แต่มีความพยายาม ให้เรียนเอาไว้ก่อน

อันดับแรกเลยก็คือ สร้างความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องให้กับตนเอง เนื่องเพราะว่าหลายต่อหลายท่านที่เป็นเปรียญธรรมชั้นสูง แปลพระไตรปิฎกผิด อย่างพรหมชาลสูตรในทีฆนิกาย พระสุตตันตปิฎก เป็นพระสูตรแรกเลย เขาตีความว่า คำว่า พรหมชาล ก็คือ ข่ายอันประเสริฐ ได้แก่พระญาณขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงสามารถรับทราบได้ว่ามีศาสดาเจ้าลัทธิอยู่ถึง ๖๒ ลัทธิ เป็นปุพพันตกัปปิกทิฏฐิ ๑๘ ลัทธิ และอปรันตกัปปิกทิฏฐิอีก ๔๔ ลัทธิ ซึ่งความจริงคำว่า พรหมชาล ในที่นี้ก็คือ ตาข่ายดักพรหม คุณศึกษาทั้ง ๖๒ ลัทธิให้ตายก็ไปได้แค่นั้น ไม่เกินไปจากนั้น ติดอยู่แค่นั้น..!

ดังนั้น..ในเรื่องของบาลี ถ้าเราปฏิบัติธรรมไปด้วย เรียนไปด้วย เราจะเข้าใจลึกซึ้งกว่ามาก เพราะว่าบางสิ่งบางอย่างต้องยืนยันด้วยผลการปฏิบัติ แล้วการเรียนบาลีในปัจจุบันนี้ ส่วนใหญ่แล้วถ้าคนไม่มีสมาธิก็จะไม่สู้ เนื่องเพราะว่าเมื่อกำลังสมาธิไม่พอ ก็ทนแรงเสียดทานไม่ได้ มักจะท้อถอยเสียก่อน

สำหรับปีนี้ก็เป็นที่น่าปลื้มใจมากว่า ทางด้านเปรียญธรรม ๙ ประโยคนั้น มีผู้สอบได้ถึง ๖๗ รูปด้วยกัน แล้วสำนักที่มาเป็นอันดับ ๑ ก็คือสำนักวัดโมลีโลกยาราม ของหลวงพ่อเจ้าคุณสุทัศน์ - พระธรรมราชานุวัตร ,ดร. (สุทัศน์ วรทสฺสี ป.ธ.๙, ดร.)

ส่วนที่น่าปลื้มใจมากกว่านั้นก็คือมีสามเณรอายุแค่ ๑๗ ปี สอบเปรียญธรรม ๙ ประโยคได้ ถือเป็นการทำลายสถิติในรอบหลายร้อยปี เนื่องเพราะว่าสถิติสูงสุดนั้น เคยทำไว้ในอดีตประมาณพุทธศักราช ๒๓๖๗ ก็คือสามเณรสา สอบเปรียญธรรม ๙ ประโยคได้ตอนอายุ ๑๘ ปี ยืนยงมาจนถึงปัจจุบันนี้ เพิ่งจะโดนทำลายได้ในการสอบครั้งนี้เอง..!